خطرات سرمایه گذاری در بورس ایران

سرمایه گذاری در بورس ایران هم مثل تمامی بازارهای مالی دیگر، با ریسک همراه است، بنابراین پیش از اقدام به سرمایه گذاری باید با خطرات سرمایه گذاری در بورس آشنا شوید و ببینید که می توانید این ریسک ها را بپذیرید و همچنان نگاهتان به سرمایه گذاری در بورس مثبت است یا خیر؛ پس اگر از خطرات سرمایه گذاری در بورس آگاهی پیدا کردید و دیدید که این بازار با روحیات و شخصیت شما سازگاری ندارد، به هیچ عنوان برای ورود به آن اقدام نکنید، ولی پیش از این که این تصمیم مهم را بگیرید، در این مطلب با خطرات سرمایه گذاری در بورس آشنا شوید.

خطرات سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاران به دنبال کسب بازده و سود معینی از بازار بورس ایران هستند ولی باید در نظر داشته باشند که با توجه به ماهیت بازارهای مالی و به خصوص بورس ایران، باید ریسک های سرمایه گذاری در این بازار را بشناسید و قبول کنید و سپس استراتژی سودآوری برای معاملاتتان تعیین کنید که بتواند سود خوبی برایتان به همراه آورد. برای یک سرمایه گذاری که قصد دارد در بورس و بازار سهام سرمایه گذاری نماید، خطراتی هم وجود خواهد داشت.

البته این را هم باید در نظر داشته باشید که با هدف سرمایه گذاری بلند مدت و صبوری، ریسک و خطرات سرمایه گذاری هم به مراتب کاهش پیدا خواهند کرد، به همین خاطر هیچ کس نمی خواهد این وضعیت را تجربه نماید. سرمایه گذار آرزو دارد سود بالایی در بازار سهام کسب کند. معیارهایی وجود دارد که موجب نوسان قیمت در بازارهای بورس می شود. در ادامه ما قصد داریم تا 10 تا از مهم ترین ریسک های بازار سرمایه ایران که همواره سرمایه گذاران و فعالان با آن ها درگیر هستند را به شما معرفی کرده و دلیل انتخاب آن ها را توضیح دهیم، پس همچنان همراه مای مانی بمانید؛

1) ریسک انتخاب کارگزار

کارگزاری مهم ترین بخش فرآیند انجام معاملات و سرمایه ‌گذاری به حساب می آید. جالب است بدانید که بیشتر مبتدیانی که قصد ورود به بورس را دارند، بدون هیچ گونه اطلاع درباره کارگزاری برای بستن قرارداد و دریافت کد معاملاتی از کارگزار اقدام می کنند و تا هنگامی که مشکلی در مسیر معامله پیش نیاید، در مورد کارگزار تحقیقی انجام  نمی دهند! مشکل بیشتر کارگزاری در ایران عدم وجود سامانه معاملاتی با امکانات کاربردی و مناسب است که معمولا معامله گران را با مشکل روبرو می کند. معامله گران روزانه به دسترسی سریع به هسته معاملات نیاز دارند تا بتوانند در سریع ترین زمان ممکن دستور سفارش خود را به هسته معاملات بورس ارسال کنند و معاملات خود را انجام دهند.

حتما برایتان جالب است : کم ریسک ترین سرمایه گذاری بورس چیست؟

امکان کلاهبرداری از طرف کارگزاری‌ های بورس در کشور کم است، به این خاطر که همه شرکت‌ های کارگزاری تحت نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت دارند و کانون کارگزاری بورس بر شیوه عملکرد همه شرکت‌ ها نظارت مستمر دارند!! البته نهادهای پولی همگی روش هایی دارند تا با استفاده از آن ها سود خود را تضمین کنند و افزایش دهند، بنابراین شما به عنوان فعال و علاقه مند سعی کنید همیشه با تحقیق کاری را انجام دهید و بهتر است که پس از بررسی های فراوان کارگزاری مورد نظر خود را انتخاب کنید که هم پشتیبانی خوبی در اختیار شما قرار دهند، هم سامانه معاملاتی بروز و سریعی داشته باشند و هم برای مشتریان خود ارزش قائل باشند و خدمات متنوعی را به آن ها ارائه دهند.

2) نداشتن استراتژی مطمئن

بیشتر معامله گران برای استفاده از استراتژی‌ های گوناگون اقدام می کنند؛ در واقع آن‌ ها بدون استراتژی مشخصی برای ورود به بورس اقدام می کند و هر روز در شرایط گوناگون بازار استراتژی متفاوتی را انتخاب می‌ کنند، در صورتی که پیش از استفاده از استراتژی مشخص شده معاملاتی می بایست از نقاط قوت و ضعف آن اطلاع یافت. در نظر داشته باشید که به منظور بررسی استراتژی بایستی حداقل 6 ماه با استفاده از شبیه سازهای موجود اقدام به بررسی آن نمایید.

در زمان طراحی استراتژی‌ های بایستی زمان ورود و خروج از معاملات را نیز به صورت دقیق مشخص کنید. این را در نظر داشته باشید که در استراتژی شما در زمان‌ هایی که وضعیت بازار متغیر، بی‌ ثبات یا در آرامش است، بایستی تعیین کنید این استراتژی به چه صورت عمل می کند. با آزمایش استراتژی خود در برابر شرایط گوناگون بازار، زمانی که این شرایط محقق شود، قادرید استراتژی خود را به صورت موثرتری پیاده‌ سازی نمایید.

3) ریسک قیمت

عرضه و تقاضا امکان تعیین قیمت ها در بازار بورس را فراهم می کند که البته این کاملا ثابت نیست! قیمت ها به علت شرایط گوناگون مطمئنا متفاوت است و این به معنی خطر برای سرمایه گذار می باشد. نهایتا با توجه به قیمت های تولید شده یا برنده می شوید و ضرر می کنید. زمانی که می گوییم ریسک قیمت در بازار سهام، در مورد نوسان قیمت های مداوم در این بازارها صحبت می کنیم. در راستای حداقل کردن خطر قیمت بایستی علت نوسانات را یاد بگیرید و بتوانید در شرایط مختلف بازار، بهترین تصمیم را برای دارایی هایتان اتخاذ کنید.

4) نبود زمان کافی برای رشد سرمایه

نبود فرصت کافی برای رشد سرمایه یکی دیگر از خطرات سرمایه گذاری در بورس به حساب می آید. امکان دارد شما در این میان مبلغی را برای سرمایه گذاری در این بازار وارد کرده باشید. سهامی که شما برای سرمایه گذاری انتخاب می‌ کنید، امکان دارد پتانسیل رشد داشته باشد و خود شما هم از این امر اطلاع داشته باشید، ولی به این دلیل که به سرمایه خود نیاز دارید مجبور به فروش آن خواهید شد و در حقیقت شما اجازه رشد به آن سهام را نمی دهید. حتی وقتی که شما تصمیم به فروش آن ها می گیرید، امکان دارد سهام شما در ضرر باشد که این صورت خطر ریسک افزایش خواهد یافت.

5) خطر معامله

زمانی که آگاهی و تجربه کافی جهت انجام معاملات در بازارهای بورس را داشته باشید، می توانید انتظار این را داشته باشید که بتوانید درآمد کسب کنید. چنانچه بدون برنامه ریزی حرکت کنید و ندانید چگونه در بورس خرید و فروش نمایید، از سود بورس و بازار سهام دور خواهید شد. نتایج معاملات اشتباه، نابهنگام یا ناقص شما موجب ناراحتی شما می شود.

حتما برایتان جالب است : ریسک سرمایه گذاری در بورس ایران

لذا شما می بایست اطلاعات کافی درباره معاملات بورس سهام داشته باشید. در این صورت، شانس تا حدی با شما یار است. نتایج اشتباهاتی را که مرتکب می شوید یا گام های منطقی که در معاملات برمی دارید، مشاهده می کنید. این را هم باید در نظر داشته باشید که بورس اوراق بهادار یک بازار بدون خطا می باشد و زمانی که حساسیت و دقت لازم را نشان دهید، کم تر تحت تأثیر خطرات ناشی از معامله قرار می گیرید.

6) تحقیق نکردن

این را در نظر داشته باشید که سرمایه گذاری می‌ تواند بازده خیلی بیشتری به نسبت پس انداز پول برای شما به همراه آورد. البته توجه به این نکته الزامی است که سرمایه‌ گذاری در بازار بورس و سایر بازارهای مالی به صورت کامل تضمین شده نیست و شما قادر نیستید پیش بینی کنید که چه اتفاقی قرار است در بورس رخ دهد ولی با علم و آگاهی توانایی این را دارید که بازار را زیر نظر بگیرید. امکان دارد شما سهمی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید که در سقف قیمتی خود قرار داشته باشد و یا زمانی برای ورود به آن سهم اقدام کنید که سهم مورد نظر در روند نزولی قرار باشد که این کار اصلا درست نیست!

از همین روی گفته می شود که اصلی ترین ریسک ها و خطراتی که بازار سرمایه را تهدید می کند، عدم اطلاع دقیق نسبت به اتفاقاتی است که در گذشته برای سهام و بازار پیش آمده است. می توان این طور نتیجه گرفت که عدم علم و آگاهی کافی در بورس می تواند از حائز اهمیت ترین و بزرگترین خطراتی باشد که معامله گر و یا سرمایه گذار را به صورت جدی تهدید می نماید.

7) ریسک نرخ بهره در بازار بورس

همان طور که از نام این ریسک پیداست، این نوع ریسک ناشی از نوسان نرخ بهره می باشد. قیمت اوراق بهادار معامله شده در بورس تحت تاثیر احتمال افزایش نرخ بهره در دوره های آینده در بازار تأثیر منفی می گذارد. لذا سرمایه گذاران بایستی همیشه به صورت منظم داده های نرخ بهره را که به شکل دوره ای اعلام می شود، پیگیری نمایند. ممکن نیست سرمایه گذاران که حق سرمایه گذاری با ابزار سرمایه گذاری مورد نظر خود را دارند، تحت تاثیر ریسک نرخ بهره قرار نگیرند، چرا که نوسانات قیمت در بازار بورس وجود دارد.

در کنار سرمایه گذاران، شرایط مالی موسسات مالی هم تحت تاثیر تغییرات نرخ بهره قرار دارد. زمانی که نمی توان به موفقیت مدیریت ریسک دست پیدا کرد، نگرانی وجود دارد. به ویژه چنانچه ریسک نرخ بهره نزدیک به پایان سررسید افزایش پیدا می کند، مدیریت موثر این موضوع الزامی خواهد بود. این موضوع به خصوص درباره اوراق قرضه و اسکناس بیشتر صادق است. به عبارتی می توان این طور بیان کرد که تعداد روزهای سررسید و ریسک نرخ بهره در ابزارهای سرمایه گذاری مثل اوراق قرضه و اسکناس ارتباط نزدیکی دارند.

8) ریسک تورم بورس و بازار سهام

یکی از مواردی که بیشتر موجب کاهش قیمت سهام می شود، کاهش پتانسیل خرید در بازار سرمایه به حساب می آید. چنانچه بازده دارایی مالی ثابت باشد، بیشتر تحت تاثیر تورم قرار خواهد گرفت. زمانی که نوبت به سهام می رسد، توانایی این را نداریم که در مورد همان اثر گفتگو کنیم. این تصور وجود دارد که سهام قوی ترین موضع را در برابر تورم در بازارها دارند. افزایش سود سهام به علت افزایش قیمت ها بعد از تورم اتفاق می افتد. چنانچه تورم در کشوری بیشتر شود، ارزش بازار شرکت های آن جا هم بیشتر خواهد شد. شرکا از این موضوع تأثیر منفی خواهند گرفت، چرا که سهام آن ها در آن شرکت کاهش پیدا خواهد کرد.

9) ریسک مدیریت

نتایجی که شرکت ها از نظر فروش و سوددهی کسب می کنند، ارتباط مستقیمی با موفقیت ها، اشتباهات یا تصمیمات مدیریت در بورس و بازار سهام دارد. بدین صورت استعدادهای کارکنان مدیریتی هم بر خطر سرمایه گذاری سهام اثرگذار خواهد بود. البته باید این را هم در نظر داشت که خطرات مدیریتی هم بر قیمت اوراق بهادار در بورس اثرگذار است. هر از گاهی، مدیران امکان دارد تصمیماتی اتخاذ کنند که مناسب نباشند و به صورت مستقیم بر وضعیت سود و زیان تاثیر بگذارند. سرمایه گذاران بایستی برای این وضعیت آماده باشند.

10) عدم تقسیم صحیح سرمایه در سبد های مختلف

حتما شما هم این را شنیده اید که افراد با تجربه می گویند که همه تخم مرغ ها را در یک سبد قرار ندهید. این ضرب‌ المثل در همه بازارهای مالی به ویژه در بورس صحت دارد. وقتی که شما کل سرمایه خود را تنها در یک سهام سرمایه گذاری می نمایید، درصد ریسک و خطر سرمایه شما افزایش پیدا خواهد کرد، بنابراین خطر جدی سرمایه شما را تهدید می کند، چرا که ریسک های احتمالی مثل بسته شدن سهام برای مدت زمان طولانی فرصت سود را از شما خواهد گرفت.

حتما برایتان جالب است : سرمایه گذاری کم ریسک و پرسود

بدین صورت مطمئنا شما سود به مراتب کم تری کسب خواهید کرد و یا حتی این امکان وجود دارد که با ضرر و زیان روبرو شوید، از همین روی توصیه ما این است که چندین سهام خوب و مناسب را تحت نظر بگیرید و در ادامه در سرمایه خود را در بین این سهام ها تقسیم نمایید. انجام این کار بهترین روش سرمایه گذاری در بازار سرمایه به حساب می آید که موجب شود ریسک سرمایه گذاری شما کاهش پیدا کند.

نکات مهم برای سرمایه گذاری در بورس

• یک منبع درآمدی جانبی داشته باشید.
• دانش و اطلاعات خود را بروز نگه دارید.
• عجول نباشید و تصمیمات عجولانه اتخاذ نکنید.
• در دوره ها و کلاس های آموزشی بورس شرکت کنید.
• از افراد باتجربه در بازارهای مالی مشورت و یا کمک بگیرید.
• هیچ وقت کل سرمایه و پس انداز خود را وارد بازار بورس نکنید.
• تلاش کنید وقت کافی برای فعالیت در این بازار اختصاص دهید.
• از تحلیل های بنیادی و تکنیکال برای بررسی بازار استفاده نمایید.
• مطالعه کنید و از کتاب های تالیف شده درباره بورس هم کمک بگیرید.

همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مقاله خطرات سرمایه گذاری در بورس را مورد بررسی قرار دادیم.

همچنین اگر دوست دارید آینده اقتصاد ایران در سال 1401 را هم به زبان ساده مطالعه کنید، به شما پیشنهاد می کنم این مطلب را حتما بخوانید.

با وجود خطرات سرمایه گذاری در بورس که باهم دیگر مرور کردیم، بازهم فکر می کنید بازار پرپتانسیل بورس برای سرمایه گذاری شما گزینه مناسبی به حساب می آید یا خیر؟