بازارگردانی بورس چیست و بازارگردان کیست؟

آیا می دانید بازارگردانی بورس چیست و توسط چه افرادی انجام می شود؟ این که بازارگردانی بورس چیست و بازارگردان کیست برای خیلی از افراد سوال ایجاد کرده است ولی نکته ای که در این خصوص باید در نظر داشته باشید اینجاست که بازارگردانی مفهومی نیست که در روزمره سرمایه گذاری خود با آن سروکار داشته باشید و تنها این که بدانید بازارگردانی بورس چیست و به چه کاری می آید، کفایت می کند، لذا در این مطلب به این پرداخته ایم که بازارگردانی در بورس یعنی چی و تاثیر بازارگردانی بر قیمت سهام چیست، پس تا انتها همراه ما بمانید.

بازارگردانی بورس چیست ؟

بازارگردان در واقع یک شخص حقیقی یا حقوقی می باشد که سهام را در قیمت مشخصی در سیستم معامله گری، مورد معامله قرار می دهد. بازارگردان ها، بازارساز نیز هستند و همواره در تلاشند تا نوسانات شدید قیمت سهام را کاهش دهند. سیستم معاملاتی بازار بورس تصمیم گیری می کند که بازارگردان هر روز چه میزان سهام را خریداری کنند و یا به فروش برسانند. البته این را نباید از خاطر برد که معاملات الگوریتمی و ربات ها هم در حال حاضر، نقش زیادی در کمک رسانی به بازارگردان ها برای ارتقا عملکرد در طول ساعت معاملاتی در بازار بورس ایفا می کنند.

حتما برایتان جالب است : نقش دولت در بازار بورس چیست؟

افزایش نقدشوندگی و وجود عرضه و تقاضا برای سهام و کنترل قیمت سهم در محدوده معین و کاهش هزینه های معاملاتی از طریق کاهش شکاف قیمتی خرید و فروش، حفظ نقدینگی در بازار، کنترل دامنه نوسان قیمت در بازار از طریق خرید و فروش سهام، جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی در بازار از طریق کنترل قیمت سهام، افزایش احتمال نقدشوندگی هر چه بیش‌تر در بازار و کاهش هزینه‌ های معاملات از مهم ترین وظایف بازارگردانان بورسی به حساب می آید که با ترفند های خاصی که دارند، همواره در تلاشند تا این اهداف را محقق سازند.

بازار گردانی در بورس چگونه اجرا می‌شود؟

در روند ثبت بازارگردانی، شرکت‌ های کارگزاری و متقاضیانی که صلاحیت انجام آن را دارند، تقاضای خود را در اختیار سازمان بورس قرار می دهند و سازمان بورس نیز ظرف حداکثر 15 روز بعد از دریافت درخواست متقاضی، نظر خود را اعلام خواهد کرد. جالب است بدانید که در صورت موافقت تاریخ شروع و پایان فعالیت در مجوزی به آن‌ ها اعطا خواهد شد. مجوز فعالیت بازارگردانی حداکثر برای یک سال امکان تمدید خواهد داشت، البته این در حالی است که وظایف و اختیارات بازارگردان به صورت کامل تعریف شده باشد.

بر اساس ماده 6 قانون سازمان بورس، بازارگردان‌ ‎ها وظیفه دارند فعالیت بازارگردانی سهامی را در کد بازارگردانی انجام دهند. به منظور انتقال اوراق به کد بازارگردانی، باید فرمی را که به تایید مالک یا مالکان ورقه بهادار رسیده تکمیل کنند و به شرکت سپرده‌ گذاری مرکزی ارائه دهند تا تعداد اوراق به کد انتقال یابد و در ادامه می بایست به بازارگردان برای انجام معاملات، ایستگاه معاملاتی تخصیص داده شود.

بازارگردان‌ ها همچنین وظیفه دارند در مقاطع 3 ماهه تمامی معاملات ورقه بهادار، دریافت‌ ها، پرداخت‌ ها، هزینه‌ ها و درآمدهای مرتبط با بازارگردانی را در سرفصل حساب‌ های جداگانه ثبت کرده و در اختیار سازمان بورس ایران قرار دهند. همواره سوالی که وجود دارد، این است که بازارگردان‌ ها چگونه سود به دست خواهند آورد؟ باید گفت فعالیت بازارگردانی به علت تعهد معامله سهام و نگهداری دارایی، ریسک بالایی دارد. بازارگردان‌ ها همیشه با ریسک از دست دادن ارزش یک اوراق بهادار بعد از خرید آن روبرو هستند.

حتما برایتان جالب است : ارز دیجیتال بهتره یا بورس ایران؟

ولی با این وجود از شکاف قیمتی بین سفارش‌ های معامله سود به دست می آورند. برای مثال سهمی را در قیمت 2500 تومان خریداری می کنند و در قیمت 2505 تومان به فروش می رسانند. اگرچه هدف از بازار گردانی به دست آوردن سود نمی باشد، ولی این شکاف‌ های قیمتی در حجم معاملات بالا، سود روزانه بسیار خوبی را به همراه خواهد داشت. به علاوه مزایایی برای صندوق‌ های بازارگردانی و به ‌صورت کلی بازارگردان‌ های بورس در نظر گرفته شده است که یکی از این آن ها معافیت از پرداخت مالیات مقطوع 0.5 درصدی از منبع خرید و فروش هاست.

عوامل موثر در بازارگردانی کدامند؟

1) عمق بازار : از منظرگاه علم اقتصاد، در صورتی که منحنی عرضه و تقاضا، حول ارزش دارایی بازار مالی کشش‌ پذیر و پیوسته باشند، این معنی را می دهد که بازار مورد بررسی عمق دارد. به عبارت دیگر چنانچه ارسال سفارش‌ های خرید و فروش در قیمت‌ های بالاتر و یا پایین‌ تر از قیمت تعادلی از طرف سرمایه‌ گذاران، به شکل دائمی و پیوسته در جریان باشد، حکایت از عمق بازار خواهد داشت. در بازار ایران، پس از هر رشد و یا هر افت قیمتی، صف خرید و یا فروش ایجاد می شود و مانعی است برای شکل‌ گیری عمق بازار.

2) عرض بازار : هنگامی که تعداد خریداران و فروشندگان در قیمت تعادلی که نشان دهنده ارزش ذاتی آن سهم است زیاد باشد، بیانگر میزان عرض بازار است. در حقیقت وجود جریان دائمی در معاملات سهام، عرض بازار را مشخص خواهد کرد. بازاری که با چنین ویژگی مواجه باشد، از نقدشوندگی بالایی برخوردار است، از همین روی بازارسازان تمایل بیشتری دارند تا در این بازارها حتی با کسب سود کم، فعالیت نمایند.

3) نسبت سرمایه‌ گذاران اطلاعات‌ مدار به سرمایه‌ گذاران نقدمدار : می‌ توان سرمایه‌ گذاران را به دو گروه اطلاعات‌ مدار و نقدمدار تقسیم کرد. سؤال اصلی این است که هر کدام از این گروه‌ ها چگونه در بازارهای مالی سرمایه‌ گذاری می‌ کنند و چه تاثیری بر بازار خواهند داشت؟ سرمایه‌ گذاران نقدمدار، با وارد کردن سرمایه اضافی خود به بورس، به افزایش نقدینگی موجود در بازار کمک می کنند.

حتما برایتان جالب است : شاخص کل بازار بورس چیست؟

ولی سرمایه‌ گذاران اطلاعات‌ مدار، معمولا مطابق با اطلاعاتی که از یک سهم خاص کسب می کنند، اوراق بهادار را ارزیابی کرده و معاملات خود را انجام می دهند. با توجه به این نکته که امکان دارد بعضی اوقات اطلاعات نادرستی در اختیار سرمایه‌ گذاران قرار گیرد، سفارشات نامتعادل در بازار افزایش می یابد و این عدم تعادل در بازار، ضرورت فعالیت بازارسازان را بیشتر می کند که به کسب سود بیش‌ تر برای آنان منتهی خواهد شد.

بازارگردانان چگونه معاملات را تسهیل می کنند؟

با توجه به وظایف بازارسازان، می‌ توان گفت که آن‌ ها با تامین عرضه و تقاضا در بازار سهام، موجب می‌ شوند تا سهام میان خریداران و فروشندگان انتقال یابد. به منظور دستیابی به این هدف، آن‌ ها بایستی در جهت عکس سرمایه‌ گذاران عادی حرکت نمایند.

بدین ترتیب وقتی که سهامداران قصد فروش سهام خود را می کنند و صف‌ های فروش ایجاد می شود، بازارسازان به عنوان خریدار ورود می کنند و به روند تبدیل سهام به پول نقد در بازار کمک شایانی می نمایند، ولی چنانچه سهامداران به علت انتشار یک خبر و یا اطلاع از ارزشمندی سهام یک شرکت، برای خرید آن تصمیم گیری کنند و صف‌ های خرید تشکیل دهند، بازارسازان به عنوان فروشنده وارد عمل شده و این کار را تا وقتی که قیمت به یک تعادل نسبی برسد، ادامه می‌ دهند.

هدف از بازارگردانی چیست؟

بازارگردان وظیفه دارند در زمان افزایش قیمت سهم با فروش سهام از رشد هیجانی جلوگیری نماید و در هنگام ریزش‌ های بازار نیز با خرید سهام شرکت، مانع افت هیجانی و شدید ارزش سهام شرکت گردد، لذا بازارگردان‌ ها در راستای کنترل عرضه و تقاضای حاکم بر بازار، می بایست پشتوانه قوی مالی داشته باشند.

بازارگردان با در اختیار داشتن مدیریت تعداد مشخصی از سهام و منابع مالی و اعتباری، در صورت احتیاج اقدام به معامله سهام شرکت می‌ کند. با این که هدف بازارگردان کسب سود از معاملات نیست، در بعضی شرایط امکان دارد خرید سهام با قیمت کم و فروش سهام با قیمت بالاتری انجام شود که به کسب سود حاصل از نوسان قیمت منتهی شود.

بازارگردان‌ ها با توجه به وظایفی که در قبال معامله سهام شرکت‌ ها بر عهده دارند، همیشه با ریسک بالایی روبرو می باشند. این شرکت‌ ها در شرایطی سود به دست می آورد که بتوانند سهام خریداری‌ شده خود را با قیمت بالاتری بفروشد و از اختلاف قیمتی میان خرید و فروش آن سهم در راستای کسب سود استفاده نماید.

حتما برایتان جالب است : صنایع فعال در بورس ایران کدامند؟

از طرفی وقتی که بازار سهام روند نزولی به خود می گیرد، بازارگردان به علت تعهدی که مبنی بر خرید سهام دارد، بایستی روزانه تعداد مشخصی سهم بخرد و تحت شرایطی که همچنان فشار عرضه بالا بود، با افت قیمت‌ ها در بازار، بازارگردان هم با ضرر روبرو خواهد شد و از طرف دیگر در هنگام تشکیل صف خرید، بازارگردان باید سهم خریداری‌ شده را در قیمت معاملاتی روز به مشتریان به فروش برساند و این عملیات برای بازارگردان زیان به همراه خواهد داشت.

نتیجه گیری و کلام پایانی