به نظر شما تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی چیست؟ بازارهای مالی مثل بورس، ارزهای دیجیتال، طلای جهانی، فارکس، ارز و املاک همگی از نرخ بهره اعلامی توسط فدرال رزرو آمریکا تاثیر می پذیرند ولی تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی چگونه است و بازارهای مختلف با افزایش و کاهش نرخ بهره آمریکا چه جهت های حرکتی می گیرند؟ در این مطلب به زبان ساده تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی را بررسی کرده ایم و مطمئنا دید شما نسبت به مقوله اقتصاد با مطالعه این مقاله تغییر خواهد کرد؛
فهرست مطالب
تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی
مطمئنا هر کدام از ما تا به حال راجع به نرخ بهره و اثر آن بر اقتصاد چیزهایی به گوشمان خورده است ولی شاید به شکل دقیقی ندانیم که نرخ بهره در واقعیت چه اثری بر اقتصاد و بازارهای مالی دارد. به صورت کلی برای دریافتن مفهوم نرخ بهره باید گفت چنانچه شخصی هزینه ای را برای استفاده از پول فرد دیگری به آن شخص بپردازد در حقیقت بهره آن پول را پرداخته است رایج ترین نمونه از پرداخت بهره را باید پرداخت وام با بهره ای مشخص دانست.
حتما برایتان جالب است : نحوه ترکیب اندیکاتورهای مناسب در بازارهای مالی
نرخ بهره ای که در بیشتر اوقات از طریق رسانه ها و فضای مجازی از کاهش یا افزایش آن باخبر می شویم در حقیقت همان هزینه های به حساب می آیند که بانک ها در قبال قرض گرفتن پول از بانک مرکزی متحمل می شوند. لازم است به این امر توجه کنیم که نرخ بهره یک عامل مهم و اثرگذار بر تورم است، از همین روی بانک مرکزی با استفاده از تغییر و مدیریت این نرخ سعی در کنترل تورم دارد در حقیقت بانک مرکزی با تاثیری که بر مقدار پول در دسترس می گذارد می تواند تورم را کنترل نماید.
در واقع با افزایش نرخ بهره بانک مرکزی عرضه پول را کاهش می دهند و به نوعی دسترسی به آن را گران تر می کند. در اقتصادهای مدرنی که در حال حاضر در سرتاسر جهان مشاهده می کنیم، نرخ بهره حائز اهمیت ترین قیمت در اقتصاد به حساب می آید، به این خاطر که این نرخ به خودی خود به جهت دهی کل اقتصاد منجر خواهد شد و تمام اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد؛ برای مثال زمان هایی که فدرال رزرو در آمریکا نرخ بهره را 0.25 درصد کاهش یا افزایش می دهد، مشاهده می کنیم که تمامی بازارهای مالی، نرخ های ارز، بازار سهام و بازارهای کالایی مانند قیمت طلا و … از این تغییر تاثیر می پذیرند.
لذا حائز اهمیت ترین نرخ، نرخ بهره است و شاید بتوان این طور گفت که اصلی ترین ابزار حکمرانی پولی در اختیار دولت ها هم به شمار می رود که با تغییر آن اقتصاد را جهت دهی می کنند. نرخ های بهره بسیاری در اقتصاد وجود دارد؛ برای مثال در ایران اوراق دولتی و اوراق شرکتی هریک نرخ بهره تعیین شده ای دارند، بنابراین شرکت ها متناسب با ریسکشان، نرخ بهره متفاوتی برای اوراق قرضه گوناگون یا صکوک مختلف متناسب با سررسیدی که دارند تعیین می نمایند.
بنابراین می توان این طور گفت که نرخ های بهره متعددی در اقتصاد وجود دارد، ولی نکته مهم اینجاست که تمامی نرخ های بهره به نرخ بهره پایه رجوع دارند و این بدین معنی است که نرخ بهره پایه ای وجود دارد که تمامی نرخ های دیگر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به صورت کلی یک نرخ بهره پایه وجود دارد که دیگر نرخ های بهره بسته به سررسید اوراق و ریسکی که قرض گیرنده دارد با مقداری صرف ریسک محاسبه می شوند. در اقتصاد قیمت پول بانک مرکزی را نرخ بهره پایه می گویند برای مثال در آمریکا نرخ بهره پایه را federal funds rate یعنی قیمت پول فدرال می نامند.
تاثیر نرخ بهره بر تورم
در چارچوب متعارفی که دنیا وجود دارد، بانک مرکزی با نرخ بهره هدف گذاری تورمی انجام می دهند. در ایران موضوع کمی پیچیده تر است، چرا که تورم در ایران در طول سالیان گذشته بیشتر از این که به سمت تقاضای بازار ربط داشته باشد به سمت عرضه مرتبط بوده است. هم تحریم های لجستیک موثر بوده و هم دسترسی های ما به منابع مالی محدود بوده است.
حتما برایتان جالب است : چطور ارزش پول را حفظ کنیم و از تورم جلو باشیم؟
البته به این علت که نرخ ارز لنگر اسمی ما بوده، همیشه تورم در ایران به شدت تحت تاثیر نرخ ارز بوده است. می توان گفت که در همین سالیان اخیر هم ما این امر را مشاهده کرده ایم اما چنانچه وضعیت ارز به ثبات برسد و به جهت تحریمی فشار خاصی نداشته باشیم، باز این نرخ بهره است که تورم را تعیین خواهد کرد؛ برای مثال در فاصله سال 93 تا 96 نرخ ارز کشور در حدود 3500 تا 4000 تومان تثبیت شده بود و حرکت زیادی را تجربه نکرد.
این نرخ های بهره بود که به شدت داشت به تورم جهت دهی می داد و به همان صورت که در خاطر همه است، نرخ های بهره خیلی بالا داشتیم؛ برای مثال نرخ بهره واقعی ما جزو بالاترین ها در جهان بود، به این خاطر که تورم در سال 95 تا 96 تقریبا تک رقمی بود و این در حالی بود که نرخ های بهره به سادگی در سپرده های بزرگ به 27 تا 30 درصد هم می رسید و نرخ تورم به شدت در روند کاهشی قرار داشت. زمانی که نرخ بهره واقعی بالاست، اساسا برای متقاضی به صرفه نیست که خریدار کالایی باشد و اصولا خیلی از سرمایه گذاری ها نمی ارزد.
تاثیر نرخ بهره بر قیمت سهام
تغییر در نرخ بهره بر شرکت ها و مردم اثرات بسیاری دارد، ولی به علاوه آن ها، بر بازار سهام هم اثرگذار است. یکی از روش های ارزش گذاری شرکت ها، جمع ارزش فعلی جریانات نقد آتی شرکت هاست. به منظور بدست آوردن قیمت سهام، مجموع ارزش فعلی جریانات نقد آتی بر تعداد سهام موجود تقسیم می شود. نوسانات قیمت سهام بیانگر انتظارات سرمایه گذران زمان های گوناگون از شرکت دارند.
به دلیل این تفاوت ها سرمایه گذاران دوست دارند که در قیمت های متفاوت سهمی را خریداری کنند یا به فروش برسانند. چنانچه تصور شود که شرکت در آینده رشد و یا سود کمتری دارد (در اثر بهره بالا بدهی و یا درآمد کم) مقدار جریانات آتی آن کاهش پیدا کرده و در نهایت قیمت سهامش کاهش خواهد یافت. چنانچه قیمت سهام تعداد زیادی از شرکت ها کاهش یابد، کل بازار و شاخص هایی مثل داو جونز و اس اند پی در روند کاهشی قرار خواهند گرفت که این امر چندان خوشایند سرمایه گذاران و شرکت ها نخواهد بود.
سرمایه گذاران بیشتر علاقه دارند که ارزش سرمایه گذاری آن ها بیشتر شود که این افزایش ارزش می تواند ناشی از افزایش قیمت سهام، دریافت سود تقسیمی و یا هر دو این مورد باشد. با انتظار رشد کم و جریانات نقد آتی کم تر، سرمایه گذاران رشد قیمتی مورد انتظار خود را دریافت نمی کنند و این موجب خواهد شد تا سرمایه گذاری در سهام برای آن ها جذاب نباشد. علاوه بر این سرمایه گذاری در سهام از دیگر سرمایه گذاری های پر ریسک به حساب می آید و زمانی که بانک مرکزی نرخ بهره را بیشتر می کند، اوراق بهادار دولتی مثل اوراق خزانه که سرمایه گذاری ها مطمئن تری هستند را پیشنهاد می کند.
به بیانی دیگر نرخ بازده بدون ریسک افزایش پیدا می کند و این سرمایه گذاری ها را جذاب تر خواهد کرد. زمانی که افراد برای سرمایه گذاری در بازار سهام اقدام می کنند، انتظار دارند در ازای قبول ریسک، پاداش دریافت کنند و نرخ بازده سرمایه گذاری از نرخ بازده بدون ریسک بیشتر باشد. بازده مورد انتظار سرمایه گذاری در سهام برابر است با نرخ بازده بدون ریسک به علاوه صرف ریسک. افراد گوناگون، با توجه به میزان ریسک پذیری و شرکتی که در آن سرمایه گذاری می کنند، انتظار بازده های گوناگونی را خواهند داشت.
حتما برایتان جالب است : بهترین سرمایه گذاری در دوران تورم چیست؟
به صورت کلی هر چقدر نرخ بازده بدون ریسک بیشتر شود، بازده مورد انتظار سرمایه گذاری در سهام هم بیشتر خواهد شد، از همین روی چنانچه صرف ریسک مورد انتظار کاهش پیدا کند و در آن زمان بازده ثابت باشد و یا کاهش پیدا کند، سرمایه گذاران، ورود به بازار سهام را پر ریسک می دانند و از سرمایه گذاری در بازار سرمایه اجتناب خواهند کرد.
تاثیر نرخ بهره در بازار ارزهای دیجیتال
زمانی که بانک مرکزی آمریکا یا همان فدرال رزرو، نرخ بهره را بیشتر می کند، ارزش دلار افزایش پیدا می کند و شاخص دلار در مقابل جفت ارزهایی که در مقابل دلار خرید و فروش می شوند، رشد می کند و این امر می تواند موجبات افت ارزش بازارهای مالی و به ویژه بازار رمزارزها را فراهم کند، به این خاطر که ارزش بازار کریپتوکارنسی با ارزش دلار رابطه عکس دارد و چنانچه ارزش دلار افزایش یابد، ارزش بازار رمزارزها کاهش پیدا می کند.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز 10 درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال
سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال
وقتی که نرخ بهره بیشتر می شود، سرمایه گذاران دیگر تمایلی ندارند تا سرمایه خود را صرف دارایی های ریسکی مانند رمزارزها کنند و سرمایه خود را در بانک ها سپرده خواهند کرد و سود سالانه دریافت می کنند. هچنین با افزایش نرخ بهره، سرمایه ها از بازارهای مالی مانند بازار رمزارزها و بورس خارج می شود و وارد بانک می گردد که همین امر هم موجب می شود تا ارزش بازارهای مالی کاهش یابد. لذا بدین منظور که تحت تاثیر نرخ بهره ضرری متوجه شما نشود، پیشنهاد ما اینجاست که همیشه اخبار بانک فدرال رزرو را دنبال کنید و در صورت افزایش نرخ بهره، از معاملات این چنینی خود خارج شوید؛ حتی برای کوتاه مدت.
تاثیر نرخ بهره بر شاخص دلار
نرخ بهره رابطه مستقمی با ارزش یک ارز رایج دارد و با اعلام نرخ بهره، ارزش یک کارنسی هم تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. به عنوان مثال ارزش دلار آمریکا با اعلام نرخ بهره ارتباط مستقیمی دارد و ارزش آن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. همچنین چنانچه نرخ بهره دلار به نسبت یورو بیشتر اعلام شود، این موضوع بر جفت ارز دلار به یورو اثرگذار خواهد بود و موجب صعود این جفت ارز خواهد شد.
تاثیر نرخ بهره آمریکا بر طلا
به این خاطر که اقتصاد امریکا به عنوان اصلی ترین اقتصاد دنیا به حساب می آید، قیمت گذاری بیشتر کالاها مثل طلا با ارز این کشور یعنی دلار انجام می شود، بنابراین می توان این طور نتیجه گرفت که ارزش دلار روی طلا اثرات بسیاری خواهد داشت.
اصولا از نرخ بهره به عنوان یک سیاست انقباضی استفاده می شود و این اتفاق را وقتی شاهد هستیم که اقتصاد شرایط خوبی دارد، لذا زمانی که آمریکا نرخ بهره خود را بیشتر می کند، این سیگنال به بازار می رسد که اقتصاد امریکا در حال رشد است، بنابراین ارزش دلار در برابر دیگر ارزها افزایش پیدا می کند، بنابراین قیمت طلا کاهش پیدا می کند.
حتما برایتان جالب است : صندوق های طلا در بورس چیست؟
اثر دیگر نرخ بهره بر روی فلز طلا به این دلیل است که طلا به عنوان یک دارایی بدون بهره به حساب می آید، بر خلاف اوراق قرضه، بهره یا سود سالیانه ندارد و ارزش آن فقط به خودش است. بنابراین وقتی که نرخ بهره بیشتر می شود، هزینه فرصت نگهداری طلا افزایش پیدا خواهد کرد و بازار برای به دست آوردن سود بیشتر به سمت اوراق قرضه متمایل می شود و تمایل کم تری برای خرید طلا به عنوان یک دارایی بدون پرداخت بهره دارند و همین امر تقاضای طلا را کاهش خواهد داد که بازهم موجبات کاهش قیمت طلا را فراهم خواهد کرد.
تاثیر نرخ بهره بر بازار فارکس
فرض کنید که شما یک سرمایه گذار در کشور انگلستان هستید که به سرمایه گذاری مبلغ زیادی در یک دارایی بدون ریسک، مثل اوراق قرضه دولتی احتیاج دارید. نرخ بهره در آمریکا رو به افزایش است، لذا شما برای خرید دلار آمریکا جهت سرمایه گذاری در اوراق دولت آمریکا اقدام می کنید. شما تنها در سرمایه گذاری در کشور با نرخ بهره بالاتر تنها نیستید. تعداد زیادی از سرمایه گذاران دیگر از افزایش بازده پیروی می کنند، لذا تقاضا برای دلار آمریکا را افزایش می دهند که ارز را افزایش می دهد. این ماهیت چگونگی تأثیر نرخ بهره بر ارز می باشد.
تریدرها قادرند به منظور پیش بینی تغییرات در انتظارات از آن اقدام کنند که می تواند تاثیر بسیاری بر ارز داشته باشد. در این بخش مثالی از آنچه زمان که بازار از بانک مرکزی انتظار دارد آن را در حالت افزایش نگه دارد اتفاق می افتد، آورده شده است، ولی بعد از آن بانک مرکزی آن را کاهش می دهد. در این مثال بانک مرکزی استرالیا انتظار داشت آن در 4 درصد نگه داشته شود ولی در عوض آن را به 4.25 درصد افزایش دهد. بازار از کاهش نرخ شگفت زده شد؛ به صورتی که AUD/USD کاهش ارزش یافت.
تاثیر نرخ بهره بر بازار مسکن و ساخت و ساز
هر وقتی که نرخ سود بانکی بیشتر شد، سازندگان مسکن، دست از تولید کشیدند و سرمایه خود را به علت سود بی دردسر به بانک ها سپرده اند. لذا سود بانکی، مانند یک شمشیر دو لبه کار می کند. در اوقاتی که نرخ بهره بانکی بیشتر شد، در کنار این که قیمت تمام شده پول برای بخش مولد افزایش پیدا کرد، بلکه سودی که بانک ها پرداخت می کردند، از سود ساخت و ساز بیشتر شد.
حتما برایتان جالب است : فوت و فن سرمایه گذاری در ملک
لذا سازندگان مسکن و تامین کنندگان آن برای فرار از دردسرهای ساخت و هزینه کردن سرمایه های خود در پروژه های عمرانی، تمایل پیدا می کنند که سرمایه های خود را به بانک بسپارند و سود بی دردسری را به دست آورند، اما این در حالی است که نقدشوندگی اصل و سود سرمایه در ساخت و ساز، حداقل ۲ تا ۴ سال زمان می برد. نرخ سود بانکی و رشد نقدینگی، تورم و نرخ ارز، همگی روی قیمت بازار مسکن اثرگذار هستند و به افزایشی شدن آن منتهی خواهند شد. در واقع با توجه به افزایش قیمت ارز، طلا و ریسک پذیری فراوان در این بخش ها، بازار مسکن مجددا به بازاری پرطرفدار برای جذب نقدینگی تبدیل شده است.
اگر به دنبال کنترل این حجم از نقدینگی باشید، می بایست سرمایه گذاری در تولید را افزایش داد. دستکاری در نرخ سود بانکی، مستقیما و غیر مستقیم روی همه بازارها اثرگذار خواهد بود. مهم ترین اثری که روی بازار مسکن می گذارد هم افزایش بهای تمام شده پول در بازار مسکن است. خروج نقدینگی از بانک باعث می شود که به سایر بازارها نیز حمله شود و وضعیت نامطلوبی را به همراه داشته باشد.
همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مطلب راجع به تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی صحبت کردیم.
همچنین اگر دوست دارید بدانید فومو در بازار مالی چیست و چطور می توانید از آن دوری کنید، توصیه می کنم همین الان این مطلب را مطالعه فرمایید؛
حال که دیگر تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی مختلف را می دانید، مطمئنا دید شما برای سرمایه گذاری های بلندمدت روی بازارهای مالی مختلف متفاوت خواهد بود.
