عرضه اولیه شرکت چیست و چطور از آن باخبر شویم؟

عرضه اولیه شرکت چیست ؟ برای شرکت در عرضه اولیه سهام در بورس باید چیکار کرد و نحوه خرید عرضه اولیه در بورس چگونه است؟ به دلیل جذابیت بسیار بالا و سوددهی خوب عرضه های اولیه شرکتهای بورسی ، سوال عرضه اولیه شرکت چیست بسیار شنیده می شود و مخصوصا افراد تازه وارد به بورس به دنبال این هستند که مسیر سرمایه گذاری و آموزش بورسی خود را در اولین قدم با خرید عرضه اولیه سهام شروع کنند، چرا که ریسک بسیار پایین و سوددهی بسیار خوبی دارد و میتواند یک تجربه لذت بخش و ترغیب کننده برای یادگیری و سرمایه گذاری های بیشتر در بورس باشد. لذا اگر شما دوست دارید بدانید عرضه اولیه شرکت چیست و نحوه خرید آن به چه صورت است، این مطلب را با حوصله مطالعه کنید.

عرضه اولیه شرکت چیست ؟

عرضه‌ اولیه چیست ؟ عرضه‌ اولیه یا عرضه‌ عمومی اولیه سهام به معنی نخستین معرفی یک شرکت در بازار بورس است. این عرضه‌ ها با توجه به مشخصات شرکت امکان دارد کاری بی ‌سروصدا و یا رویدادهایی بزرگ باشند. بی تردید عرضه اولیه‌ ها یکی از حائز اهمیت ترین مراحل سرمایه گذاری و مالی شرکت ‌ها محسوب می شوند. عرضه اولیه سهام شرکت ‌ها یکی از گزینه‌ های بسیار جذاب برای سرمایه‌ گذاران، به خصوص افراد تازه ‌وارد در بورس می باشد، به خاطر این که سهام‌ هایی که در این عرضه به فروش می رسند، اکثر اوقات سودآور هستند و از همین روی طرفداران بسیاری دارند. در ادامه‌ این مقاله از سایت مای مانی به طور کامل توضیح خواهیم داد که عرضه اولیه چیست و هدف آن چیست و نکات مهم در خصوص آن کدام است.

مفهوم ثبت سفارش عرضه اولیه به روش book building

در سال‌ های پیش هنگام عرضه‌ اولیه‌ سهام در بورس تهران، مشکلاتی بابت عدم رعایت مساوات بین سرمایه‌ گذاران پیش می آمد. پیش از الکترونیکی شدن تابلوهای معاملاتی، این کار به شکل دستی صورت می پذیرفت. با الکترونیکی شدن سامانه ‌های معاملاتی، عرضه‌ اولیه ‌ها در زمان مشخصی برای معامله حراج می‌ شدند و هرکس زودتر سفارش خود را قرار می ‌داد، قاد بود حجم بیش ‌تری از سهام آن شرکت را برای خود خریداری کند.

در این روش افرادی که به هر دلیلی سرعت اینترنت پایین ‌تری داشتند یا قادر نبودند زودتر اقدام کنند، از مزایای آن عرضه اولیه استفاده نمی کردند، لذا همچنان مشکل بی‌ عدالتی در این زمینه دیده می شد. این‌ جا بود که روش ثبت سفارش به میدان آمد. در روش ثبت سفارش یا بوک بیلدینگ، سهام شرکت پیش از شروع معاملات در سامانه به نسبت مشخصی میان کارگزاران و سازمان ‌های سرمایه گذاری تقسیم می ‌شود و یک بازه‌ زمانی برای ثبت سفارش آزاد اعلام می ‌کنند. در ادامه تمامی افراد سفارش‌ های خود را ثبت می ‌کنند و به نسبت مساوی و عادلانه ‌ای سهام بین علاقه ‌مندان توزیع می ‌شود. روش ثبت سفارش هنوز هم در معاملات بورس استفاده می شود.

خرید عرضه اولیه به چه صورت است؟

به منظور خرید عرضه اولیه به وسیله اشخاص حقیقی باید ابتدا در سامانه‌ سجام ثبت‌ نام نمایند و احراز هویت خود را انجام دهند. همین طور سامانه‌ سجام پس از ثبت نام یک کد ۱۰ رقمی جهت ارائه به کارگزاری برای شما ارسال خواهد کرد و در ادامه با مراجعه به یکی از کارگزاری ‌های معتبر و ثبت شده در سازمان بورس وارائه‌ی مدارک شناسایی، اقدام به ایجاد حساب در آن می ‌کنید. کارگزاری به شما مشخصات کاربری حساب در سامانه آنلاین معاملاتی بورس خود را خواهد داد. برای خرید عرضه اولیه‌ ها اغلب میزان سهامی که به هر شخص می‌ رسد از نظر تعداد و مبلغ سهام، از قبل مشخص است که عمدتا با مشارکت بالای سهامداران در ایران، مبلغ رسیده به هر فرد کم‌ تر از میزان تخمین زده خواهد شد. البته در عرضه اولیه وسپهر شاهد این ماجرا نبودیم!

حتما بخوانید : خرید عرضه اولیه در روز دوم و سوم چگونه است؟

جالب است بدانید که باید مبلغ مورد نیاز را به حساب نزد کارگزار منتقل کنید. به عنوان مثال چنانچه شرکتی ۱۰ درصد سهام خود را روانه بازار بورس کند، سازمان بورس اعلام می ‌کند به هر فرد ۱۰۰ سهم با قیمت ۱۰۰۰ تومان تعلق خواهد گرفت. در این‌ صورت شما به اندازه ۱۰۰ هزار تومان حساب کارگزاری خود را شارژ می کنید و با وارد کردن نماد شرکت مورد نظر ۱۰۰ سهم با بالاترین قیمت ثبت سفارش می ‌کنید. پس از این ‌که همه ثبت سفارش کردند،‌ بسته به میزان مشارکت مردم مثلا به شما ۸۰ سهم با قیمت ۸۰ هزار تومان خواهد رسید.

در بعضی از کارگزاری‌ ها چنانچه پول در حساب خود داشته باشید و از خاطر ببرید که سفارش عرضه اولیه‌ خود را ثبت کنید، خودشان برایتان ثبت سفارش را انجام خواهند داد. چنانچه به میزان کافی پول نداشته باشید هم در مواردی کارگزاری به شما مبلغی اختصاص می دهد و حسابتان را منفی می ‌کند تا بتوانید عرضه اولیه را خریداری کنید، به خاطر این که یکی از موارد اعتبار کارگزاری‌ ها مشارکت بالا در عرضه اولیه ها به حساب می آید. شایان ذکر است شما قادرید در چند کارگزاری حساب داشته باشید، اما نمی ‌توانید از چند کارگزاری هم زمان عرضه اولیه خرید کنید، چرا که به هر کد بورسی تنها یک مرتبه اجازه‌ استفاده از این امکان به وسیله یک کد بورسی داده می شود.

عرضه اولیه همیشه سود میده ؟

در عرضه اولیه شدن شرکت‌ های بزرگ خارجی برای سرمایه گذاران امنیت بالایی تضمین نمی‌شود. برای مثال شرکت‌های بزرگی در آمریکا پس از عرضه اولیه حتی تا ۶۵ درصد کاهش قیمت را نیز داشته‌اند. اما خوش‌بختانه در ایران ماجرا کمی متفاوت است. به دلیل استقبال بالای مردم از عرضه‌های اولیه در بورس با کمی اغماض می‌تواند گفت تمامی عرضه اولیه‌ها حداقل ۱۵ درصد سود را در یک هفته خواهند داد. اما برای کسب سود بیش‌تر باید سایر موارد بنیادی و تکنیکال شرکت بررسی شود. بعض شرکت‌ها در بورس ایران در دو ماهه‌ی اول عرضه اولیه‌ی خود حتی تا ۳۰۰ درصد سود را نیز به سهام‌داران خود داده‌اند.

عرضه اولیه کدام شرکت را بخریم ؟

در خصوص با خرید عرضه اولیه های مختلف در بورس باید گفت که هر عرضه اولیه ای با هر مقدار نقدینگی که نیاز دارد، قطعا میتواند سودده باشد، پس خرید عرضه اولیه تمامی شرکت ها سرمایه گذاری مناسب و امنی به حساب می آید، مگر در شرایط خاص که شرکت خوش نام نیست و داستان هایی برای عرضه پیش می آید و قیمت عرضه بسیار بالا تعیین شده است و … که باز هم امکان سوددهی آن 90 درصد است و ممکن است سودآوری بسیار بالایی نداشته باشد، ولی بازهم ضرر نخواهید کرد، چرا که حجم تقاضا حداقل تا چندین ماه برای عرضه های اولیه بالاست و ضرر دادن عرضه اولیه به همین دلیل متحمل نخواهد بود. 

لذا عرضه اولیه های 10 هزار تومان، 100 هزار تومانی، 1 میلیون تومانی و حتی 10 میلیون تومانی همگی ارزش خرید دارند و باید در نظر داشته باشید که سوددهی درصدی عرضه اولیه شرکت های کوچک بیشتر است ولی ارزش ریالی سود آن ها به مراتب کمتر خواهد بود. اما باید در خاطر داشته باشید که عرضه های اولیه شرکت های بزرگ با تعداد سهام های بیشتر با درصد سوددهی کم تر و ارزش ریالی سود بیشتری همراه خواهند بود. پس هر عرضه اولیه را بخرید و ترجیحا در بازه زمانی 1 تا 2 سال نگهداری کنید و حتی در زمانی که قیمت سهام شرکت عرضه شده به کف قیمتی رسید، مجددا اقدام به خرید و اضافه کردن نماد پیشتر عرضه شده کنید تا حتی سودهای بیشتری را کسب کنید.

نکات مهم درباره عرضه اولیه شرکت چیست ؟

• ** عرضه اولیه طبق آگهی ثبت شده در روزنامه رسمی انجام می شود.
• ** کارمزد خرید عرضه اولیه سهام حدود 1.5 درصد کل مبلغ معامله است.
• ** فرآیند عرضه اولیه سهام در بورس، ظرف چند ساعت به اتمام خواهد رسید.
• ** خرید عرضه اولین سهام در بازار سرمایه، به وسیله کارگزاری ها انجام می شود.
• ** عطش خریداران برای سهام عرضه اولیه، معمولا ظرف یک هفته فروکش می کند.
• ** هر عرضه اولیه سهام در بازار بورس ایران به وسیله سازمان بورس آگهی می شود.
• ** خرید عرضه اولین سهام هم برای کد های حقیقی و هم کد های حقوقی قابل انجام است.
• ** سهام عرضه اولیه ها پس از مدتی متعادل شده و این روند ظرف یک هفته انجام می شود.
• ** برای بررسی ارزندگی سهام عرضه اولیه در بازار بورس، باید تحلیل بنیادی را یاد بگیرید.
• ** آگهی عرضه اولین سهام در بازار بورس، طبق قیمت سقف و کف اعلامی صورت می پذیرد.
• ** هر کد حقیقی و هر کد حقوقی در عرضه اولیه سهام، از سهمیه تعیین شده ای برخوردار است.
• ** امکان فروش سهام عرضه اولیه، ۲۴ ساعت پس از خریداری و در روز کاری بعدی وجود دارد.
• ** برای خرید عرضه اولیه سهام، باید مبلغ خرید سهام مربوطه را به حساب کارگزاری واریز نمایید.
• ** بررسی ارزندگی عرضه اولیه توسط صندوق های سرمایه گذاری و مشاوران بورس انجام می شود.
• ** دلیل صف شدن مجدد عرضه اولیه پس از ورود به بازار، اشتیاق بازار به خرید این سهم جدید است.
• ** فروش عرضه اولین سهام در بازار بورس، به وسیله دارندگان کد حقیقی یا حقوقی صورت نمی پذیرد.
• ** سهمیه اختصاصی به هر کد حقیقی یا حقوقی برای عرضه اولیه سهام را بازار بورس مشخص می کند.
• ** عرضه اولیه هیچ الزامی را به دارندگان کد حقیقی یا حقوقی برای شرکت در مجامع به وجود نمی آورد.
• ** برای ثبت سفارش عرضه اولیه سهام، باید دسترسی معاملات آنلاین داشته باشید که رایگان اعطا می شود.
• ** پس از خرید عرضه ابتدایی سهام، نماد سهم و همچنین تعداد سهم خریداری شده در پرتفو شما ثبت میشود.
• ** هر عرضه اولیه، از نمادی برخوردار است. مثلا عرضه اولیه پالایشگاه بندرعباس با نماد شبندر انجام شد.
• ** برای خرید عرضه اولیه سهام در بورس، تنها باید کد سهامداری داشته باشید که با شناسنامه اعطا می شود.
• ** به علت افزایش شمار دارندگان کدهای فعال در بورس، چندین میلیون کد برای هر عرضه اولیه اقدام می کنند.
• ** عرضه اولیه بسیاری از سهام در سال های اخیر در بورس ایران، ارزشمند بوده و حداقل ۱۵ درصد سود ۳ روزه داد.
• ** آگهی رسمی عرضه اولیه سهام در بازار بورس ایران در سامانه کدال به نشانی codal.ir منتشر شده و در اختیار تمامی کاربران بورس قرار می گیرد.

عرضه اولیه را کی بفروشیم ؟

به منظور فروش عرضه اولیه سه سناریوی احتمالی را پیش خواهیم گرفت و این بدین معنی است که اگر شما هر کدام از نگاه های سرمایه گذاری کوتاه مدت، میان مدت و یا بلند مدت را داشته باشید، استراتژی فروش عرضه اولیه برای شما متفاوت خواهد بود. در ادامه به این سه سناریوی برتر فروش عرضه اولیه اشاره خواهیم داشت :

1) ساده ‌ترین روش خرید و فروش عرضه اولیه

آسان ترین سازوکاری که در مورد فروش عرضه اولیه ‌ها در ایران مورد استفاده قرار می گیرد، خرید سهام و فروش در اولین روزی است که صف خرید آن به وسیله فروشندگان عرضه می ‌شود. در این روش افراد سهم را خریداری می کنند و تا زمانی که با صف خرید 5 درصدی مواجه است و هیچ فروشنده ‌ای ندارد آن را نگه می ‌دارند. این زمان بسته به اخبار شرکت و اعتبار و ارزش شرکت امکان دارد حتی هفته ‌ها طول بکشد و در گام اول سود خوبی باین 50 تا 150 درصد به سهام‌ داران بدهد. بیشتر افراد کوتاه مدتی از این روش استفاده می کنند.

2) روش تحلیل بنیادی یا همان تجزیه تحلیل صورت‌ های مالی شرکت

روش دیگر تحلیل صورت ‌های مالی شرکت و محاسبه‌ ارزش ذاتی آن و مقایسه ارزش شرکت با قیمت اسمی آن هنگام عرضه اولیه است. این روش یکی از بهترین روش‌ های تحلیل و ارزیابی عرضه اولیه شرکت های مختلف به حساب می آید، به خاطر این که در ابتدای ورود شرکت به بورس داده‌ کافی جهت تحلیل تکنیکال آن وجود ندارد و سابقه قیمتی شرکت در دسترس نیست.

به عنوان مثال شما ارزش ذاتی شرکت را از روی صورت‌ های مالی آن به ازای هر سهم ۱۵۰ تومان محاسبه کرده‌ اید؛ بدین شکل اگر این سهم با قیمت ۱۰۰ تومان عرضه شود، انتظار دارید حداقل ۵۰ درصد سود کسب کنید و وقتی به قیمت ۱۵۰ تومان رسید،‌ می‌ تواند محدوده‌ خوبی برای فروش سهام تازه عرضه شده به حساب آید.

3) روش تحلیل تکنیکال یا همان تحلیل داده‌ های نموداری و قیمتی

در حقیقت برای تحلیل تکنیکال و نموداری عرضه اولیه‌ ها داده‌ کافی در دسترس نیست، ولی با این وجود با روش ‌هایی می ‌توان ارزش شرکت را از روی همان چند روز اول نمودار تا حدود زیادی پیش بینی کرد. در نظریه‌ امواج الیوت در تحلیل تکنیکال حرکت بازارهای مالی به ۵ موج پیشتاز مدل‌ سازی می ‌شود. بیشتر عرضه اولیه‌ ها را موج یک درنظر می‌ گیرند و بسته به قدرت و اندازه‌ی موج یک می ‌توان سود آتی شرکت در سایر قدم های صعودی بعدی پیش بینی کرد.

حتما بخوانید : بهترین زمان فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟

بعد از اصلاح قیمتی که موج دوم نام می‌ گیرد و منفی شدن سهام، بعضی سهامداران برای فروش اقدام می کنند و موج دوم بین ۱۰ تا ۳۸ درصد پایین‌ تر آمده و می ‌توان مجدد اقدام به خرید کرد. روش دیگر تحلیل تکنیکال برای ارزیابی عرضه اولیه‌ ها سایکل‌ های زمانی نمودار می باشد که بر اساس آن ها احتمال اصلاح بازار بعد از ۵ روز، ۹ روز، ۱۷ روز و ۲۶ روز به نسبت شتاب حرکتی بازار وجود دارد.

امیدوارم از این مقاله که با عنوان عرضه اولیه شرکت چیست تهیه شده بود، نهایت استفاده رو برده باشید.

اگر هر سوال یا ابهامی درباره عرضه اولیه داشتید، خوش حال میشم بتونم جواب بدم، پس حتما سوال یا نظرت رو در بخش دیدگاه ها بنویس.