اهمیت آموزش سواد مالی به کودکان آنقدر بالاست که همه خانواده ها باید از سنین کودکی و حتی نوجوانی، به آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان بپردازند، چرا که با توجه به وجود تورم پیوسته در ایران، لزوم سرمایه گذاری حتی برای سرمایه های اندک در سنین کودکی احساس می شود و به همین دلیل سواد مالی برای کودکان و نوجوانان در آینده بسیار کارایی خواهد داشت. از طرفی اگر کشور تورمی هم نبودیم، بازهم آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان خالی از لطف نبود و می توانست دید و هوش مالی آن ها را از سنین پایین تقویت کند و آینده مالی آن ها را تضمین کند. همه چیز درباره سواد مالی کودکان و نوجوانان و روش های این آموزش ها را در این مطلب به شما یاد می دهیم.
فهرست مطالب
آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان
یکی از اصلی ترین آموزش هایی که به ویژه در دهه اخیر روانشناسان کودک روی آن تاکید داشته اند، آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان می باشد. البته این امرو تا حدود زیادی به سواد مالی والدین هم بر میگردد، لذا کسانی که خود قادر نیستند به صورت درست دخل و خرجشان را مدیریت نمایند، توانایی آموزش صحیح این موارد را نیز به فرزندان خود نخواهند داشت، ولی از طرف دیگر افرادی هم وجود دارند که علی رغم سواد مالی بیشتر، اصلا فرزندانشان را وارد این حوزه ها نمی کنند و سعی دارند موضوعات مالی را تنها پیش ببرند؛ البته هدف این افراد تامین آسایش فرزندشان و نداشتن دغدغه پول برای کودک می باشد، اما زیاده روی در این امر، در آینده تبعات منفی برای فرزندان به همراه خواهد داشت.
چنانچه فرزند ما فکر کند که پول همواره از یک منبع نامحدود و بدون زحمت تامین می شود، در آینده چه مسئولیتی را می تواند در اجتماع عهده دار شود؟ البته ما قصد نداریم به فرزندمان بگوییم که پول به سختی به دست می آید، قدر آن را بدان، آن را خرج نکن و صحبت هایی از این دست، چرا که این رفتارها فقط موجب ترس کودک می شود، بلکه ما قصد داریم فرزندانمان را با مفاهیم مالی مثل دستمزد، پس انداز، بخشش، سرمایه گذاری، سود، ضرر، بهره، بدهی و … آگاه کنیم؛ بعضی از آن ها را در ابعاد کوچک تر تجربه کند و نهایتا مدیریت مالی را یاد بگیرد.
حتما برایتان جالب است : دریافت کد بورسی برای کودکان | دریافت کد بورسی برای افراد زیر 18 سال
آن دسته از افرادی که در سنین پایین تر و به درستی با این مفاهیم آشنا می شوند، در آینده زندگی مالی و اجتماعی موفق تری دارند؛ لذا آن ها کمتر دچار ترس و سردرگمی خواهند شد؛ کلاه برداری های مالی معمولا برای افرادی که سواد مالی خوبی ندارند رخ می دهد و در مجموع افرادی که هوش و سواد مالی بالاتری دارند، سریع تر مسیر ترقی را طی خواهند کرد. در ادامه همراه ما بمانید تا ابتدا عوامل موثر در تقویت سواد مالی و سپس مفاهیم مالی پایه که کودک باید آن ها را درک کند را خدمت شما توضیح دهیم.
چه عواملی باعث تقویت سواد مالی در کودکان میشود؟
تقویت سواد مالی در کودکان از جمله مواردی است که والدین باید برای اهمیت قائل باشند، به این خاطر که آموزش سواد مالی به کودکان نقش بسیار مهمی در تصمیم گیری های آینده آن ها خواهد داشت و به ویژه در خصوص سرمایه گذاری کمک زیادی به آن ها خواهد کرد. این که در آینده یک کارمند باشند یا یک کارآفرین موفق. این که در بازار های مالی با پول خود سرمایه گذاری نمایند و یا این که در بانک پس انداز نمایند و از تورم روزافزون کشور عقب بمانند! این ها همه عواملی به حساب می آیند که به سواد مالی آن ها و آموزش هایی که والدین به آن ها داده اند باز می گردد.
جالب است بدانید که آگاهی کودکان در سنین 9 الی 12 سالگی نسبت به محیط افزایش پیدا می کند. مفاهیمی مثل شغل و سرگرمی برای آن ها معنی پیدا خواهد کرد و یاد خواند گرفت که ساعاتی از شبانه روز وجود دارد که پدر و مادر وظیفه ای را برای مدت زمان مشخصی به عنوان شغل انجام می دهند که قادر نیستند به سادگی آن را متوقف یا تعطیل نمایند. کودکان آموزش می بینند که روزهای تعطیل برای تفریح و یا مهمانی رفتن در نظر گرفته می شود. شاید شما هم در بچگی خود برای انجام بعضی از کارها مانند خرید نان یا کمک برای کارهای عید از پدر و مادرتان پول دریافت کرده باشید.
یکی از تجربه ها خوب کودکی حقوق گرفتن برای بعضی از کارها می باشد که می تواند قدرت مذاکره و چانه زنی را در فرزندانمان تقویت کند و چنانچه به درستی این موارد آموزش داده نشود، آینده مالی کودک با مشکل مواجه خواهد شد. به منظور انجام هر کاری برای کودکانتان ساعت کاری خاصی تعریف کنید تا کودکانتان بدانند با طول دادن زمان قادر نیستند ارزش کار خود را افزایش دهند. چنانچه فرزندتان در خرید خانه شما را یاری می کنند، باید باقی پول را به شما بدهند نه اینکه باقی مانده هر خرید را برای خودشان بردارند، یا چنانچه پاداشی برای هر خرید در نظر می گیرد، می بایست این به عنوان بخشی از پول توجیبی در نظر گرفته شود.
حتما برایتان جالب است : بهترین روش سرمایه گذاری برای کودکان چیست؟
فرزند ما می بایست آموزش ببیند که کمک کردن در خرید، او را نسبت به باقی مانده مبلغ خرید محق نخواهد کرد. چنانچه امروز این موضوع را به درستی و در زمان خودش یاد نگیرد، فردا که مسئول مالی شرکتی شد، مبالغ بالا به او این احساس را نخواهند داد که نسبت به بخشی از آن پول محق است.
اجزای آموزش سواد مالی فرزندان
رابرت کیوساکی در کتاب پدر پولدار، پدر بی پول این را گفته است که افراد ناموفق در زمینه مالی ابتدا پول خود را خرج می کنند و در ادامه اگر مبلغ ناچیزی باقی ماند، برای آن تصمیم گیری خواهند کرد. ولی افراد باهوش، دارایی خود را مدیریت می کنند، آن ها می دانند که بایستی درآمد حاصله را به صورت کلی به چهار بخش؛ سرمایه‌گذاری، پس‌انداز، بخشش و خرج روزانه تقسیم بندی نمایند و آموزش این موارد به کودکان و نوجوانان را الزامی می دانند. در این بخش 5 مفهوم کلی در مورد پول که باید فرزندانمان از کودکی در مورد آن ها اطلاعات کافی به دست آورند را معرفی کرده و توضیح می دهیم؛
1) سرمایه گذاری : سرمایه گذاری یک فعالیت مالی به حساب می آید که در کنار درآمد ثابت می توانیم از سود آن هم بهره مند شویم. ما باید مفهوم سرمایه گذاری را به فرزندان خود بیاموزیم تا آن را با پس انداز اشتباه نگیرد. این که فرزند ما پول توجیبی خود را برای خرید چیزی جمع آوری نماید، سرمایه گذاری نیست، بلکه پس انداز به شمار می رود. البته بعد تر پس انداز را هم بررسی می کنیم، ولی در این خصوص قصد داریم کودک و یا بیشتر فرزند نوجوان ما با مفهوم سرمایه گذاری آشنا شود.
در سنین کمتر قادریم با افتتاح حساب های بانکی از نوع سودده، مفهوم سرمایه گذاری را به فرزندانمان آموزش دهیم. او می داند که وجهی را در بانک نگهداری کرده و برای مدت طولانی قادر به استفاده از آن نمی باشد، ولی در همین مدت طولانی سودی نصیب او می شود و پول وی افزایش پیدا خواهد کرد. به منظور آغاز یادگیری سرمایه گذاری از طریق حساب بانکی گزینه مناسبی به حساب می آید، ولی بعد از مدتی ما باید او را با مفاهیم به مراتب سخت تری مثل سود، ضرر و ریسک نیز آشنا کنیم.
سرمایه گذاری در بورس برای آموزش این مفاهیم می تواند گزینه مناسبی به حساب آید. هرچند برای این مورد چنانچه خودمان دانش کافی در مورد بورس نداشته باشیم، بایستی زمانی را برای یادگیری آن در نظر بگیریم و چه بهتر که هم خودمان و هم فرزندمان از این آموزش ها استفاده کنند. در محیطی مثل بورس فرزند نوجوان ما یاد می گیرد که به جز نگهداری پول در بانک و استفاده از سود ناچیز آن، گزینه های بیشتری روی میز دارد که ریسک و سود به مراتب بیشتری به همراه خواهد داشت.
2) درآمد : فرزند ما باید در نظر داشته باشد که چیزی به نام شغل و کسب درآمد وجود دارد؛ البته ما در اینجا قصد نداریم او را بترسانیم و بگوییم پول کم است! بلکه قصد داریم یاد بگیرد که پول از یک کیف جادویی تامین نخواهد شد. لذا به منظور داشتن درآمد ثابت باید به آموزش مهارت های گوناگون بپردازد و در آینده بتواند آن ها را مورد استفاده قرار دهد. چه بسا افراد زیادی که به مدرسه رفته اند ولی بعد از پایان تحصیلات، مهارت خاصی را یاد نگرفته اند! هرچند در مدرسه بسیاری از مهارت ها و علوم آموزش داده می شوند، ولی فرزند ما باید درک کند که مهارت وی است که می تواند برای او به کسب سود منتهی شود.
حتما برایتان جالب است : بهترین سرمایه گذاری بلند مدت در ایران
اگر یک شخص، نجار موفقی است و دیگری وکیل خبره و شخص بعدی مربی شنا معروف و …، ما قصد داریم کودک موضوع داشتن مهارت را درک کند، نه صرفا کسب نمره عالی! برای مثال آیا تمام افرادی که با نمره خوب از دانشگاه حقوق فارغ التحصیل شده اند، وکیل های موفقی هستند؟ همه می دانیم که این موفقیت صرفا برای همه اتفاق نخواهد افتاد. بنابراین می بایست به جای تاکید بر روی نمره، در کودکی بر روی مهارت و در نوجوانی بر روی تقویت مهارت و شغل تاکید نماییم.
3) پس انداز : یکی از ساده ترین مفاهیمی که کودک می آموزد، بدون شک مفهوم پس انداز است که به صورت معمول نقطه شروع آن، استفاده از یک قلک برای خرید یک چیز جذاب در آینده است. همه ما در کودکی قلک داشتیم و به احتمال زیاد برای فرزندانمان هم تهیه کرده ایم یا خواهیم کرد. پس انداز کردن، قدرت صبر را در فرزند ما بیشتر می کند و همچنین باعث می شود تا کودک تصمیمات هیجانی را مدیریت کند.
زمانی که فرزند ما برای پس انداز کردن وجهی برای تهیه کالایی اقدام می نماید؛ فرصت فکر کردن دارد، گاهی این نتیجه را خواهد گرفت که حالا دیگر خیلی هم آن وسیله را دوست ندارد و گاهی مشتاق تر می شود، ولی به صورت کلی زمانی که برای پس انداز طی می شود، به کودک کمک می کند تا خواسته واقعی خود را متوجه شود، قدرت صبر پیدا کند، ارزش پول را به معنای حقیقی درک کند و حس کند که با تلاش خود به خواسته اش دست پیدا کرده است.
4) بخشش : بخشش را بسیاری از افراد و خانواده ها در نظر نمی گیرند! اتفاقا به کودکان خود می گوییم متکدیان در خیابان دروغگو هستند و نباید به آن ها اعتماد کرد، ولی این را نخواهیم گفت که به چه کسی باید اعتماد کنند و به چه کسی کمک کنند. ما می گوییم این کار را نکن ولی نمی گوییم چه کاری را به جای آن می توانی انجام دهی! در این حالت کودک تصور می کند کمک کردن کار درستی نیست! بخشش قسمتی از درآمد موجب می شود تا کودک ما حس کند جزوی از جامعه است و حضور موثری دارد. در واقع این کار روح او را وسیع تر می کند و او را کمک می کند تا بتواند افراد را بیشتر درک کند.
بهتر است بخشش پول و یا حتی کالا به وسیله نهادهای مربوطه انجام شود تا فرزند ما با مشکل پیدا کردن نیازمند واقعی مواجه نشود. این کار می تواند به اشکال گوناگونی انجام شود، به عنوان مثال اختصاص قسمتی از پول توجیبی به خیریه کودکان سرطانی، تهیه وسایل مدرسه برای کودکان دیگر و… که همگی می توانند مفید باشند. توجه داشته باشید که ما قصد نداریم احساس ترحم در فرزندمان به وجود آوریم، بلکه قصد داریم او خود را بخشی از جامعه و سهیم در آن بداند، در حقیقت قصد داریم او بخشش و حسی که پس از آن دارد را تجربه کند و نهایتا بداند که اختصاص بخشی از ثروت به کارهای خیریه، می تواند جزو امور ثابت مالی باشد.
5) اعتبار : در دنیای پول همه چیز با پول سنجیده نمی شود! چه بسا که اعتبار را هم می توان به پول تبدیل کرد. اعتبار همان چیزی است که با وجود خالی بودن حساب بانکی فرد، ارزش چک آن بیشتر از چک فردی است که در زمان صدور چک حساب مالی آن پر است. یک مهارت پولی حائز اهمیت، آموزش ایجاد اعتبار و نحوه استفاده از آن است. وقتی که صحبت از اعتبار است، با دو مؤلفه حساب پر پول یا حرف یک فرد مورد سنجش قرار می گیرد. لذا هر چقدر بیشتر در مورد جنبه اول در گفتگوهای خود به فرزندانمان آن ها را دخیل کنیم، مفهوم اعتبار را بهتر برای فرزندان خود بیان کرده ایم.
حتما برایتان جالب است : مناسب ترین ارز برای سرمایه گذاری بلندمدت و سودده
به عنوان مثال وقتی که با فرزندانتان بیرون می روید، می توانید از آن ها بخواهید مبلغی از پس انداز خود را به شما قرض داده و شما تا آخر روز یا زمانی مشخص و توافق شده میان خودتان به او مبلغ را برگردانید. به احتمال زیاد فرزندتان تا وقتی که پول را پس بگیرد، ده ها بار با خودش فکر می کند که پول خود را به فرد مطمئنی قرض داده است یا نه.
او رفته رفته عادت می کند و یاد خواهد گرفت که چگونه در ذهن خود شما و دیگران را اعتبار سنجی کند و به احتمال زیاد وقتی پول خود را پس گرفت، لذتی مضاعف را تجربه خواهد کرد. در این جریان او هم به شما کمک کرده و پول قرض داده و هم پولش را از شما پس گرفته است و احساس خوبی پیدا می کند و همچنین تجربه جدیدی کسب کرده است که در آینده کارایی بسیاری خواهد داشت.
نتیجه گیری و کلام پایانی
سواد مالی به معنای داشتن درک درست از مفاهیم گوناگون مالی و استفاده از این دانش در زندگی روزمره است. سواد مالی در حال حاضر یک الزام است و رسیدن به امنیت مالی حائز اهمیت ترین دستاورد آن به حساب می آید. این موضوع لزوم آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان را یادآوری می کند.
آموزش فرزندان در حوزه مدیریت مسائل مالی از سنین کم تر به مراتب ساده تر است و با این کار شما به آن ها کمک خواهید کرد تا با مفاهیمی مثل بودجه بندی، وام، بدهی، سرمایه گذاری و پس انداز از همان زمان کودکی آشنایی پیدا کنند و مدیریت مسائل مالی خود را در سطحی کوچک تر از جامعه تمرین نمایند و هرچه که بزرگ تر می شوند، ابعاد این مدیریت را گسترش دهند ولی قوانین کلی مدیریت مسائل مالی، همان مواردی که است که پیش تر در زمان کودکی یاد گرفته اند.
همان طور که ابتدای مقاله به شما قول دادیم، در این مطلب به آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان پرداختیم.
همچنین اگر دوست دارید ارز دیجیتال در حال پیشرفت بازار رمزارزها را شناسایی کنید، این مطلب را حتما مطالعه نمایید.
به نظر شما اهمیت آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان چقدر است؟
سلام و درود. مطلب بسیار عالی و تاثیر گذاری بود . امیدوارم که در مسیرتون روز به روز پیشرفت کنید . 😊