چندی پیش بود که دولت به بازار بورس ورود کرد و سعی کرد مردم را تشویق به سرمایه گذاری در بورس کند و صندوق های etf خود را به فروش برساند! حال قصد داریم بررسی کنیم که نقش دولت در بازار بورس چه بوده است و این نقش دولت به عنوان حامی بورس ایفا شده است و یا مداخله کننده سواستفاده گر؟!! در همین جریان بسیاری از افراد سرمایه های خود را در بورس از دست دادند و هیچ کس هم پاسخگوی آن ها نبوده و نیست و در این مطلب سعی کردیم آگاهی از مداخلات دولت در بورس به شما بدهیم تا به سادگی متوجه شوید که نقش دولت در بازار بورس چه بوده است، پس تا انتها همراه ما بمانید.
فهرست مطالب
نقش دولت در بازار بورس
چندی پیش بازار بورس روند خوبی را در پیش گرفته بود و سودهای خوبی به سرمایه گذاران و سهامداران می داد و البته داشت خود را به تورم واقعی که در ایران داشتیم نزدیک می کرد که دولت نیز از این استقبال و کشش سرمایه گذاران تازه وارد و همچنین قدیمی بازار به بازار سرمایه استفاده و یا بهتر است بگوییم سواستفاده کرد تا به اهدافی که داشت دست یابد و در این بین، کسری بودجه خود را از این طریق (جیب مردم) جبران کند!
عرضه صندوق های etf با قیمت های بالا و عدم حمایت کافی از این صندوق ها و بازارگردانی آن ها بعد از این که به بازار عرضه شدند، عدم قانونگذاری منطقی برای شرایط مختلف بازار، کنار کشیدن حقوق ها و سفته بازان بازار در منفی های بورس، دعوت بدون برنامه دولت از مردم برای ورود به بورس، سواستفاده دولت از هیجانات مردم، دروغ ها و وعده های کذبی که در مورد جریان بورس و روند آتی آن از طرف دولتیون به مردم داده شد و مهم تر از همه اهمیت نداشتن متضرر شدن افراد برای دولت، همگی از موارد مهمی بودند که در این جریان بسیار حائز اهمیت و تاثیرگذار بودند.
حتما برایتان جالب است : ارز دیجیتال بهتره یا بورس ایران؟
البته ناگفته نماند که همه مشکلات از دولت نبود و خود مردم و سرمایه گذاران تازه وارد که هیچ گونه اطلاعاتی از بورس نداشتند نیز نباید سرمایه های زیادی وارد بازار می کردند و طمع کردن این سهامداران مبتدی و پشیمان شدن آن ها و فروش های رگباری این افراد، کار حرفه ای ترهای بازار را نیز با اختلالات بسیاری مواجه کرد و کاهش ارزش بازار را با سرعت بیشتری رقم زد. همچنین حجم اخبار بد، رونق گرفتن بازار ارزهای دیجیتال و جاری شدن سرمایه افراد به این بازار و انتظار تورمی بالایی که سهامداران داشتند هم در این موضوع بی تاثیر نبود و تمامی مواردی که گفتیم، به بی اعتمادی سهامداران و سرمایه گذاران بازار بورس منجر شد!
اثر اتفاقات مختلف در منفی شدن بورس
1) کمبود نقدینگی در بازار
بر اساس برآوردهای انجام شده در ماه های اخیر نقدینگی بسیار زیادی از بازار سرمایه خارج شده است! این بازار با کمبود نقدینگی دست و پنجه نرم می کند و هنوز مردم نتوانسته‌اند مجددا به بازار بورس اعتماد کنند و دوباره برای سرمایه گذاری و حتی خرید عرضه های اولیه اقدام کنند! از طرف دیگر بررسی ها ثابت می کند که برخی افراد حاضر هستند با سود اندک از این بازار خارج شوند و قید سودهای کلان و بلندمدت بازار بورس را بزنند، به همین خاطر همه افراد به سمت نوسان گیری در بازار بورس روی آورده اند و به همین خاطر هم است که حتی زمانی که سهم مثبت می شود نیز روند صعودی قوی شکل نخواهد گرفت و وضع بازار بهبود نخواهد یافت.
با این که بعضی از افراد به دنبال به نتیجه رسیدن مذاکرات برای کسب سود در بازار سرمایه بودند، تعداد زیادی از سهامداران به دلیل بی اعتمادی به سیاست گذاران این بازار با سودهای حداقلی و حتی با ضررهای زیادی از این بازار خارج شدند. از آنجا که در هر بازاری پول مثل خون در رگ عمل می کند، ظرفیت این بازار به علت افزایش خروج پول کوچک شده است و باید دید دولت برای جذب اعتماد مجدد سرمایه گذاران چه کاری قرار است انجام دهد و چطور قصد دارد از این بازار مجددا برای کسب سود خود استفاده نماید!
2) فروش اوراق در بورس برای تامین کسری بودجه
بعضی از کارشناسان در سال اخیر بارها گفتند که دولت از طریق بازار سرمایه کسری بودجه خود را جبران کرده است که بی راه هم نگفتند! حال این سوال پیش می آید که دولت چگونه می تواند از بازار سرمایه سود به دست آورد و کسری بودجه خود را جبران کند؟ در جواب باید گفت انتشار اوراق و صندوق های دولتی و فروش آن در بورس یکی از روش های کسب درآمد دولت به حساب می آمد.
حتما برایتان جالب است : شاخص کل بازار بورس چیست؟
بررسی ها نشان داده است که دولت اوراق خود را در بورس عرضه کرده است و تنها در یک ماه 240 هزار میلیارد تومان پول از این بازار به دست آورده است که رقم بسیار بالایی است. تحلیلگران بورس بر این باورند که سیاست های استفاده شده به وسیله دولت مشکلاتی بسیاری برای مردم و سهامدران به همراه داشته است. دولت با واگذاری بخشی از سهام شرکت های خود، هم نقدینگی را جذب کرد و هم مشکل کسری بودجه خود را برطرف کرد.
اما در این بین نکته اینجاست که بعد از عرضه صندوق هایی مثل دارایکم و دارادوم (پالایش)، هیچ گونه حمایتی از طرف دولت و حقوقی ها انجام نشد تا این صندوق ها با افزایش فروش و کاهش تقاضای خرید مواجه شوند و هم ارزش سرمایه مردم کاهش یابد و هم سهامداران برای فروش آن ها با مشکل مواجه شوند یا بعضا با ضرر از آن ها خارج شوند!
از طرفی درآمدهای مالیاتی کفاف هزینه های دولت را نمی دهد و تحریم هایی که قرار بود اثری بر معیشت مردم و دولت ایران نگذارد، ایران را فلج کرده است موجب شده درآمدهای نفتی کاهش بسیار زیادی را تجربه کند. در همچین شرایطی یکی از راهکار هایی که دولت می تواند کسری بودجه خود را جبران کند، انتشار اوراق بدهی است؛ این روش در سال های گذشته از طرف بسیاری از دولت ها مورد استفاده قرار گرفته است و آنها به منابع بانک مرکزی دست اندازی کرده اند که تبعات این روش به صورت تورم مزمن در چهار دهه خود را کاملا نشان داده است. این اثرات بیشتر در معیشت مردم و کاهش قدرت خرید خانوار قابل مشاهده است و دولت از این بابت اثر بدی را نپذیرفته است، لذا بار این مشکلات تماما روی دوش مردم بوده و هست!
3) تاثیر مذاکرات در بازار بورس
روزانه اخبار جدیدی مبنی بر پایان مذاکرات و توافق دوباره ایران و کشورهای غربی در فضای مجازی منتشر می شد که هیچ منبعی پشت آن نبود، ولی این موضوع موجب شده بود تا بخش هایی مثل طلا، سکه، ارز و سایر بازارهای مالی رکود شدیدی را تجربه کنند و بعضی از دارندگان این دارایی برای فروش دارایی های خود در بازارهای مخلتف اقدام کنند ولی چه کسی واقع می داند که همچنان مذاکرات ادامه دارد یا خیر و قرار است در آن به چه اموری رسیدگی شود!
4) حواشی نرخ سپرده بانکی
چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده بود بانک هایی که نرخ سود قانونی و مصوب شورای پول و اعتبار را رعایت نکنند جریمه می شوند و از مبلغ مازاد باید مالیات پرداخت کنند. در این راستا بعضی از کارشناسان این اظهارنظر را برای احیای دوباره بازار سرمایه کافی می دانستند ولی این موضوع اثر چندانی بر روند بازار نداشت!
حتما برایتان جالب است : کنترل احساسات در بازار بورس چگونه است؟
بعضی از صاحبان سرمایه مبالغ خود را نزد بانک نگه می داشتند و به جای سود نوسانی سایر بازارهای مالی، سود مطمئن و تضمین شده بانک را می گرفتند. هر اندازه مبلغ افزایش یابد، رقم سود هم افزایش می یافت و این موضوع برای مشتریان جذاب به نظر می رسید ولی ریزش مداوم بازار بورس موجب شد وزیر اقتصاد هشدار دهد بانک های گوناگونی که بیشتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار سود می پردازند، باید جریمه پرداخت کنند که باز هم معلوم نیست این تنها یک خبر برای بهود اوضاع بازار بورس بود و یا واقعا بانک هایی بودند که جریمه دادند!
5) تجمع سهامداران
سهامداران بازار بورس در ماه های اخیر چند بار مقابل سازمان بورس و اوراق بهادار تجمع کردند و خواستار استعفای حسن قالیباف، رئیس وقت این سازمان شدند. سهامداران معتقد بودند تغییر رئیس بورس می تواند به روند سرمایه کمک کند، ولی بعد از استعفای او و معرفی رئیس جدید سازمان بورس باز هم نوسانات ادامه داشته و این موضوع ثابت می کند که اگر بر سر راه یک رودخانه عظیم، بخواهید چوبی را قرار دهید که از عبور جربان آب جلوگیری کند، رودخانه عظیم چوب را می شکند و مجددا راه اصلی خودش را خواهد رفت و کار بازار بورس ما هم با این تکه چوب ها درست نخواهد شد.
تعدادی از کارشناسان معتقدند که این تجمعات محصول اظهارنظرها و عملکرد دولت است. سال گذشته محمود واعظی، رئیس دفتر ریاست جمهوری در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد؛ شاخص کلی بورس در عدد یک میلیون و 500 هزار واحد کف قیمتی محکمی دارد که در آن زمان کارشناسان هشدار دادند اگر بازار بورس از 1 میلیون و 500 هزار واحد پایین تر بیاید، هم بی اعتمادی سراغ بورس خواهد آمد و هم احتمال تجمع وجود دارد ولی این اتفاق افتاد و شاخص تا حوالی عدد 1 میلیون واحد نیز عقب نشینی کرد!!
6) تاثیر رفع تحریم بر بازار بورس
هر اتفاقی که در بخش سیاست کشور رخ دهد، بازارهای مالی حدود 1 سال زمان احتیاج خواهند داشت تا خود را با شرایط فعلی تطبیق دهند. برای مثال شرکت های پتروشیمی و پالایشگاهی که در بورس فعالیت دارند با رفع تحریم ها می توانند مجددا صادرات خود را انجام دهند که این امر می تواند بر روند بازار بورس و همچنین سودآوری بازار موثر باشد. از سال 97 که کشور ایالات متحده آمریکا از برجام خارج و تحریم های قبلی به همراه تحریم های جدید علیه ایران اعمال شد، صادرات نفت و صادرات غیرنفتی که بیشتر در حوزه وابسته به نفت است، با کاهش بسیار شدیدی مواجه شده است.
حتما برایتان جالب است : اصول تشکیل سبد سهام بهینه و سودده در بورس
بعد از گذشت دو سال شرکت ها روشی برای صادرات محصولات خود پیدا کرده اند که این امر تاثیر زیادی بر بورس داشته است و در حال حاضر که بحث مذاکرات پیش کشیده شده بعضی افراد به دنبال گره زدن اقتصاد به سیاست هستند. اگرچه در گذشته تجربه این موارد را بسیار داشتیم، ولی ظاهرا سیاست گذاری در این زمینه تغییری پیدا نکرده است!
همان طور که ابتدای مقاله به شما قول دادیم، در این مطلب به بررسی نقش دولت در بازار بورس پرداختیم.
چنانچه دوست دارید بدانید بهترین سبدگردان در بورس را چطور تشخیص دهیم؟ میتواند این لینک رو باز بفرمایید.
اگر هر گونه سوال، ابهام یا نقطه نظری در مورد این مطلب داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا همگی استفاده کنیم.
