آموزش اصطلاحات بورس | اصطلاحات بورس به زبان ساده

اصطلاحات پرکاربرد بورس و مفاهیم کاربردی بورس که روزانه مورد استفاده قرار میگیرد جزو موارد بسیار کاربوردی است. که، باید با انها آشنا شوید، از این جهت آموزش اصطلاحات بورس میتواند کمک بسیاری در روند معاملات شما و دیدی که نسبت به بازار دارید، داشته باشد و شما با آگاهی مناسبی شروع به فعالیت در بازار سرمایه کنید. اصطلاحات بورس به زبان ساده را خیلی ساده و روان در این مقاله یاد می گیرید، پس آموزش اصطلاحات بورس بسیار آسان است ولی باید دقت کنید و سعی کنید موارد کلیدی که در این مقاله عنوان شده را بنویسید تا بتوانید در صورت نیاز از آن استفاده کنید. آموزش اصطلاحات بازار بورس را در این مطلب، 100% تضمینی و رایگان یاد بگیرید؛

آموزش اصطلاحات بورس

اصطلاحات پرکاربرد بورسی که باید حتما قبل از شروع فرآیند سرمایه گذاری در بورس بلد باشید، به شرح زیر است؛

1) کد معاملاتی یا کد بورسی

کد بورسی یا کد معاملاتی عبارتند از، کد ثابت برای انجام معملات بورسی. به منظور انجام معاملات دریافت کد بورسی ضروری است.

پیشنهاد مطالعه : مراحل دریافت کد بورسی | چگونه کد بورسی دریافت کنیم؟

در حقیقت هدف سازمان بورس از کد معاملاتی، سهولت در انجام معاملات بورسی است و به صورت کلی در سازمان بورس شما با کد بورسی شناسایی خواهید شد.

2) شرکت کارگزاری

شرکت ‌های کارگذاری، بنگاه ‌های معملاتی به حساب می آیند که کار خرید و فروش سهام را انجام می دهند. آن ها در واقع نقش وکیل تام ‌الاختیار خریدار و فروشنده را ایفا می کنند. به عبارتی کارگذاری نقش واسط بین سازمان بورس و سرمایه گذاران را برعهده دارد و خرید و فروش سهام از طریق آن ها انجام می شود. در این خرید و فروش آنها وکیل فروشنده و خریدار هستند و عملکرد آن ها طبق قوانین سازمان بورس مورد بررسی قرار می گیرد. 

3) پرتفو یا پرتفوی سهام

به سبدی از سهم شرکت‌ ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری می گویند. خرید چند سهم متفاوت ریسک معاملات بورسی را کم خواهد کرد. به عنوان مثال چنانچه ارز رشد قیمت داشته باشد، شرکت‌ های صادرات کننده رشد می کنند و شرکت ‌های وارد کنند افت قیمت سهم دارند. با داشتن هر دو سهم، می توانید از ضرر مالی جلوگیری نمایید.

4) نماد شرکت‌ بورسی

نماد شرکت ‌های بورسی، کد اختصاری هستند که برای شناسایی آن ها در بورس مورد استفاده قرار می گیرد. به صورت معمول، شامل حرف اول گروه صنعتی + بخشی از نام شرکت است. البته نام برخی شرکت ‌ها از این قاعده پیروی نمی کند و استثناهایی وجود دارند.

5) سود پیش بینی شده شرکت یا همان EPS

میزان سود کسب شده هر شرکت به ازای هر سهم به صورت پیش بینی شده می باشد. در ابتدای سال مالی و با نظر هیئت مدیره هر شرکت، سود تخمینی اعلام می شود که تاثیر مستقیم بر روی قیمت هر سهم دارد. به منظور آگاهی میزان سود پیش بینی شده می توانید، سود خالص هر شرکت را بر تعداد سهم تقسیم کنید تا سود بدست بیاید. سود خالص می شود کل سود منهای مالیات.

6) افزایش سرمایه شرکت

اغلب، شرکت ها به منظور افزایش منابع برای طرح های جدید نیاز به افزایش سرمایه پیدا می کنند و در همین راستا ابتدا مستندات خود را آماده کدره و در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند.

پیشنهاد مطالعه : انواع افزایش سرمایه شرکت های بورسی کدام اند؟

افزایش سرمایه به چهار روش مختلف انجام می شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را برای سرمایه گذاران و شرکت ها دارد.

7) دامنه نوسانات قیمت هر سهم

به منظور جلوگیری ایجاد هرج و مرج و حباب در قیمت سهام بورس، حداکثر قیمت نوسانات در بازار بورس ۵ درصد اعلام گردیده و قانون گذاری شده است. در این حالت حداکثر افزایش قیمت هر سهم با توجه به پایان روز قبل ۵ درصد است. سهام شرکت هایی که در بازار معاملات توافقی پایه فرابورس عرضه می شوند، دارای محدودیت نوسان قیمتی نیستند.

8) شاخص کل بورس

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌ شود. شاخص کل بورس بین فعالان بازار و سرمایه ‌گذاران یکی از مهم ترین شاخص ‌ها به شمار می رود. به صورت کلی این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌ های پذیرفته شده در بورس است، به عبارتی تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه ‌گذاران در بورس است که وزن هر شرکت در میزان اثرگذاری بر شاخص کل بورس موثر خواهد بود (این موضوع در مورد 28 همین لیست که شاخص هم وزن است، به این صورت نخواهد بود).

9) تحلیل تکنیکال عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

تحلیل تکنیکال بازارهای سهام و روند بازار به ‌معنای مطالعه تاریخچه داده‌ های بازار از جمله قیمت و حجم معاملات است.

پیشنهاد مطالعه : آموزش تحلیل تکنیکال بورس به زبان ساده

در واقع، تحلیلگران بر پیش ‌بینی رفتار آینده بازار از عملکرد گذشتهٔ بازار استفاده می ‌کنند و معتقند که تاریخ دوباره تکرار خواهد شد و همه موارد در قیمت سهم قابل تشخیص است و نمودارها و اندیکاتورها با الگوهای خاصی تکرار خواهند شد.

10) تحلیل بنیادی

یکی از اساسی ترین تحلیل هایی که بازار سرمایه دنیا از این تحلیل استفاده می کنند، تحلیل بنیادی یا همان تحلیل فانتامنتال است. در تحلیل بنیادی بیشتر به ساختار اقتصادی، سیاسی و بررسی محتوای ساختار بازار سرمایه پرداخته می شود. تحلیلگرانی که فانتامنتال را مورد استفاده خود قرار می دهند، در هر زمان، یک ارزش ذاتی برای کل بورس در نظر می گیرند که این ارزش با در نظر گرفتن اوضاع و رویدادهای اقتصادی تعیین خواهد شد. در این تحلیل از کل به جز خواهیم رسید.

این بدین معنی است که از اقتصاد کلان شروع شده و به اقتصاد های خرد دست پیدا خواهیم کرد. سطح صنعت و در آخر وضعیت شرکت مورد نظر را با استفاده از صورت های مالی و گزارش های حسابرس بررسی شده و با پیش بینی سود و زیان آتی شرکت، ارزش ذاتی شرکت با روش مناسب محاسبه می شود. هرگاه بین ارزش بازار و ارزش ذاتی سهام تفاوت قابل توجهی دیده شود، تصمیم گیری در خرید و فروش آن سهام اهمیت پیدا می کند.

11) حجم مبنا عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهمی است که باید در یک روز معاملاتی روی یک قیمت خرید و فروش شود تا قیمت پایانی به قیمت معامله ‌‌شده برسد. در صورتی که تعداد سهام معامله‌ شده در طول روز کم تر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش می یابد.

12) سهام شناور آزاد

به آن بخش از سهام غیر مدیریتی که مالکیت آن عموم مردم در بازار سرمایه هستند، سهام شناور گفته می شود. مثلا در یک عرضه اولیه، 15 درصد از یک شرکت پتروشیمی عرضه می شود و در اختیار مردم قرار می گیرد، در حال حاضر این شرکت شناوری 15 درصد را در بورس داراست.

13) نسبت p/e عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

از عواملی که همواره میان سرمایه ‌گذاران بورس کاربرد بسیاری داشته است، نسبت p/e می باشد. نسبت p/e نسبت قیمت یک سهم به پیش بینی سود سهام آن است. سرمایه گذاران حاضرند به ازای دریافت هر ریال سود یک شرکت، چند ریال برای خرید آن بپردازند. گفتنی است که از این نسبت برای ارزش‌ گذاری سهام استفاده می گردد.

یکی از مرسوم ترین اشتباهات که سرمایه ‌گذاران مبتدی انجام می‌ دهند، خرید سهام صرفا بر مبنای نسبت p به e است و این در حالی است که امکان دارد ارزش سهام بیش نمایی شده باشد و هیچ تضمینی وجود ندارد که بعدا به سرعت پایین نیاید. از طرفی p/e پایین لزوما به این معنی نیست که ارزش یک شرکت کم‌ نمایی شده، بلکه به معنای آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده ‌ای نزدیک با مشکل مواجه می شود.

14) بسته شدن نماد

هر گونه تغییر در وضعیت معاملاتی سهم، اعم از تغییر در اصول اساسی شرکت به مانند تغییر محل، تعدیل EPS، افزایش سرمایه و تعیین اعضای هیئت مدیره و … تنها در صورتی امکان پذیر است که نماد معاملاتی شرکت بسته شود. یعنی معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم گیری در خصوص موارد فوق تعطیل خواهد شد و نماد شرکت در تابلوی بورس به وضعیت متوقف در می آید.

جالب است بدانید که پس از تصمیم گیری در خصوص موارد فوق و با اجازه سازمان بورس، سهام شرکت مورد نظر با قیمت جدید وارد تابلو خواهد شد یا در اصطلاح نماد بازگشایی می شود و در اولین روز باز شدن، سهام از قانون حجم مبنا پیروی نکرده و مثل سایر روزها سقف و کف قیمتی مجاز نخواهد داشت.

15) پولبک عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

اصطلاحی که اخیرا زیاد به گوش میرسد، پولبک زدن قیمت به سقف شکسته است؛ پولبک به برگشت قیمت به سطح مهم قبلی برای قدرت گرفتن برای ادامه حرکت می گویند. به عنوان مثال چنانچه خط روندی بشکند و قیمت بعد از مقدار کمی دور شدن از خط روند در حرکت اصلاحی خود به خط روندش سری بزند و برگردد به آن پولبک می گویند.

16) صف خريد و صف فروش

زمانی که حجم تقاضا برای يک سهم در بورس، از حجم عرضه آن سهم بيشتر باشد، برای آن سهم صف خريد تشکيل خواهد شد. تشکيل صف خريد برای يک سهم بیانگر اقبال سرمايه گذاران به آن سهم است. در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه يک سهم در بورس، بيشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، برای سهم مذکور صف فروش شکل خواهد گرفت. تشکيل صف فروش برای يک سهم، می تواند نشان از بی رغبتی سرمايه گذاران به آن سهم باشد.

17) حد سود و حد ضرر 

معامله گرانی که در بازارهای مالی با دیدگاه کوتاه مدت و بعضا میان مدت به فعالیت می پردازند، برای تعیین زمان خروج خود از معاملات، معمولا از حد سود و حد ضرر کمک می گیرند. این افراد که معمولا طبق تحلیل تکنیکال به انجام معامله در بازارهای مالی مثل سهام، ارز و … می پردازند، بیشتر برای میزان سود و زیان خود محدوده هایی را تعیین می کنند. حد سود به معنای هدف قیمتی است که معامله گر مورد نظر با رسیدن قیمت دارایی خود به آن مقدار، شناسایی سود نموده و با فروش دارایی از معامله خارج خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه : سرمایه گذاری در بورس – از صفر تا صد بورس

در این حالت خروج از معامله، با هدف جلوگیری از کاهش سود انجام می گردد. تعریف حد ضرر نیز مشابه حد سود است، با این تفاوت که در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از افزایش زیان انجام می شود. حد سود و حد ضرر از اجزای مهم یک سیستم معاملاتی محسوب می شوند. تعیین صحیح این حدود به آشنایی کافی با بازار و دانش تحلیل تکنیکال نیاز دارد.

18) روند عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

روند زمانی ایجاد می شود که تغییرات نرخ به صورت پیوسته در یک مسیر انجام شود. وقتی که آن مسیر در حال افزایش و صعودی باشد این روند را صعودی و درصورتی که آن مسیر کاهشی و نزولی باشد این روند را نزولی گفته می شود. در روند صعودی دارای کف ها و سقف های بالاتر و در روند نزولی کف ها و سقف های پایین تر داریم.

19) حمایت و مقاومت قیمتی

حمایت به محدوه قیمتی گفته می شود که به هر دلیل مانع از ریزش و ادامه سقوط قیمت می شود. در سطوح حمایت عرضه ها کاهش و تقاضا افزایش پیدا می کند. مقاومت به محدوه ای از قیمت می گویند که به هر دلیلی مانع از افزایش و رشد قیمت می شود و سدی برای قیمت به حساب می آید و در سطوح مقاومت عرضه بر تقاضا پیشی می گیرد.

20) مجمع سالیانه عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

مجمع سالیانه، گردهمایی سهامداران و اعضای هیئت مدیره شرکت ها برای ارائه وضعیت عملکرد شرکت و تعیین سود است که بر اساس قانون سازمان بورس باید حداکثر 4 ماه بعد از پایان سال مالی شرکت ها تشکیل شود. در مجمع سالیانه که به آن مجمع عادی هم می گویند هیئت مدیره گزارش خود را به سهامداران ارائه می کند و در مورد میزان سود تقسیمی بین سهامداران تصمیم گیری انجام می گردد.

یکی از موضوعاتی که در مجمع در مورد آن تصمیم می گیرند، تعیین روزنامه رسمی شرکت است. شرکت موظف است تمامی اخباری که سهامداران لازم است از آن مطلع شوند از قبیل تاریخ برگزاری مجمع، افزایش سرمایه، زمان پرداخت سود و … را در روزنامه رسمی منتشر کرده و در اختیار عموم مردم قرار دهد.

21) مجمع فوق العاده

گردهمایی سهامداران و هیئت مدیره شرکت ها که به منظور تغییرات اساسی در اساسنامه شرکت مثل تغییر سال مالی، تغییر محل شرکت یا تصویب طرح توجیهی افزایش سرمایه تشکیل می شود را مجمع فوق العاده می گویند. هر مجمعی به غیر از مجمع عادی سالیانه، فوق العاده نام دارد که شرکت ها در مواقعی خاص، ملزم به تشکیل مجمع فوق العاده هستند.

یکی از این موارد تغییرات در هیئت مدیره است که هر زمان لازم شد، سهامداران شرکت می بایست در محل مقرر حاضر شوند و برای انتخاب هیئت مدیره جدید رأی گیری انجام شود. مورد دیگر از فعالیت ‌های مجمع فوق العاده، تصویب افزایش سرمایه خواهد بود که هیئت مدیره باید طرح توجیهی خود در این رابطه را قرائت کند و در صورت تصویب سهامداران، افزایش سرمایه اجرا می شود.

22) ارزش خالص دارایی های یا همان NAV 

ارزش خالص دارایی ‌ها یا همان NAV یک شرکت سرمایه ‌گذاری با ویژگی‌ های یک صندوق سرمایه ‌گذاری مشترک، حاصل تفاوت کل دارایی‌ ها منهای کل بدهی ‌های آن است. در ارزشیابی شرکت‌ ها، NAV را به وسیله تفاوت ارزش دفتری دارایی ‌ها و بدهی ‌ها ارزیابی می نمایند و در صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک، NAV را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز کل پرتفوی محاسبه می کنند.

23) پذیره نویسی 

به پروسه خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن بر اساس قرارداد، پذیره‌ نویسی گفته می شود. تعهد خرید سهام یا تعهد پذیره نویسی فرآیندی است که در آن بانک های سرمایه گذاری یا مؤسسات تأمین سرمایه که وظایفی مانند پذیره نویسی سهام جدید، ضامن خرید سهام فروش نرفته، عامل یا مشاور عرضه سهام بر عهده دارد، مبالغ مورد نیاز شرکت ها در فرآیند انتشار سهام را به نمایندگی از طرف شرکت یا دولت، از سرمایه گذاران جمع آوری می نماید.

24) سال مالی عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

سال مالی، دوره 1 ساله ای است که مبنای محاسبه سود و زیان و دیگر گزارش های مالی شرکت است. برای مثال سال مالی شرکت ایران خودرو از ابتدای فروردین تا پایان اسفند هر سال می باشد. در پایان سال مالی، مجمع سالیانه شرکت برگزار و عملکرد هیئت مدیره در طول سال مالی ، مورد ارزیابی سهامداران قرار می گیرد. هیئت مدیره شرکت موظفند حداکثر ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت، مجمع عادی سالیانه را برگزار نماید.

25) عرضه اولیه

عرضه اولیه به زمانی می گویند که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به عموم مردم عرضه می ‌شود. عرضه ‌های اولیه اغلب به وسیله شرکت‌ های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند صورت می پذیرد، همچنین شرکت ‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌ شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می ‌دهند.

پیشنهاد مطالعه : نحوه خرید عرضه اولیه در بورس | نکات {جادویی} و {طلایی} عرضه اولیه

جزئیات سهامی که عرضه می‌ شود، در امیدنامه به اطلاع سرمایه ‌گذاران بالقوه خواهد رسید. از مزیت های عرضه اولیه در بورس می توان به دستیابی ارزان‌ تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی اشاره داشت. از معایب آن هم می توان به هزینه‌ های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی اشاره کرد.

26) ارزش ذاتی سهام عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

ارزش ذاتی در علوم مالی به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی می گویند که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب ‌و کار مورد نظر، از جمله صورت‌ های مالی، پتانسیل رشد سودآوری شرکت در سال‌ های آینده و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود صورت گرفته ‌است.

27) صورت های مالی شرکت

برای موسساتی که سیستم حسابداری دوبل یا دوطرفه دارند، گزارش­ های استانداردی تهیه می­گردد که به آنها صورت های مالی می گویند، این صورت ها اغلب به ۴ دسته، شامل صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع، تقسیم می گردند که توضیح درباره تک تک آنها در مقالاتی مجزا ارائه شده است.

28) شاخص هم وزن بورس

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه‌ ای از شاخص کل می باشد. شاخص هم وزن میانگین بازدهی شرکت ها را با ضریب یکسان مورد ارزیابی قرار می دهد. تفاوت شاخص هم وزن با شاخص کل بورسی در این است که شاخص هم وزن، ارزش تمام شرکت های بزرگ و کوچک بازار رو یکسان و با یک دید در نظر می گیرد.

29) سود مرکب عضو مهمی در آموزش اصطلاحات بورس

سود مرکب یا همان بهره مرکب به زبون ساده یعنی تو 1 میلیون پول در اختیار دارید و 5 درصد رشد می کند و در حال حاضر شما 1 میلیون و 50 هزار تومان پول در اختیار دارید، روز بعد اگر 5 درصد رشد نماید به 1 میلیون و 50 هزار تومن 5 درصد رشد تعلق خواهد گرفت و نه به اون 1 میلیون تومانی که در ابتدا در اختیار داشتید.

30) حق تقدم در بورس

به زبان ساده وقتی که شرکتی سهام جدید منتشر می کند، اولویت فروش این سهام با سهام داران خود شرکت است که به این موضوع حق تقدم خرید سهام گفته می شود.

امیدوارم از این مقاله راهنما با عنوان آموزش اصطلاحات بورس نهایت استفاده رو برده باشید.

هر گونه سوال یا ابهامی درباره اصطلاحات بورسی داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا پاسخ شما عزیزان را بدهم.