اوراق سلف در بورس کالا چیست؟

در ارتباط با اوراق سلف در بورس کالا چه می دانید؟ اگر می خواهید در بورس کالای ایران فعالیت کنید و به خرید و فروش محصولات غذایی، کشاورزی، فلزات و … علاقه و یا نیاز دارید، می توانید از اوراق سلف در بورس کالا استفاده کنید؛ ولی این که اوراق سلف چیست و چطور می توانید آن را معامله کنید و یا مزایا و معایب این نوع از قراردادها چیست را در این مطلب به زبان ساده به شما آموزش داده ایم؛

اوراق سلف در بورس کالا

اوراق سلف در بورس کالا معامله‌ ای هستند که به صورت قراردادهای استاندارد برای خرید و فروش کالاهای مانند محصولات کشاورزی، مواد غذایی، انرژی، فلزات و سایر کالاها مورد استفاده قرار می‌ گیرند. این قراردادها به عنوان ابزارهای مالی برای جابجایی ریسک و بهره‌ برداری از تغییرات قیمت کالاها استفاده می‌ شوند. بورس کالاها یا بازارهای سلف، جایی است که معاملات قراردادهای سلف برگزار می‌ شوند. این معاملات می‌ توانند در بورس‌ های مرکزی یا بورس‌ های خارج از بورس نیز انجام شوند.

حتما برایتان جالب است : اوراق مشارکت در بورس

قراردادهای سلف بر اساس شرایط استانداردی مانند قیمت، حجم، کیفیت و تاریخ تسلیم کالا تنظیم می‌ شوند و می‌ توانند در آینده‌ ای مشخص تسویه و تحویل داده شوند. استفاده از اوراق سلف در بورس کالا برای سرمایه‌ گذاران و تجار، امکان مدیریت ریسک قیمتی، حفظ قیمت کالاها، دسترسی به بازارهای جهانی و افزایش تسهیلات بانکی را فراهم می‌ کند. با این حال، این نوع ابزارها ممکن است شامل ریسک‌ هایی مانند تغییرات قیمتی، تغییرات تقاضا و عرضه، شرایط جوی و سیاسی، و شرایط اقتصادی باشند، بنابراین قبل از شرکت در معاملات با اوراق سلف در بورس کالا، به مطالعه دقیق و مشورت با متخصصان مالی نیاز است.

اوراق سلف در واقع قراردادهای استانداردی هستند که بین دو طرف، یعنی خریدار و فروشنده، برای خرید و فروش یک کالا معامله می‌ شوند. این قراردادها حاوی جزئیاتی از جمله قیمت، حجم، کیفیت و تاریخ تسلیم کالا می‌ باشند. اوراق سلف به صورت معمول بر روی بورس کالا (یا بازار سلف) قابل معامله هستند و به عنوان ابزارهای مالی برای مدیریت ریسک قیمتی و تبادل کالا بین طرفین استفاده می‌ شوند. بورس کالاها یا بازارهای سلف، مکان‌ هایی هستند که معاملات اوراق سلف صورت می‌ گیرد. این بازارها می‌ توانند بورس‌ های مرکزی باشند که توسط نهادهای مالی بزرگ اداره می‌ شوند، یا بورس‌ های خارج از بورس (OTC) باشند که معاملات بین خریدار و فروشنده به صورت غیرمتمرکز انجام می‌ شوند.

قرارداد سَلَف چیست؟

اوراق سلف قراردادی است که طبق آن، فروشنده در ازای دریافت وجه نقد از خریدار، متعهد می‌ شود تا کالای پایه را در زمان معینی به خریدار تحویل دهد. این نوع معاملات، برعکس معاملات نسیه هستند. به صورت معمول قیمت کالا در قرارداد سلف، از قیمت نقدی کم تر است. ما به‌ التفاوت قیمت‌ سلف و قیمت نقدی، معادل سودی است که از قراردادهای سلف، نصیب خریدار می‌ شود. قراردادهای سلف اغلب به منظور تامین مالی فروشنده منعقد می شوند.

اوراق سلف موازی چیست؟

کلیت معنای این اوراق، مثل اوراق سلف می باشد ولی مزیت مهم آن، امکان انتقال مالکیت اوراق یا امکان معامله آن است. در واقع اوراق سلف موازی، محدودیت های اوراق سلف را ندارد. نقدشوندگی این اوراق بالاست و به همین خاطر، خیال سرمایه گذاران از خرید یا فروش آن ها در هر زمان، آسوده است.

حتما برایتان جالب است : خرید اوراق مسکن در بورس

قیمت این اوراق با توجه به خریداران و فروشندگان به شکل روزانه کشف می شود و اهمیت امکان تغییر وضعیت و فروش اوراق در سلف موازی به اندازه ای است که سرمایه گذاران رغبت بیشتری به خرید اوراق سلف موازی نسبت به اوراق سلف دارند و این در حالی است که خریدار خاصی برای اوراق نباشد، بازارگردان ها نسبت به خرید اوراق اقدام می کنند و نقدشوندگی اوراق را برای سرمایه گذاران، همیشه به عنوان یکی از گزینه های جذاب، نگهداری می کنند.

نحوه معامله اوراق سلف در بورس ایران

بورس کالا در ایران، یکی از بازارهای سرمایه کشور است که معاملات اوراق سلف را انجام می‌ دهد. برای معامله اوراق سلف در بورس کالا ایران، مراحل زیر را می‌ توان طی کرد:

1. انتخاب کالای مورد نظر: ابتدا باید کالای مورد نظر جهت خرید یا فروش در بازار سلف انتخاب شود. در بورس کالا ایران، انواع کالاهایی مانند نفت، گاز، فلزات، محصولات کشاورزی و … قابل معامله هستند.
2. انتخاب نوع قرارداد: باید نوع قرارداد مورد نظر را انتخاب کنید. در بازار سلف ایران، قراردادهای استانداردی با دوره‌ های زمانی مختلف (به صورت معمول یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه و یک ساله) برای هر کالا وجود دارند.
3. ارائه سفارش: سپس باید سفارش خرید یا فروش خود را به یکی از کارگزاران عضو بورس کالا ارائه کنید. کارگزار شما سفارش شما را در سامانه معاملاتی بورس کالا ثبت می‌ کند.
4. انجام معامله: در صورت وجود خریدار و فروشنده برای قیمت و شرایط مورد نظر، معامله انجام می‌ شود. این معاملات به صورت آنلاین و در سامانه معاملاتی بورس کالا انجام می‌ شود.
5. تسویه و تنظیم وضعیت: پس از انجام معامله، بورس کالا مسئول تسویه معامله بین طرفین است. تسویه معامله به صورت مالی و موضوعی (تحویل و پرداخت کالا) انجام می‌ شود.

زمان پرداخت سود اوراق سلف در بورس کالا

در ابتدا باید گفت سودی که برای خریداران این اوراق تعیین می شود، به صورت معمول در محدوده سود بانکی است، در حالی که خبری از معایب و سختی های سرمایه گذاری در بانک نیست و نقدشوندگی این اوراق بسیار بالاست. دوره سررسید اوراق سلف 1 الی 2 سال می باشد که در این دوره، سودی به صاحبان اوراق پرداخت نمی شود، بلکه اصل پول به همراه سود، در پایان دوره به شکل یکجا پرداخت خواهد شد.

حتما برایتان جالب است : بهترین اوراق قرضه برای سرمایه گذاری در ایران

در واقع سود تضمین شده این اوراق حداقل به اندازه سود بانکی تا لحظه سررسید محاسبه می شود و مزیت مهم آن، امکان بیشتر شدن سود در صورت بیشتر شدن قیمت کالای مورد نظر است. چنانچه بهای کالای خریداری شده بیشتر از قیمت خرید شود، تا یک محدوده مشخص و علاوه بر سودی که تضمین شده، به اوراق سود تعلق خواهد گرفت.

انواع قراردادهای سلف در بورس ایران

بازار سلف بورس کالا ایران قراردادهای استانداردی برای معامله و مبادله کالاها ارائه می‌ دهد. این قراردادها در بورس ایران به عنوان انواع کلاس‌ های سلف تعریف می‌ شوند و عبارتند از:

1. قراردادهای آتی : در این نوع قراردادها، طرفین تعهد می‌ کنند که در آینده‌ ای معین، یک کالا را با قیمت و شرایط مشخصی خرید یا فروش کنند. این نوع قراردادها به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک قیمت، حفاظت از قیمت کالاها و استفاده از حرکت قیمت‌ های کالاها به عنوان ابزار سرمایه‌ گذاری استفاده می‌ شود.
2. قراردادهای Options : در این نوع قراردادها، یک طرف (حامی) به طرف دیگر (صاحب گزینه) حق، اما نه تعهد، می‌ دهد تا در آینده‌ ای معین، کالا را با قیمت و شرایط مشخصی خرید یا فروش کند. این نوع قراردادها به عنوان ابزاری برای حفاظت از ریسک قیمت کالاها و کسب سود از تغییرات قیمت‌ های کالاها استفاده می‌ شود.
3. قراردادهای گزینه آتی : این نوع قراردادها ترکیبی از قراردادهای آتی و گزینه است، به طوری که صاحب گزینه حق، اما نه تعهد، دارد تا در آینده‌ ای معین، یک قرارداد آتی را با قیمت و شرایط مشخصی خرید یا فروش کند.
4. قراردادهای نقدی تسویه : در این نوع قراردادها، تسویه نهایی معاملات با پرداخت وجه نقدی انجام می‌ شود، به جای انتقال کالاها. این نوع قراردادها در بورس ایران، که به صورت قراردادهای نقدی تسویه شناخته می‌ شوند، به صورت زیر است:

چه محصولاتی در بازار سلف بورس کالای ایران معامله میشود؟

تفاوت اوراق سلف و اوراق سلف موازی چیست؟

دارندگان اوراق سلف تا تاریخ سررسید نمی‌ توانند دارایی پایه خود را به فروش برسانند و این کار تنها در تاریخ سررسید قابل انجام است و این در حالی است که اوراق سلف موازی بر مبنای قرارداد سلف عرضه می‌ شود و خریدار این اوراق می‌ تواند در هر زمانی پیش از سررسید، معادل دارایی پایه خریداری‌ شده را به فروش برساند یا در زمان سررسید برای تسویه نقدی اقدام کند.

امنیت مالی برای تریدرها در اوراق سلف از اهمیت بالایی برخوردار است. معامله‌ گران در بازارهای اوراق سلف برای کاهش ریسک‌ های مالی و محافظت از سرمایه خود نیاز به رعایت برخی اصول و قواعد دارند. در ادامه، چند مورد از اصول امنیت مالی معامله‌ گران در اوراق سلف بررسی می‌ شوند:

1) مدیریت سرمایه: معامله‌ گران باید سرمایه خود را به‌ طور هوشمندانه مدیریت کنند و از طریق تنظیم حداکثر سرمایه مجاز برای هر معامله، محدودیت‌ های اندازه معاملات و مدیریت مالی دقیق، خطرات مالی را کاهش دهند.

2) مدیریت ریسک: معامله‌ گران باید برنامه‌ های مدیریت ریسک معینی داشته باشند که شامل شناسایی، ارزیابی و کاهش ریسک‌ های مالی می‌ شود. این شامل استفاده از سفارش‌ های محدود و معتبر، مدیریت تاریخچه معاملات، استفاده از سیگنال‌ های فنی و کاربرد تحلیل‌ های آماری است.

3) پایبندی به سیستم معاملاتی: معامله‌ گران باید از یک سیستم معاملاتی معتبر و قوی استفاده کنند و با قوانین و مقررات بازار آشنا باشند. همچنین، باید از تکنولوژی‌ ها و ابزارهای امنیتی برای محافظت از اطلاعات و حساب‌ های خود استفاده کنند.

نقد شوندگی اوراق سلف در بورس کالا چگونه است؟

بعضی از سرمایه‌ گذاران این طور فکر می کنند که قراردادهای سلف قدرت نقد شوندگی زیادی ندارند؛ چرا که درصد زیادی از مردم از آن‌ ها استفاده نمی‌ کنند.

حتما برایتان جالب است : بهترین سرمایه گذاری کم ریسک در ایران

ولی باید در نظر داشت که بازارگردان در بورس قراردادهای سلف وجود دارد. لذا چنانچه زمانی که قصد فروش دارید و مشتری در بازار وجود نداشته باشد، بازارگردان اوراق را می خرد، پس نباید نگران نقدشوندگی اوراق سلف در بورس کالا باشید.

نتیجه گیری و کلام پایانی

اوراق سلف که در ابتدا محدودیت‌ ها و نواقص زیادی داشت، ولی در ادامه با عرضه قراردادهای سلف موازی استاندارد به ارزش واقعی خود رسید. در حال حاضر با وجود چنین قراردادهایی، تولیدکنندگان کالا دیگر به منظور تامین منابع  مالی مشکلی ندارد و از طرف دیگر افرادی که به دنبال سرمایه‌ گذاری مطمئن با ریسک پایین هستند، با قراردادهای سلف به هدف خود دست پیدا خواهند کرد.

پس در واقع اوراق سلف موازی، شکل تکامل‌‌ یافته اوراق سلف به حساب می آیند که قابلیت معامله در بازار ثانویه را دارند. این قابلیت باعث افزایش نقدینگی، شفافیت قیمت و کاهش ریسک در این نوع قراردادها شده‌ است. با توجه به تضمین حداقل و حداکثر سود در این نوع اوراق، منافع عرضه‌‌ کننده و خریدار حفظ می شود. از اصلی ترین کاربرد این اوراق برای عرضه‌ کننده، تامین مالی و برای خریدار، کسب سود تضمین‌ شده است. به کمک اوراق سلف در بورس کالا ، سرمایه به سمت حوزه‌ هایی که نیاز به نقدینگی دارند، هدایت شده و رونق چرخه تولید را به همراه خواهد داشت.

همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مطلب درباره اوراق سلف در بورس کالا همه چیزی که باید می دانستید را بررسی کردیم.

همچنین اگر دوست دارید برای خرید اوراق مشارکت در بورس اقدام کنید، همین الان روی لینک مورد نظر کلیک کنید؛

درباره اوراق سلف در بورس کالا نکته یا ابهامی دارید؟ لطفا در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ دهیم؛