پیش بینی نرخ تورم سال 1402 به ما می گوید که تا چه اندازه قدرت خرید خانوارها نسبت به درآمدشان کاهش پیدا می کند! تورم در ایران و به خصوص در چند سال گذشته بیداد کرده است و تمامی اقشار جامعه از افزایش پیوسته آن به سطوح آمده اند ولی سوال اینجاست که پیش بینی نرخ تورم سال 1402 به ما چه می گوید؟ تورم واقعی در سال 1402 چند درصد پیش بینی می شود؟ این مطلب را تا انتها دنبال کنید، چرا که پاسخ سوالات خود در مورد تورم و درصد افزایش آن در سال 1402 را در پیش بینی نرخ تورم سال 1402 آورده ایم؛
فهرست مطالب
پیش بینی نرخ تورم سال 1402
جالب استب دانید که به صورت کلی تورم به افزایش نرخ عمومی قیمت ها در جامعه گفته می شود. تورم زیاد معمولا می تواند به دلیل افزایش پول نقد در جامعه و یا کاهش ارزش پول ملی باشد. در حال حاضر، بسیاری از اقتصاددانان و کارشناسان پیش بینی می کنند که نرخ تورم در ایران در سال 1402 بیشتر از سال گذشته خواهد بود. دلایل اصلی این پیش بینی شامل افزایش نرخ ارز و نرخ افزایش قیمت سوخت و انرژی است. همچنین، تحریم های اقتصادی نیز می تواند بر تورم در ایران تأثیر بگذارد و موجبات افزایش هر چه بیشتری قیمت ها را فراهم آورد. علاوه بر این، مشکلات داخلی مانند نامناسب بودن سیاست های اقتصادی و مالی، کاهش تولیدات داخلی، نامناسب بودن سیاست های مالیاتی و بی ثباتی در بازار سهام و ارز نیز می تواند به افزایش تورم در ایران دامن بزند.
حتما برایتان جالب است : بهترین ارز دیجیتال برای آینده کدام است؟
از طرف دیگر، اقتصاددانانی نیز وجود دارند که فکر می کنند که با اجرای سیاست های اقتصادی متناسب با وضعیت کنونی ایران، می توان نرخ تورم را کنترل کرد. این سیاست ها شامل کاهش تورم بانکی، بهبود مدیریت سیاست های پولی و مالی، اصلاح نظام بانکی و سیاست های بازار سرمایه و افزایش تولیدات داخلی می شود. بنابراین، پیش بینی نرخ تورم در سال 1402 به دلیل وجود عوامل چندگانه، بسیار پیچیده است و نمی توان با اطمینان کامل در این مورد تصمیم گرفت، ولی به صورت کلی می توان این طور پیش بینی کرد که وضعیت معیشت مردم در سال 1402 نسبت به سال 1401 و سالیان گذشته، به مراتب بدتر خواهد شد، به این دلیل که هیچ سیاست گذاری درستی در این خصوص اتخاذ نشده و نخواهد شد و به زبان ساده این مردم عادی هستند که همواره در معرض ریسک ها و خطرات ناشی از افزایش افسار گسیخته تورم قرار می گیرند!
عوامل تاثیرگذار بر نرخ تورم
همان طور که متوجه شدیم، تورم به افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک بازه زمانی خاص گفته می شود. در ایران نیز تورم به عنوان یکی از مشکلات اقتصادی در دستور کار قرار دارد و پیش بینی آن برای بسیاری از افراد مهم است. برای پیش بینی نرخ تورم در سال 1402 (2023-2024 میلادی)، باید به عوامل مختلفی توجه کرد؛ در حال حاضر نرخ تورم رسمی (اعلامی توسط دولتمردان) در ایران در حدود ۲۶ درصد بوده و احتمالاً در سال ۱۴۰۲ نیز نرخ تورم بالا خواهد بود. البته نرخ تورم واقعی با اعلامی بسیار متفاوت است! اما به هر روی، 12 عامل اصلی که می توانند در نرخ تورم تأثیرگذار باشند، به شرح زیر می باشند :
- افزایش نرخ ارز : به دلیل کاهش ارزش ریال در مقابل دلار و افزایش قیمت ارز خارجی، قیمت کالاها و خدمات در ایران افزایش پیدا می کند. در حقیقت می توان این طور گفت که افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه و واردات شده و در نتیجه افزایش قیمت ها خواهد شد.
- افزایش نرخ سود : نرخ بهره بانکی نیز می تواند بر نرخ تورم تأثیر بگذارد. در واقع در صورتی که نرخ سود بانکی افزایش پیدا کند، مردم ممکن است تمایل بیشتری به وام گیری داشته باشند و در نتیجه، قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد. افزایش نرخ بهره بانکی می تواند باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات شود و نرخ تورم را افزایش دهد.
- شرایط اقتصادی در سطح کلان : شرایط اقتصادی کلان مثل افزایش بیکاری، کاهش تولید، کاهش درآمد و سایر موارد می توانند باعث افزایش تورم شوند.
- تحریم های اقتصادی : تحریم های اقتصادی می توانند به دو دلیل باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات شوند؛ اولاً باعث کاهش تولید می شوند و دوماً به دلیل افزایش هزینه های واردات کالاها و خدمات. در واقع از آنجا که برخی از کالاها و خدمات در داخل کشور در دسترس نیستند و باید از خارج واردات شوند، هزینه های واردات افزایش می یابد و در نتیجه قیمت ها نیز افزایش پیدا می کنند.
- عرضه پول : اگر تعداد پول در جریان در بازار زیاد باشد، نرخ تورم افزایش می یابد. به عنوان مثال، اگر بانک مرکزی ایران بیش از حد پول را در جریان باشد، این می تواند باعث افزایش قیمت ها و در نتیجه افزایش نرخ تورم شود.
- تقاضا برای کالاها و خدمات : در صورتی که تقاضا برای کالاها و خدمات بیش از عرضه آن ها باشد، این می تواند باعث افزایش قیمت ها و نرخ تورم شود. در واقع افزایش درآمد و پایین نگه داشتن سطح تقاضا، ممکن است باعث افزایش قیمت ها شود.
- افزایش قیمت نفت و سایر مواد اولیه : به دلیل این که نفت و سایر مواد اولیه در تولید بسیاری از کالاها و خدمات استفاده می شوند، افزایش قیمت این مواد اولیه می تواند باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات شود و نرخ تورم را افزایش دهد.
- هزینه های تولید : افزایش هزینه های تولید کالاها می تواند باعث افزایش قیمت آن ها شود. برای مثال، افزایش هزینه برق، نفت و مواد اولیه (که در مورد قبلی به آن اشاره کردیم) می تواند باعث افزایش قیمت های کالاها شود.
- مالیات ها : افزایش مالیات ها نیز می تواند باعث افزایش قیمت ها و در نتیجه افزایش نرخ تورم شود.
- سیاست های دولت : سیاست های دولت در زمینه اقتصادی می تواند باعث افزایش یا کاهش نرخ تورم شود. به عنوان مثال، در صورتی که دولت بیشتر برای پیشبرد پروژه های عمرانی و توسعه زیرساخت ها هزینه کند، می تواند باعث رونق اقتصادی شود و در نتیجه نرخ تورم کاهش یابد.
- شرایط بین المللی : شرایط بین المللی نیز می تواند بر نرخ تورم تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، افزایش قیمت نفت، به عنوان یک کالای مهم وابسته به بازار جهانی، می تواند باعث افزایش نرخ تورم در کشورهای وابسته به صادرات نفت شود.
- شرایط آب و هوایی : شاید باورتان نشود ولی شرایط آب و هوایی نیز می تواند باعث تغییر در نرخ تورم شود! برای مثال، کاهش بارش و خشکسالی می تواند باعث کاهش عرضه محصولات کشاورزی شود و در نتیجه باعث افزایش قیمت ها شود.
نکته مهم : به طور کلی، عوامل مختلفی می توانند بر نرخ تورم تأثیر بگذارند و بسته به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، این عوامل می توانند مختلف باشند ولی مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ تورم را در این بخش برای شما لیست کردیم تا دید خوبی نسبت به این موارد پیدا کنید.
تاثیر برجام بر تورم
برجام یا برنامه جامع عملیات مشترک به عنوان یک توافق بین ایران و قدرت های جهانی در مورد برنامه هسته ای ایران به امضا رسید. این توافق در سال 2015 به امضا رسید و به منظور برداشت تحریم های اقتصادی علیه ایران و افزایش همکاری های تجاری و اقتصادی با دیگر کشورها به جریان انداخته شد. برجام باعث از بین رفتن برخی از تحریم های اقتصادی علیه ایران شده و در نتیجه به رشد اقتصادی کشور کمک کرده است.
حتما برایتان جالب است : چطور ارزش پول را حفظ کنیم و از تورم جلو باشیم؟
در واقع، با بازگشت به بازار بین المللی و رونق صادرات نفت، درآمد ارزی کشور افزایش یافته و موجب کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی شده است. بنابراین، برجام می تواند تاثیر مثبتی بر نرخ تورم ایران داشته باشد به شرطی که تحریم های اقتصادی به طور کامل برداشته شده و رونق تجاری و اقتصادی با دیگر کشورها افزایش یابد. با این حال، این تأثیر ممکن است با تغییرات سیاسی و اقتصادی ورودی مواجه شود و نتایج نهایی آن قابل پیش بینی نیست.
به بیان دیگر، برجام به عنوان یک توافق بین المللی، شرایطی را برای تجارت بین ایران و سایر کشورها فراهم کرده است. با لغو تحریم ها و بازگشت ایران به بازار جهانی، شرکت ها و کارخانجات ایرانی می توانند بازارهای جدید را برای صادرات خود پیدا کنند و واردات بیشتری نیز انجام دهند. این امر می تواند باعث افزایش عرضه کالا و خدمات در بازار داخلی شود و در نتیجه به کاهش نرخ تورم کمک کند. علاوه بر این، تحریم ها باعث ایجاد مشکلاتی برای صنایع ایرانی شده بود که از آن جمله می توان به کمبود برخی از مواد اولیه، کمبود تجهیزات صنعتی و محدودیت در بانکداری و انتقال وجوه اشاره کرد.
با بازگشت به بازار جهانی، این مشکلات قابل حل خواهد بود و باعث کاهش قیمت ها و در نتیجه نرخ تورم خواهد شد. همچنین، با بازگشت بانک های خارجی به ایران، شرایط برای افزایش بخشیدن به سرمایه گذاری در ایران فراهم می شود که می‌تواند باعث ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی شود و در نهایت به کاهش نرخ تورم کمک کند. در کل، بازگشت ایران به بازار جهانی و لغو تحریم ها می تواند باعث افزایش عرضه کالا و خدمات، کاهش قیمت ها، حل مشکلات صنایع ایرانی و رشد اقتصادی شود که همگی می توانند به کاهش نرخ تورم کمک کنند.
تاثیر بودجه بر تورم
بودجه دولت به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در اقتصاد، بر تورم نیز تأثیر می گذارد. اگر در یک کشور کسری بودجه وجود داشته باشد، برای تأمین مخارج، دولت مجبور است به بانک مرکزی پول بدهی کند و این اقدام ممکن است منجر به افزایش پایین مدت نرخ تورم شود. در واقع، در صورتی که دولت مبالغ بیشتری را از بانک مرکزی قرض گرفته و به مردم پرداخت کند، میزان پول در جامعه افزایش می یابد و برای همین تقاضای بیشتری برای کالاها و خدمات وجود دارد که باعث افزایش قیمت آن ها می شود.
حتما برایتان جالب است : بهترین سرمایه گذاری در دوران تورم
به علاوه، اگر کسری بودجه رخ داده و دولت به مردم پرداخت نکند، درآمد و قدرت خرید مردم کاهش می یابد و برای کم کردن بار مالی دولت، مردم مجبور به تنظیم بودجه شان و کمتر خرید کردن می شوند که موجب کاهش تقاضا و کاهش قیمت ها می شود. اما این تأثیر درازمدت نخواهد بود و ممکن است منجر به کاهش رشد اقتصادی و رکود اقتصادی شود. از طرف دیگر، در صورتی که دولت به جای قرض گرفتن از بانک مرکزی، برای تامین بودجه از منابع دیگری مانند فروش دارایی ها و اموال دولتی استفاده کند، می‌تواند به کنترل تورم کمک کند. چرا که در این صورت پول جریان کمتری خواهد داشت و نرخ تورم پایین تری را در بلند مدت خواهیم داشت.
تاثیر کسری بودجه بر تورم
کسری بودجه چگونه باعث تورم میشود ؟ کسری بودجه به معنای عدم تطابق درآمدها و هزینه ها در بودجه دولت است. اگر کسری بودجه در اقتصادی وجود داشته باشد، دولت باید برای پرداخت هزینه های خود بدهی بگیرد یا پول چاپ کند که به این معنی است که پایانه های پولی را بیشتر می کند. این امر باعث افزایش پایانه های پولی و بالا رفتن نرخ تورم می شود. به طور کلی، کسری بودجه و رشد نامناسب پایانه های پولی می تواند به عنوان عوامل تاثیرگذار بر روی تورم در نظر گرفته شود.
اگر بودجه دولت با توجه به وضعیت اقتصادی مناسب و بدون نیاز به چاپ پول تنظیم شود، نرخ تورم می تواند پایین باشد. به عنوان مثال، در ژانویه 2021، پیش بینی شد که افزایش کسری بودجه در ایران ممکن است باعث بالا رفتن نرخ تورم شود. به طور خلاصه، کسری بودجه می تواند به یکی از عوامل تاثیرگذار بر روی تورم تبدیل شود، اما همواره این رابطه به شرایط و عوامل دیگری نیز وابسته است.
حتما برایتان جالب است : نحوه خرید دلار دولتی با کارت ملی
به طور کلی، کسری بودجه باعث افزایش نرخ تورم می شود، چون بیشتر شده هزینه ها، پول بیشتری در گردش قرار می دهد و ممکن است این پول در بخش های مختلف اقتصادی باعث افزایش قیمت ها شود. همچنین، در صورتی که دولت به افزایش گردش پول روی بیاورد، ارزش پول کاهش پیدا می کند و نرخ تورم افزایش پیدا خواهد کرد.
اثرات تورم بر اقتصاد
تورم یکی از مهم ترین چالش های اقتصادی برای کشورهاست و اثرات آن بر اقتصاد بسیار متنوع است. برخی از اثرات تورم بر اقتصاد به ترتیب زیر هستند:
- کاهش ارزش پول : تورم باعث کاهش ارزش پول محلی می شود، به این معنی که با افزایش نرخ تورم، هر واحد پولی کمتر ارزش دارد و برای خرید کالاها و خدمات بیشتری باید پول پرداخت شود.
- کاهش قدرت خرید : تورم باعث کاهش قدرت خرید مردم می شود، به این معنی که با افزایش نرخ تورم، درآمد و پس اندازهای مردم کاهش می یابد و برای خرید کالاها و خدمات بیشتری باید پول بیشتری پرداخت شود.
- افزایش قیمت کالاها : با افزایش نرخ تورم، قیمت کالاها و خدمات نیز افزایش می یابد، به این دلیل که هزینه تولید کالاها و خدمات با افزایش هزینه های مواد اولیه، اجاره، حقوق کارکنان و … افزایش پیدا می کند.
- کاهش سرمایه گذاری : با افزایش نرخ تورم، افزایش هزینه های تولید و تحویل کالاها، هزینه های سرمایه گذاری را افزایش می دهد و سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در برخی صنایع و پروژه ها منع شده و یا اقدام به تأخیر سرمایه گذاری می کنند.
- کاهش تولید : تورم می تواند باعث کاهش تولید کشور شود، به این دلیل که افزایش هزینه های تولید و تحویل کالاها، تولیدکنندگان را تحریم می کند و بسیاری از آن ها از تولید کالا و خدمات منصرف می شوند.
نرخ تورم در سال ۱۴۰۲
به طور کلی، صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است که نرخ تورم در ایران بالای ۵۰ درصد خواهد بود، در حالی که IMF خطر کاهش نرخ تورم به زیر ۲۰ درصد را به امید بهبود شاخص های مالی و پولی ایران در نظر گرفته است.
صندوق بین المللی پول همچنین بیان کرده است که در صورتی که کسری مالی اسمی ایران افزایش نیابد و پایه پولی تنها ۱۰ درصد افزایش یابد، امیدواری به تک رقمی شدن نرخ تورم ایران خواهیم داشت. در حقیقت می توان این طور گفت که وضعیت اقتصادی ایران تاثیر بسیاری بر نرخ تورم دارد و بهبود آن می تواند به کاهش نرخ تورم کمک کند.
پیش بینی نرخ تورم در سال ۱۴۰۲
در سال ۱۴۰۲، پیش بینی می شود که نرخ تورم در ایران از میانگین ۴۰ درصد به بالا باشد. از جمله عواملی که باعث افزایش تورم در ایران می شود، می توان به عواملی مانند افزایش قیمت ارز، کاهش تولید داخلی، کاهش توان خرید مردم و تورم پنهان اشاره کرد. بر اساس این عوامل، پیش بینی می شود که در سال ۱۴۰۲، نرخ تورم در ایران به دلیل تاثیرات اقتصادی و جهانی، به بالاترین میزان خود برسد. با این حال، باید توجه داشت که پیش بینی نرخ تورم به دلیل پویایی بالای اقتصاد و تاثیرات متعدد بر آن، همیشه با خطاهایی همراه است و نمی توان به طور قطعی از درستی آن‌ها اطمینان حاصل کرد.
حتما برایتان جالب است : آلت سیزن چیست و چگونه آنرا پیش بینی کنیم؟
اما چیزی که می توان با قطعیت به آن اشاره کرد این است که نرخ تورم واقعی می تواند از این پیش بینی بیشتر باشد، به دلیل افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی. اگرچه هنوز پیش بینی برای سال ۱۴۰۲ به صورت رسمی اعلام نشده است، اما با توجه به شرایط اقتصادی کنونی کشور، احتمالاً تورم در سال آینده ادامه خواهد داشت. در این شرایط، به نظر می رسد که کاهش هزینه ها و بهره وری در اقتصاد می تواند به کاهش تاثیر تورم در زندگی مردم کمک کند ولی این که این اتفاق در جمهوری اسلامی ایران می افتد یا خیر، موضوع دیگری است که بهتر است راجع به آن صحبت نکنیم!
خلاصه مطلب و کلام پایانی
در حال حاضر پیش بینی دقیقی درباره نرخ تورم در سال ۱۴۰۲ ممکن نیست، زیرا بسیاری از عوامل ممکن است در آینده تغییر کنند و پیش بینی ها برای مثال با شرایط بین المللی، سیاست های داخلی و خارجی کشور و شرایط اقتصادی مرتبط هستند. به طور کلی، برای پیش بینی نرخ تورم باید به چندین عامل توجه کرد.
از جمله عوامل تاثیر گذار بر نرخ تورم در ایران می توان به افزایش قیمت ارز، تغییرات در سیاست های مالی و پولی، افزایش قیمت محصولات و خدمات، رشد ناکافی تولید و کاهش توان رقابتی صنعت های داخلی، افزایش مصرف و ازدیاد نرخ پول های خارجی در بازار و افزایش قیمت سرمایه گذاری ها و سرمایه ای های فروشی اشاره کرد. در صورتی که این عوامل تاثیرگذار در سال ۱۴۰۲ پایدار بمانند، پیش بینی نرخ تورم واقعی در ایران برای سال 1402 در حدود 35 الی 80 درصد است. با این حال، باید توجه داشت که این پیش بینی ها همواره دقیق نبوده و ممکن است با تغییر در شرایط اقتصادی کشور تغییر کنند.
همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مطلب به پیش بینی نرخ تورم سال 1402 پرداختیم تا دید شما نسبت به این موضوع بازتر شود.
همچنین اگر دوست دارید در مورد تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی یاد بگیرید، توصیه می کنم همین الان این مطلب را مطالعه فرمایید؛
نظر شما در مورد پیش بینی نرخ تورم سال 1402 چیست؟ این تورم افسار گسیخته تا چه اندازه به شما، خانواده تان و کسب و کارتان آسیب زده است؟!
