ریسک سرمایه گذاری در بورس ایران

ریسک سرمایه گذاری در بورس

ریسک های خرید سهام در بورس را میشناسید؟ آیا سرمایه گذاری در بورس ریسک دارد یا خیر؟ این که ریسک سرمایه گذاری در بورس تا چه اندازه جدی است و چقدر می تواند به دارایی ما لطمه وارد کند را در این مطلب مورد بررسی قرار دادیم و سعی کردیم ریسک سرمایه گذاری در بورس را در ابعاد گوناگون و با نگاه های مختلف بررسی کنیم و تا همه چیز درباره ریسک سرمایه گذاری در بورس ایران را به شما عزیزان یادآور شویم تا اگر قصد سرمایه گذاری در بورس را داشتید، با این وجود که ریسک های این بازار را می دانید، تصمیم گیری های بهتری داشته باشید، پس تا انتها همراه ما بمانید تا از این ریسک ها مطلع شوید.

ریسک سرمایه گذاری در بورس

از زمان پیدایش تمدن، انسان ها همیشه با عوامل متغیر و خطرهای زیادی روبرو بوده اند و احتمال خسارت از نوع های مختلف همواره وجود داشته است. انسان اولین بار مخاطرات طبیعی را تجربه کرد و رفته رفته آموخت که اتفاقات ناخوشایند را از پیش تر پیش بینی کند تا برای رویارویی با آن ها از آمادگی های لازم برخوردار باشد. هر چقدر میزان رشد و پیشرفت انسان افزایش می یابد، در معرض تصمیم‌ گیری ها‌ و پیچیدگی های بیشتری قرار خواهد گرفت و در معرض ریسک‌ های بیشتری خواهد بود.

سرمایه گذاری در بورس نیز از این قائله مستثنی نیست و همواره ریسک هایی وجود دارد که در مسیر سرمایه گذاری در این بازار، سرمایه گذاران و فعالان را تهدید می کند و به همین خاطر می توانید با رعایت مواردی که در ادامه عنوان خواهیم کرد، این ریسک ها را تا حدود زیادی مدیریت و کنترل نمایید تا هم سود بیشتری کسب کنید و هم در شرایط مختلف بازار، ریسک های به مراتب کم تری به سراغ شما و سرمایه شما بیاید.

پس در ادامه همراه ما بمانید تا ابتدا انواع ریسک در سرمایه گذاری را عنوان کنیم تا یک دید کلی نسبت به مقوله ریسک در بازارهای مالی و سرمایه گذاری پیدا کنید، تا در ادامه به معرفی راهکارهای مناسب برای مدیریت ریسک بپردزایم و در انتها نیز توصیه هایی در این خصوص آورده ایم که مطمئنا به کار شما عزیزان خواهد آمد، پس ادامه این مطلب آموزشی و رایگان را به هیچ عنوان از دست ندهید.

انواع ریسک در سرمایه گذاری

ریسک سرمایه گذاری به صورت معمول شامل ریسک احساسی، ریسک تجاری، ریسک نقدینگی، ریسک مالی، ریسک ورشکستگی، ریسک تورم، ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک نوسان قیمت سهام، ریسک سیاسی و … می باشد که سعی داریم در این بخش از مقاله، یک به یک آن ها را مورد بررسی قرار دهیم تا دید خوبی نسبت به انواع ریسک پیدا کنید.

حتما برایتان جالب است : سرمایه گذاری کم ریسک و پرسود | بهترین جا برای سرمایه گذاری

در زمان ارزیابی سرمایه گذاری های گوناگون، هر چقدر خطرات و ریسک سرمایه گذاری بیشتر شود، انتظار بازدهی نیز به همان اندازه افزایش خواهد یافت و یا به عبارت دیگر می توان این طور گفت که نرخ بازدهی با میزان خطرات ذاتی سرمایه گذاری انجام شده رابطه مستقیمی دارد.

به منظور درک انواع ریسک های سرمایه گذاری در بورس و حتی سایر بازارهای مالی، این نوع خطرات را از دیدگاه مدیریت مورد ارزیابی قرار می دهیم. در ادامه در تلاشیم تا تمامی انواع ریسک در سرمایه گذاری را یک به یک معرفی کرده و مورد بررسی قرار دهیم تا به زبان ساده، درک درستی از آن ها پیدا کنید و دید شما نسبت به موضوع ریسک کمی باز شود؛

1) ریسک احساسی

داشتن انضباط و منطق در سرمایه گذاری بی شک جزو اصول اولیه برای ورود به بورس است، ولی همه ما انسان هستیم و بعضی اوقات احساساتمان بر ما غلبه می کند و در نتیجه متضرر خواهیم شد! ابتدا باید یاد بگیریم که حرص و طمع در سرمایه گذاری تا حدی که می توانیم و قدرت داریم، محدود کنیم و همچنین به خاطر ترس از زیان، دست از سرمایه‌ گذاری نکشیم. جالب است بدانید که بسیاری از سهامداران هستند که عاشق سهام های خود می شوند و در زمان مناسبی که حتی تشخیص هم می دهند، برای فروش آن اقدام نمی کنند و متضرر می شوند.

نکته مهمی که در این خصوص باید در نظر داشته باشید که این است که نباید اجازه دهید ریسک سرمایه‌گذاری شما را بترساند، به خاطر که زندگی کردن همیشه با ریسک و خطر همراه بوده، هست و خواهد بود. لذا اطمینان حاصل کنید که تمامی انواع ریسک ها را می شناسید و تلاش کنید دانش خود را در مورد انواع ریسک در بازار بورس سرمایه گذاری افزایش دهید و اثرات آن‌ ها بر اهداف مالی و سرمایه‌ گذاری خود را مدیریت فرمایید.

2) ریسک بازار

ریسک ناشی از تغییرات ساختاری در اقتصاد مانند رکود، جنگ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و تغییر در ترجیحات مشتریان باعث تغییر بازده خواهد شد که به آن اصطلاحا ریسک بازار می گویند. این را در نظر داشته باشید که تمام اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قرار دارند، اما سهام عادی به مراتب بیشتر تحت تاثیر این نوع ریسک خواهند بود.

3) ریسک نرخ ارز

ریسک نرخ ارز در واقع ریسک ناشی از تغییرات در بازده اوراق بهادار که در نتیجه نوسانات ارزهای خارجی ایجاد می شود، است. به این علت که نرخ ارز همواره نوسان را تجربه می کند، روی مقدار تولید، فروش، هزینه‌ ها و سود شرکت ‌هایی که صادرات و واردات دارند، موثر می باشد.

حتما برایتان جالب است : بازارگردانی بورس چیست و بازارگردان کیست؟

هنگامی که نرخ ارز افزایش یابد، شرکت ‌هایی که در حوزه واردات فعال هستند، مواد اولیه لازم خود را با قیمت بیشتری تهیه خواهند کرد، بنابراین حاشیه سود آن‌ ها کاهش خواهد یافت، اما شرکت‌ هایی که صادرات محور هستند، در این زمان کالا یا خدمات خود را با نرخ بالاتری به فروش می رسانند و بدین وسیله حاشیه سود آن ها افزایش خواهد یافت، پس به صورت کلی می توان این طور نتیجه گرفت که ریسک نرخ ارز به صورت مستقیم با بازارهای مالی به ویژه بازار بورس و به ویژه سهام های دلاری (صادرات یا واردات محور) ارتباط دارد و همواره باید به عنوان یک رکن مستقیم و تاثیرگذار آن را در نظر بگیریم.

4) ریسک تورم

ریسک قدرت خرید با کاهش قدرت خرید مردم ارتباط دارد. در حقیقت کم شدن قدرت خرید، افزایش نرخ تورم را ناشی خواهد شد. ریسک تورمی بر تمامی اوراق بهادار از جمله سهام‌ ها اثرگذار است.

در جامعه ‌ای تورمی قدرت خرید مردم کاهش می یابد، بنابراین تقاضا در بازار کاهشی شده و باعث کاهش ارزش سهام‌ های موجود خواهد شد و ریسک تورم هم از کنترل مدیران شرکت ‌ها خارج بوده و تحت شرایط اقتصادی جامعه است. ریسک تورم طبق قانون فیشر با ریسک بهره مرتبط است. در حقیقت این بدین معنی است که نرخ بهره می تواند در اثر تورم افزایش یابد!

5) ریسک نرخ بهره

میزان ریسکی که سرمایه گذار در زمان خرید اوراق قرضه می پذیرد، تغییرات و نوساناتی که در سود بانکی پیش می ‌آید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت می ‌گردد را ریسک نوسان نرخ بهره گویند. چنانچه نرخ بهره عوض شود، قیمت هم با تغییر مواجه خواهد شد و تاثیر نرخ بهره بر سهام عادی به مراتب کم تر از اوراق مشارکت می باشد.

6) ریسک مالی

همان طور که می دانید، یکی از منابع تامین مالی شرکت ‌ها، دریافت وام از بانک‌ ها و موسسات مالی است. در واقع شرکت با دریافت وام، بدهی‌ های خود را در افزایش می دهد. ریسک مالی در حقیقت ریسک ناشی از بکارکیری بدهی در شرکت می باشد. هرچه بدهی در شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی افزایش پیدا می کند.

7) ریسک تجاری

تغییر در قیمت ناشی از انجام تجارت های مختلف در یک صنعت خاص را ریسک تجاری می گویند. با به دست آوردن اطلاعات کافی درباره صنعت خاصی که قصد سرمایه‌ گذاری در آن را دارید، می ‌توانید تا مقداری از این ریسک جلوگیری فرمایید.

8) ریسک کشور

ریسک کشور یا ریسک سیاسی به ثبات یک کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی ارتباط دارد. سرمایه ‌گذارانی که در کشورهای دیگری سرمایه ‌گذاری می ‌کنند بایستی به اثبات آن کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی توجه کنند. کشورهایی که از نظر سیاسی اقتصادی از ثبات بالایی برخوردارند ریسک سیاسی در آن ها به مراتب پایین تر می باشد.

9) ریسک نقدینگی

به ریسکی که در نتیجه عدم احتمال تبدیل شدن به پول نقد در یک دارایی به وجود می آید، ریسک نقدینگی می گویند. هر چقدر احتمال نسبت به نقد شدن یک دارایی بیشتر باشد، ریسک نقدینگی پایین تر خواهد بود. وقتی نقدینگی موجود در بازار کم می شود، تعداد خریدار در بازار روند کاهشی به خود خواهد گرفت.

حتما برایتان جالب است : ترفندهای استثنایی خرید و فروش سهام

این امر موجب ایجاد اختلاف در قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت ‌ها خواهد شد، لذا قدرت تقاضا کاهش و ریسک سرمایه ‌گذاری افزایش پیدا می کند. ریسک نقدینگی می‌ تواند از رشد بازار جلوگیری کرده و موجبات ریزش بازار را فراهم کند.

برای کاهش ریسک معاملات در بورس چیکار کنیم؟

آیا سرمایه گذاری در بورس ریسک دارد

1) خرید و فروش در زمان مناسب؛

معامله در زمان مناسب بسیار حائز اهمیت است و هر معامله گری باید سهام مورد نظر خود را در قیمت مناسب خریداری کرد یا به فروش رساند. به عنوان مثال ممکن است بعد از تحلیل این طور نتیجه بگیریم که برای یک سرمایه گذاری کوتاه مدت سهام شرکت x را در قیمت 515 تومان بخریم و در قیمت 530 تومان به فروش برسانیم، اما با رشد مناسب و سریع سهام، تحت تأثیر قرار گرفته و به علت دست یافتن به سود بالاتر بدون انجام تحلیل مجدد، سهام را نگهداری کنیم و روز معاملاتی پس سهام با صف فروش سنگین روبرو می ‌شود.

این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که عدم فروش به موقع سهم به زیان ما منتهی می شود، بنابراین باید بدانیم که معاملات بورسی بایستی به دور از تصمیم‌ های احساسی صورت گرفته و با معامله به موقع سهام شرکت ‌ها برای کسب سود اقدام کنیم.

2) تشکیل سبد متنوع سهامی؛

همواره تشکیل سبد سهام که از سهام های متنوع از صنایع متنوع باشد، جذاب و مهم است و همه سهامداران می بایست سبد سهامی متنوع از سهام های کوتاه مدتی و بلندمدتی از صنایع گوناگون ایجاد کنند تا قادر شوند ریسک سبد سهام خود را در بازه های زمانی گوناگون کم کنند.

3) عدم توجه به نوسانات روزانه و کوتاه مدت؛

از موارد حائز اهمیتی که در معاملات بورسی همیشه بر فعالیت ‌های سرمایه‌ گذاران اثر می گذارد، نوسانات قیمت است، به شکلی  که تغییرات روزانه در قیمت سهام می ‌تواند موجبات فریب ما را فراهم کند. به عنوان مثال به صورت معمول سرمایه ‌گذاران برای فروش سهام شرکتی تصمیم خود را نهایی می کنند و سهام آن شرکت با کمبود تقاضای خرید و افزایش عرضه روبرو می ‌شود و قیمت سهام آن شرکت با کاهش روبرو می گردد.

حتما برایتان جالب است : چگونه صندوق سرمایه گذاری بخریم؟

به عبارتی صف فروش در تابلوی معاملات بورسی به وجود می آید و این در حالی است که توجیه منطقی برای این فروش دیده نمی شود و ممکن است به این دلیل باشد که یک شخص برای بازی دادن بازار یا به علت پیش بینی نادرست، ناگهان در یکی از شبکه‌ های اجتماعی اعلام کرده این سهم با افت قیمت روبرو می شود.

4) در نظر گرفتن احتمال محقق نشدن پیش‌ بینی ‌ها؛

در راستای شناسایی مناسب ریسک‌ های معاملاتی، در ابتدا باید ماهیت ریسک را دریابیم؛ با توجه به این امر ریسک، احتمال محقق نشدن پیش ‌بینی‌ های هریک از معامله‌ گران است. به صورت کلی می توان گفت که چنانچه برای خرید سهام شرکتی تصمیم گیری کردیم و بر اساس تحلیل‌ های خود، افزایش قیمت سهام را پیش ‌بینی کنیم، در صورت افزایش قیمت سهام آن شرکت، ریسک معاملاتی تا حدود بسیار زیادی کاهش خواهد یافت.

5) شناسایی، کنترل و مدیریت ریسک؛

از نکات حائز اهمیت برای کاهش ریسک معاملات، شناسایی ریسک‌ های موجود در هر سرمایه‌ گذاری و اتخاذ روش ‌های کنترلی مناسب برای آنها است. به این خاطر که ریسک معاملات بورسی از بین نمی رود، پس به منظور کاهش آن می بایست روش‌ کنترلی مناسبی در نظر گرفت، از طرفی هر سرمایه ‌گذار بایستی افق زمانی مشخصی را برای سرمایه ‌گذاری خود در نظر بگیرد و بر اساس آن که ممکن است بلندمدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد، ریسک‌ های معاملاتی در بورس را کمینه کرد.

به عنوان مثال بعضی از تریدرها به منظور کاهش استرس و داشتن آرامش هرچه بیشتر، دیدگاه خود را با خرید سهام بنیادی و کم ریسک به میانمدت و بلندمدت تغییر می ‌دهند و بدین وسیله سودی را در بلندمدت به دست خواهند آورد و ریسک و استرس های زیادی را به سرمایه خود وارد نمی کنند.

6) مطالعه و جمع ‌آوری اطلاعات پیش از اقدام به خرید؛

از دیگر ریسک ‌های مهم در معاملات بورسی، ریسک مالی به حساب می آید. برای مثال این طور تصور کنید که می خواهیم سهام شرکت x را خریداری کنیم، اما در بررسی هایی که روی این سهم انجام می دهیم، متوجه می شویم که در ماه ‌های اخیر آن شرکت به علت مدیریت نامطلبو در بخش بازاریابی و شناخت ناصحیح از میزان تقاضای بازار در فرایند تولید و فروش مشکل دارد و برای کالاهای تولیدی خود، خریداری پیدا نمی کند.

حتما برایتان جالب است : سهام بلند مدت یا کوتاه مدت بخریم؟

لذا پیش ‌بینی ما باید چنین باشد که ممکن است به زودی شرکت با مشکل نقدینگی روبرو شود و یا حتی در صورت ادامه روند اعلام ورشکستگی کند، پس در آینده شاهد کاهش قیمت سهام آن خواهیم بود.

7) توجه و بررسی جریانات اقتصادی کشور؛

سیاست‌ های کلان اقتصادی دولت ‌ها جزو ریسک ‌های سیستماتیک محسوب می شود و می ‌تواند در سرمایه‌ گذاری ‌های گوناگون یک کشور تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال از ریسک‌ های موجود در بازار که از جریانات اقتصادی کشور نشات می گیرد، می ‌توان به ریسک تورم و نرخ بهره نرخ بهره کرد که می ‌تواند فضای کلی معاملات بورسی را متحمل کند، بنابراین برای شفافیت موضوع زمانی را در نظر می ‌گیریم که نرخ سود سپرده‌ های بانکی افزایش پیدا می کند.

توصیه های لازم برای مدیریت ریسک سرمایه‌ گذاری‌ در بورس

  • ** همیشه ریسکی که قدرت تحمل آن را دارید، در نظر بگیرید و بر مبنای آن سرمایه‌ گذاری خود را آغاز کنید.
  • ** فقط بعد از بررسی کامل و کسب اطمینان نسبت به دانش خود در مورد سهام، فرآیند سرمایه گذاری خود را شروع نمایید.
  • ** بهتر است تفکر سرمایه گذاری بلندمدت داشته باشید و با افق سرمایه‌ گذاری کوتاه‌ مدت برای ورود به این بازار اقدام نکنید.
  • ** چنانچه قصد سرمایه‌ گذاری بلندمدت را ندارید، حدود قیمتی مشخصی را برای خرید و فروش یک سهم داشته باشید. در واقع با این رویکرد، شما به محض رسیدن به قیمتی که از پیش تعیین کرده اید، از معامله خارج خواهید شد. این قاعده سرمایه‌ گذاری موجب می شود که طمع سرمایه‌ گذار کنترل شود و به صورت افراطی بر تصمیمات غلط پیشین خود اصرار نکند.
  • ** تحت شرایطی که اطلاعات سرمایه‌ گذاری شما محدود است، بهتر است یا به صورت غیرمستقیم واحدهای صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری را بخرید و مستقیم درگیر فعالیت سرمایه‌ گذاری نشوید و یا سهام های بنیادی بازار بورس را با نگاهی بلندمدت خریداری کنید. در نظر داشته باشید که نوسان گیری برای زمانی که اطلاعات کافی از بازار را ندارید، بدترین نوع معامله به حساب می آید و اکیدا نباید برای انجام آن اقدام نمایید.
  • ** هیجانات بازار سهام امکان دارد سرمایه‌ گذار را به طرف تصمیمات پر ریسک بکشاند. لذا می بایست از رفتارهای شتابزده و تصمیمات غیرآگاهانه دوری کنید تا روند معاملات شما در طول روز، ماه و سال مثل یک ربات سرمایه گذار و معامله گر شود.

همان طور که ابتدای مقاله به شما قول دادیم، در مورد ریسک سرمایه گذاری در بورس صحبت کردیم.

اگر همچنین به نحوه سرمایه گذاری در بورس آمریکا  علاقه دارید، از این مقاله جامع تر در اینترنت پیدا نخواهید کرد (به شرط).

نظر شما درباره ریسک های خرید سهام چیست؟

احسان رباط جزی
Ehsan.rj1998@gmail.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *