کنترل هیجانات در بورس با روش های ساده

ارسال شده در توسط احسان رباط جزی
کنترل هیجانات در بورس

وقتی در بازار سرمایه فعالیت می کنیم، بهتر است که کنترل هیجانات در بورس را بلد باشیم، چرا که داستان هر روز بازار بورس بدین صورت است که سهامداران خرد در معرض هیجانات، احساساتی مثل ترس، طمع و همین طور شایعات قرار دارند و باید به وسیله کنترل هیجانات در بورس که راهکارهای ساده ای هم دارد، به این احساسات و هیجان ها غلبه کنند و بهترین تصمیم را در لحظه اتخاذ نمایند. پس اگر شما نیز در بازارهای مالی مثل بورس فعالیت دارید، باید روش های کنترل هیجانات در بورس را به صورت کامل آموزش دیده باشید. در نظر داشته باشید که کنترل احساسات در ترید امری است که به غیر از بازار بورس، در بازارهای مالی دیگر مثل بازار ارزهای دیجیتال، فارکس و بورس های خارجی، بازار طلا و سکه یا حتی ارز نیز بسیار کاربرد خواهد داشت.

آموزش کنترل هیجانات در بورس

مطمئنا هر چقدر هم معامله گر خوبی باشیم باز هم روزی در کنترل هیجان معاملاتی خودمان به مشکل بر میخوریم. چه بسا هستند افرادی که بالای 20 سال سابقه فعالیت در بورس را دارند، اما همچنان قادر نیستند به صورت کامل احساسات و هیجانات خود را کنترل کنند. در ابتدا باید این را در نظر بگیریم که علت اصلی ندلشتن ثبات معاملاتی این است که معامله گر برای خود استراتژی از پیش تعیین شده ای ندارد، یا به بیان دیگر سرمایه گذار با یک تحلیل خاصی آن را خریداری نکرده است و اگر به خیال خود آن را با تحلیل خریده، نتوانسته اصول تحلیل کردن را رعایت نماید. هدف ما در این آموزش این است که نکات و روش هایی را به شما معرفی کنیم که یاد بگیرید هیجانات معاملاتی خود را کنترل نمایید.

حتما برایتان جالب است : فوت و فن خرید سهام در بورس ایران

در نظر گرفتن مواردی مثل حدضرر، حد سود، تعداد پله های خرید، ناحیه  مناسب خرید مثل حمایت ها و درصد سرمایه ای که به خرید آن سهم اختصاص یافته است، مطمئنا میتواند در مسیر کنترل هیجانات در بازارهای مالی کمک کننده باشد. به این منظور که سرمایه گذار بتواند یک معامله موفق را تجربه کند، باید این موارد را حتما در نظر داشته باشد و اگر احیانا معامله گر هیجان زده بشود و تنها یکی از این موارد رعایت نکند، می توان این طور گفت که معامله گر هیجان زده شده است و در این حالت تصمیم هایی از طرف معامله گر اتخاذ می شود که شاید به نفع آن نباشد.

به عنوان مثال معامله گر به خیال خود یک خبر رانتی براش رسیده و با هیجان تمامی سرمایه خود را وارد یک سهم کرده و اینجاست که مورد پنجم نقض می شود و معامله گر با توجه به هیجان معاملاتی که داشته، از یاد می برد که وارد کردن کل سرمایه به یک سهم یا به عبارتی تک سهم شدن کار بسیار اشتباهی هست و سرمایه گذار همیشه می بایست برای خود سبد خرید در نظر بگیرد یا در مثال دیگر معامله گر صبح یک سهم خریده و 2 ساعت بعد با توجه به جو بازار پشیمان شده و شروع به فروش سهم با ضرر کرده است و اینجاست که مورد اول نقض می شود، به خاطر این که معامله گر برای خود حدضرر نداشته و بسیار بعید هست حدضرر سهمی در عرض یک روز فعال شود.

حال پیشنهاد شما برای این موضوع چیست؟ شما می توانید این موارد را روی کاغذ بنویسید و در ساعات معاملاتی کنار خود داشته باشید و یا آن ها را حفظ کرده و پیش از این که شروع به خرید سهمی بکنید، این موارد به صورتی تکی مجدد بررسی کنید و اگر مشکلی در این زمینه وجود نداشت، برای انجام معامله اقدام نمایید.

رفتار هیجانی در بورس چیست؟

دلایل گوناگونی می توان برای افت شاخص و قیمت بسیاری از سها‌م‌ ها در نظر گرفت، مثل تغییر روند در بازار و نوسانات که جزو ذات جداناپذیر بازار بورس است، از طرف دیگر با توجه به رشد شارپی اخیر بازار سرمایه انتظار این که بازار کمی اصلاح داشته میداشت منطقی بود، همچنین نکته قابل ذکر اینجاست که سهامداران زیادی به منظور کسب سود اقدام به فروش می کنند و موجب افت بازار می شوند، ولی نکته ای که قابل توجه و تامل درباره افت بازار می باشد این است که بسیاری از سهامداران بدون تحلیل و منطق درست تحث تاثیرات جو بازار قرار گرفته و رفتار هیجانی از خود نشان می دهند که فشار فروش در بیشتر نمادها را در پی دارد.

عدم کنترل هیجانات در بورس چه پیامدهایی دارد؟

  • ** موجب ایجاد حباب در بورس می شود.
  • ** باعث افت و ریزش شدید بازار و شاخص می شود.
  • ** بذر بی اعتمادی را در دل سهامداران بازار بورس میکارد.
  • ** کاهش قیمت در بسیاری از نمادها را به همراه خواهد داشت.
  • ** اولین تاثیر منفی رفتار هیجانی در بورس، متضرر شدن خود سهامداران است که جبران آن می تواند کار سختی باشد.

در ابتدای کار، سرمایه زیادی وارد بورس نکنید!

یکی از حائز اهمیت ترین دلایلی که افراد را در شروع کار از بورس دلسرد می‌ کند، ضرر زیاد در شروع فعالیت در بازار سرمایه است. باید در نظر داشته باشید که پس از گذشت زمان و کسب تجربه در انجام معاملات بورسی خود، نباید هیجان زده شوید و سرمایه زیادی وارد بازار کنید، چرا که هنوز بخش عمده ای از آموزش های شما باقی‌ مانده است. آموزش هایی که بازار بورس به شما در ادامه خواهد داد. اشتباهات بسیاری مثل از دست دادن سود، ضرر بیش‌ از اندازه، خرید سهام نامناسب، هیجانات، ترس، طمع، امید و … در بین سهامداران و فعالان بازارهای مالی به خصوص بورس به وفور دیده می شود.

کنترل هیجان در بورس

بعضی از افراد همه این اشتباهات را انجام می‌ دهند و عده‌ ای کمتر، اما در بهترین حالت بازهم قرار است شما اشتباهاتی را انجام دهید، از آن درس بگیرید و دیگر تکرارش نکنید. ولی چنانچه مبلغ ریالی ضرر این اشتباهات بیش‌ از حد توان کنترل ذهن شما باشد باعث انجام اشتباهات بیشتر شده و درنهایت شمارا از بورس دلسرد خواهد کرد. حال از خودتان بپرسید که ذهن شما چه میزان ضرر را می‌ پذیرد بدون آن که به خود آسیب بزند و دچار اشتباهات بیشتر شود.

حتما برایتان جالب است : روش خرید و فروش پله ای سهام در بورس

برای مثال شاید بگویید 50 هزار تومان میزان ضرری هست که چنانچه شما مرتکب آن شوید، ذهنتان را می‌ توانید کنترل کنید و از آن اشتباه درس لازم را خواهید گرفت و دیگر تکرارش نخواهید کرد. بنابراین میزان تحمل ضرر شما در شروع کار، موضوع اصلی شما برای مقدار سرمایه لازم برای ورود به بازار سرمایه می باشد. ذهنی که توان کنترل 100 هزار تومان ضرر را ندارد، باید در شروع فعالیت خود در بورس به‌ اندازه 50 هزار تومان ریسک کند، لذا این فرد چنانچه در معامله خود اشتباه کند و 50 هزار تومان خود را از دست بدهد، آن ضرر برایش کشنده نیست.

از اشتباه خود درس های لازم را خواهد گرفت و حتی میتوان گفت که این ضرر به بهبود معاملات آن فرد در آینده کمک شایانی خواهد کرد. برای مثال شخصی که توان تحمل 50 هزار تومان در هر اشتباه خود را دارد، باید هر سهم را 500 هزار تومان خریداری کند که چنانچه در معامله خود اشتباه کرد، آسیب آن اشتباه بیشتر از حد توان کنترلش نباشد. پس از آن که آمار اشتباهاتتان کاهش پیدا کرد و متوجه شدید که در بورس نباید با هیجان رفتار کرد و هیجان خود را تحت کنترل گرفتید، زمان آن خواهد رسید که سرمایه خود را در بورس افزایش دهید و به فکر کسب سودهای بیشتر در این بازار مالی باشید.

پرتفوی بورسی خود را بیش از اندازه شلوغ نکنید!

عامل بعدی که احتمالا شما را از بورس بسیار دلسرد می کند، سود نکردن در این بازار است. چنانچه شما پس از آموزش بورس به بازار وارد شوید و بعد از مدت‌ زمانی به سود خوبی دست پیدا نکنید، مطمئنا از بورس دلسرد می شوید. حائز اهمیت ترین دلیلی که موجب می شود شما به سود مناسب در بازار بورس نرسید، تنوع بیش‌ از اندازه سبد سهام تان است. همه ما اصطلاح تمامی تخم‌ مرغ‌ های خود را داخل یک سبد نگذاریم به گوشمان خورده است، ولی چنانچه بیش‌ از اندازه هم سبد داشته باشید، نمی‌ توانید موفقیتی کسب کنید.

شما نباید در لحظه بیش از 5 سهم داخل پرتفوی سرمایه گذاری خود در بورس داشته باشید، یعنی شما باید تمام سرمایه خود را در 5 سهم قرار داده و نگذارید تعداد سهامتان بیشتر از آن شود. به عنوان مثال می توانید ۵ سهم فولاد مبارکه اصفهان، سرمایه گذاری شستا، گروه صنایع کاغذ پارس، بانک پاسارگاد و پالایشگاه نفت تبریز را در سبد خود داشته باشد.

وقتی تعداد سهام تان بیش از 5 سهم شود، دیگر قادر نیستید کنترل لازم بر سهامتان را داشته باشید و در نهایت هر روز تعدادی از سهام تان افزایش می یابند و تعدادی از سهام تان با کاهش قیمت روبرو خواهند بود و به این صورت هیچ‌ وقت سود مناسبی را دریافت نمی کنید. تلاش کنید تعداد سهام خود را در شروع کار از 3 سهم هم کمتر نکنید، به این خاطر که ریسک سبد سرمایه گذاری تان افزایش خواهد یافت و امکان ضرر بیشتر خواهد بود.

پس در شروع کار در بازار بورس از ریسک زیاد پرهیز کنید، ولی به صورت کلی در نظر داشته باشید که این تعداد 3 یا 5 سهام برای سهام هایی به غیر از عرضه های اولیه است و عرضه های اولیه ای که فکر می کنید می توانند در آینده شرایط مناسبی داشته باشند را بدون در نظر گرفتن این محدودیت خریداری و نگهداری نمایید.

حتما برایتان جالب است : نوسان گیری روزانه در بورس + راهنمای گام به گام

رفتار هیجانی اول در شروع کار ورود سرمایه زیاد در بازار بورس است. گفتیم که میزان سرمایه‌ای که در بورس وارد می‌کنید به میزان تحمل ضرر شما وابسته است. شما باید در شروع کار سرمایه‌ ای را وارد کنید که در صورت اشتباه، هزینه زیادی نپردازید و بدون این که فشار به ذهنتان وارد شود از آن اشتباه درس گرفته و دیگر تکرار نکنید.

رفتار هیجانی دوم نیز همان‌ طور که در مورد آن صحبت کردیم تعداد سهام شما برای تنوع سازی به سبد سرمایه گذاری تان در بازار بورس است. چنانچه بیش‌ از اندازه به سبد خود تنوع بخشید، نه سود مناسبی خواهید برد و نه بر سهام خود تمرکز و کنترل خواهید داشت. این جمله را همیشه از من به یادگار داشته باشید که موفقیت در بازار بورس جایی میان ریسک کم و ریسک زیاد است. یعنی شما با ریسک منطقی می‌ توانید در بورس به سود خوبی برسید، نه با ریسک زیاد و یا ریسک کم. بنابراین کنترل هیجانات و پرهیز از رفتارهای غیرمنطقی شمارا در این مسیر کمک می کند.

راهکار‌های کنترل هیجانات در بورس

  • ** ترجیحا سرمایه‌ گذاری خود را با مبالغ کم تر شروع نمایید.
  • ** گزارش‌ های مالی منتشر شده‌ شرکت ها در سامانه کدال را مورد بررسی قرار دهید.
  • ** علم و دانش سرمایه‌ گذاری خود را ارتقا دهید و پیوسته در حال آموختن نکات و تجربه های جدید باشید.
  • ** علاوه بر دانستن کاربرد تحلیل تکنیکال در بورس، تحلیل بنیادی را نیز برای سهام های مورد نظر بررسی کنید.
  • ** دارایی مازاد خود را وارد بازار سرمایه کنید؛ برای خرید و فروش سهام هیچوقت از وام یا سرمایه قرضی استفاده نکنید.
  • ** در معالمات خود استراتژی داشته باشید؛ به این صورت که اهداف خود از سرمایه‌ گذاری، بازه‌ زمانی سرمایه‌گذاری و … را مشخص کنید.
  • ** سبد سرمایه‌ گذاری یا همان پرتفوی سهام تشکیل دهید؛ پیشنهاد می کنیم چند سهم خوب از حداقل 5 صنعت خوبی که شناسایی شده در سبد سهام خود داشته باشید.
  • ** دید بلند مدت در سرمایه گذاری در بورس داشته باشید؛ بیشترین سودها نصیب افرادی می شود که در سرمایه گذاری دید بلندمدت دارند و به دنبال سود کم و سریع نیستند.
  • ** به فکر فرصت‌ هایی که از دست داده اید نباشید؛ از جمله مواردی که باعث تصمیمات شتابزده و هیجانی در بورس می شود، داشتن فکر و احساس از دست رفتن فرصت‌ هاست.

بررسی خطاهای رفتاری متداول در بورس

عطش برای خرید یک سهم، دلهره از فروش نرفتن همان سهم در همان روز! هیجان در بورس به خصوص در این روزا که فعالیت تازه واردان در بورس به بیشترین حد خود در تاریخ بورس ایران رسیده است موج می زند، در حال حاضر در جمع‌ های گوناگون صحبت از بورس است و همه در حال پیش بینی بازار هستند، ولی این رفتارها در بازار سرمایه خطاهای بسیاری به همراه خواهد داشت که می تواند گریبانگیر بورس بازان شود در ادامه 4 خطای رفتاری رایج در بورس که باعث رفتار هیجانی در بورس می شود را معرفی کرده ایم؛

1) خوش بینی : شخص زمانی که در بازار است، ناخواسته این احساس را دارد که بازار خوب می ماند و چنانچه اصلاحی در بازار رخ بدهد، آن را تصادفی می داند و زیر بار تحلیل واقعی نخواهد رفت.

2) رفتار گله ای : زمانی که شخص می بیند اطرافیانش به سمت بازاری جذب شده اند، بدون هیچ فکر و منطقی تابعییت می کند، صف طولانی کارگزاری‌ ها و دفاتر پیشخوان دولت مؤید همین رفتار است.

3) تصدیق : در این خطا فرد باوری به یک مسئله یافته است و قصد تغییر آن را نخواهد داشت، لذا تنها به دنبال صحبت‌هایی است که در تایید آن است. هر چهار خطای ذکر شده می تواند بر رفتار فرد اثر بگذارد، هیجان زیاد در این روزهای بورس چیزی جز ضرر و زیان ندارد لذا پیشنهاد می کنیم همه سهامداران از رفتار هیجانی پرهیز کرده و قبل از ورود و خروج به سهمی تحلیل و بررسی‌ های لازم را داشته باشند.

حتما برایتان جالب است : بهترین زمان خرید سهام بورسی چه موقعی است؟

4) اطمینان بیش از حد : بعضی اوقات مدیران در نتیجه این عقیده که اطلاعات خاصی در اختیار دارند، دقت اطلاعات خود و به طبع آن سودها و جریان‌های نقدی آینده واحدهای تجاری را بیش از حد تخمین می زنند و چشم انداز مثبتی از ریسک و بازده آینده دارند. این امر در مورد فعالان بورس هم صادق است که در مورد سهمی که دارند تخمین های غیرواقعی در نظر داشته باشند.

نکته : جالب است بدانید که راهکار مورد استفاده مسئولان سازمان بورس در رابطه با کنترل رفتار هیجانی حاکم بر بازار سرمایه به صورت معمولا افزایش عرضه اولیه شرکت‌ ها و افزایش سهام با شناوری بالا می باشد!


نتیجه گیری و کلام پایانی

طبق گفته کارشناسان بازار بورس، قسمتی از افت شدید قیمت سهام شرکت‌ ها و همچنین شاخص بورس به رفتارهیجانی معامله‌ گران باز می گردد. سهامداران و تازه واردان به بازار بورس باید در نظر داشته باشند که رفتارهای هیجانی بدلیل داشتن ضعف در تحلیل بازار است که چیزی جز ضرر و زیان به دنبال ندارد.

این نکته شایان ذکر است که بخاطر نداشتن علم و دانش کافی در رابطه با سرمایه‌ گذاری درست، نوعی تبعیت و دنباله‌ روی در بین سهامداران ایجاد شده است که در نتیجه‌ آن رفتار هیجانی مشهود است.

استقبال زیاد مردم از بازار سرمایه نشان از افزایش فرهنگ عمومی در خصوص سرمایه‌ گذاری دارد، ولی این امر موجب بروز مشکلاتی شده است به صورتی که افراد بدون تحلیل درست سهام‌ های گوناگون را با هر قیمتی خریداری می کنند و پس از مدتی تحت تاثیر اخبار و حرف‌ هایی که از گوشه و کنار می شنوند و مجددا بدون تحلیل معقول و اصولی به صورت هیجانی از بازار خارج می شوند که باعث ورود آسیب به بورس می شود!

میتوان این طور نتیجه گرفت که صبر و پرهیز از رفتار هیجانی، از جمله موارد تاثیرگذار بر موفقیت در بورس است، به فعالین بازار سرمایه توصیه می شود با رفتار هیجانی و بدون منطق ارزش دارایی خود را کم نکنند و درگیر این هیجانات زودگذر نشوند.  

همانطور که قول داده بودیم، همه راهکارهای کنترل هیجانات در بورس را برای شما بررسی کردیم.

همچنین اگر دوست دارید بدانید خرید و فروش حقوقی در بورس نشانه چیست می توانید این مطلب را مطالعه کنید.

اگرهم هر گونه سوالی درباره کنترل احساسات در بازار بورس داشتید، حتما از بخش ارسال نظرات از ما بپرسید.

احسان رباط جزی
Ehsan.rj1998@gmail.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *