بازار آتی پسته چیست و چطور کار می کند؟

بورس کالای ایران یکی از آن بازارهایی است که طرفداران بسیار زیادی دارد و بازار آتی پسته نیز از این قائله مستثنی نیست. البته در مسیر سرمایه گذاری در بازار آتی پسته معمولا معامله گران به ابهاماتی بر می خورند که بعضا پاسخ مناسبی برای آن ها پیدا نمی کنند و همین موضوع باعث شد تا این مطلب را تهیه کنیم تا همه ابهامات و سوالات شما عزیزان در مورد بازار آتی پسته را برطرف کنیم، پس تا انتها با مای مانی همراه باشید.

بازار آتی پسته

پسته از آن دسته از محصولات کشاورزی به حساب می آید که برای آن قرارداد آتی کالا وجود دارد. همه فعالین بازار آتی کالا قادرند قرارداد آتی پسته را هم از طریق بورس کالا مورد معامله قرار دهند. جالب است بدانید که در یک قرارداد آتی کالا فروشنده متعهد می شود که در زمان سررسید، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که تعیین شده است، به فروش برساند. اما در طرف مقابل نیز خریدار قرارداد آتی کالا متعهد می شود که این کالا را با تمام مشخصات مقرر و در زمان تعیین شده خریداری نماید.

حتما برایتان جالب است : ثبت نام در بورس کالا | آموزش سرمایه گذاری در بورس کالا

بازار آتی پسته یک ابزار مناسب برای کشاورزان و مصرف‌ کنندگان که شامل تولیدکننده و صادرکننده پسته می شود به حساب می آید تا بتوانند از نوسانات قیمت تا حدودی جلوگیری نمایند. این بازار آتی برای هر فرد ریسک‌ پذیری که قصد دارد در یک معامله دوطرفه تنها با بخشی از هزینه معامله برای خرید و فروش اقدام نماید، گزینه مناسبی است. این را هم باید گفت که در بازار آتی پسته احتیاجی نیست هنگام معامله پول و پسته را خرید و فروش کنید، لذا شما تنها قادرید به‌ سادگی بدون داشتن کالا و حتی خریدار بدون داشتن وجه نقد جهت خرید پسته و معامله آن اقدام نمایید.

به مثال زیر توجه کنید؛

به عنوان مثال این طور فرض کنید که در تابستان، باغداران متوجه افزایش میزان محصول پسته خود و دیگر کشاورزان می‌ شوند که مطمئنا این امر، نگرانی باغداران نسبت به کاهش قیمت پسته در فصل برداشت را به همراه خواهد داشت. در این شرایط باغداران قادرند با دریافت کد آتی برای اخذ موقعیت فروش در بازار آتی اقدام کنند و از همان تابستان، پسته‌ ای که پاییز کشت می شود را بفروشند. البته این را هم باید در نظر داشت که می بایست خریداری وجود داشته باشد که حاضر شود پسته را برای پاییز با قیمتی که مورد تائید باغدار است از او بخرد.

از طرفی امکان دارد صادرکننده پسته، این طور پیش‌ بینی کند که در پاییز، احتمال بهبود روابط سیاسی ایران با دیگر کشورهای جهان افزایش پیدا خواهد کرد و همچنین با فرض کشف خواص درمانی جدید برای محصول پسته، میزان تقاضا برای پسته ایران بیشتر شود. به این خاطر که با افزایش تقاضا برای پسته، قیمت آن هم افزایش پیدا می کند، بنابراین صادرکننده نگران افزایش قیمت در پاییز خواهد بود.

حتما برایتان جالب است : نحوه ورود به بازار آتی در بورس ایران

بنابراین می تواند با اخذ موقعیت خرید در بازار آتی پسته، قیمت خرید پسته را برای آینده از الان تعیین کند و از این موضوع اطمینان حاصل کند که دیگر پسته را گران‌ تر از قیمتی که از الان مشخص کرده است، نمی خرد. در حقیقت باغدار پسته و صادرکننده پسته به علت دو پیش‌ بینی متفاوت از هم قادرند یک معامله را در بازار آتی پسته با یکدیگر امضا کنند. باغدار به عنوان متعهد به فروش و صادرکننده به عنوان متعهد به خرید وارد یک قرارداد تعهدی آتی پسته خواهند شد.

• به منظور انجام معاملات آتی، دو حساب بانکی احتیاج خواهید داشت؛ یکی از حساب‌ ها به نام مشتری و در اختیار بورس کالا می باشد و دیگری حساب شخصی مشتری برای برداشت وجه می باشد.
• چنانچه می خواهید کد معاملاتی آتی خود را از یک کارگزاری به کارگزاری دیگری انتقال دهید، با مراجعه به کارگزاری مبدا فرم “انتقال کد معاملاتی آتی” را دریافت و تکمیل نمایید و آن را به یکی از شعب کارگزاری جدیدتان تحویل دهید.
• حساب در اختیار بورس کالا را قادرید از یکی از دو بانک سامان یا ملت افتتاح نمایید؛ اگر می خواهید برای افتتاح حساب از بانک ملت استفاده کنید، به دریافت فرم معرفی از کارگزاری احتیاجی ندارید. لذا می بایست پیش از مراجعه به شعبه کارگزاری، یک حساب کوتاه مدت عادی و یک حساب قرض الحسنه یا جاری باز کنید و اگر قصد دارید از بانک سامان برای این کار استفاده کنید، می بایست به یکی از شعب کارگزاری مراجعه کنید و بعد از تکمیل فرم‌ های مربوطه، نامه‌ معرفی به بانک سامان را دریافت نمایید و در ادامه به همراه نامه فوق و دیگر مدارک لازم، جهت افتتاح حساب به بانک سامان مراجعه فرمایید.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت پسته کدامند؟

حائز اهمیت ترین عوامل موثر در قیمت پسته و قرارداد آتی پسته را می توان به 5 قسمت دسته بندی کرد که به شرح زیر می باشند:

• نرخ ارز
• میزان عرضه کشورهای رقیب در بازار پسته
• تعرفه‌ های گمرکی کشورهای واردکننده پسته
• قیمت‌ های جهانی و میزان تولید دیگر کشورهای رقیب
• شرایط محیطی مانند خشکسالی و … و همین طور میزان حمایت‌ های دولتی از تولیدکنندگان

فعالان بازار آتی پسته چه کسانی هستند؟

فعالین بازار قرارداد آتی پسته را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

• کسانی که از طریق معامله قراردادهای آتی به دنبال نوسان گیری هستند.
• کشاورزان تولید کننده پسته که در آینده قصد فروش کالای خود را دارند و نگرانی کاهش قیمت پسته را دارند.
• تاجران، بازرگانان و دیگر اشخاصی که می خواهند در آینده پسته بخرند و نگران افزایش قیمت آن در آینده هستند.

مشخصات قرارداد آتی پسته از چه قرار است؟

مشخصات کامل قرارداد آتی پسته مانند استانداردهای تعیین شده برای پسته، در سایت رسمی بورس کالا درج می شود و همچنین در این سایت می توانید امیدنامه مربوط به آن را نیز مطالعه فرمایید.

قرارداد آتی پسته چگونه است؟

سفارش‌ ها ثبت‌ شده مشتریان که بر روی تابلو معاملات می آید، بر اساس ریال و به ازای هر کیلوگرم پسته درج می شود و این بدین معنی است که قیمت‌ هایی را که به‌ عنوان سفارش روی تابلوی معاملاتی می بینید، تنها قیمت 1 کیلوگرم پسته می باشد.

حتما برایتان جالب است : عرضه خودرو در بورس کالا چه شرایط و قوانینی دارد؟

با توجه به این که اندازه هر قرارداد معادل 100 کیلوگرم پسته در نظر گرفته شده است، چنانچه شخصی یک قرارداد آتی پسته را با قیمت 1 میلیون ریال بخرد، به این معنی است که ۱۰۰ کیلوگرم پسته را به ازای هر کیلو 1 میلیون ریال خریده است و در واقع ارزش قرارداد آتی او معادل 100 میلیون ریال یا همان 10 میلیون تومان خواهد بود.

وجه تضمین در معاملات آتی پسته چیست؟

وجه تضمین آتی پسته مبلغی است که بورس برای ایفای تعهدات مشتریان از آن‌ ها اخذ می‌ کند. میزان وجه تضمین در مشخصات قرارداد آتی تعیین خواهد شد. وجه تضمین همیشه ثابت نیست و با توجه به نوسانات قیمت قرارداد آتی دارایی پایه عوض خواهد شد.

طرفین معامله بعد از 2 روز کاری متوجه مبلغ وجه تضمین معامله در بورس کالا می شوند. قبل از آن که سفارش مشتری ثبت شود، کارگزار بایستی از واریز وجه تضمین به وسیله مشتریان اطمینان یابد.

کارمزد آتی پسته چقدر است؟

کارمزد آتی پسته، معاملات قرارداد به شکل درصدی از ارزش قابل محاسبه است. در زمان شروع معاملات قراردادهای آتی پسته، برای حمایت از کالای کشاورزی، برای کارمزد معاملات آتی پسته تخفیف اعمال خواهد شد. نهایتا مشتریان از پرداخت کارمزد معاملات به بورس کالا معاف هستند. کارمزد آتی پسته مطابق با آخرین قیمت تسویه، به کارگزار و بورس کالا تعلق خواهد گرفت.

بیشترین حجم هر سفارش در معاملات پسته چقدر است؟

حداکثر حجم سفارشی که مشتری قادر است در سیستم معاملاتی ثبت کند، ۲۵ قرارداد است و این بدین معنی است که در هر سفارش ثبت 25 قرارداد، معادل 2500 کیلوگرم پسته امکانپذیر خواهد بود. لذا مشتریان برای تعداد موقعیت‌ های تعهدی باز خود سقف مجازی دارند که مطابق با آن مشتری حقیقی می‌ تواند تا حدود 250 قرارداد در هر نماد معاملاتی داشته باشد.

ساعات و روزهای انجام معامله در بورس نیز به وسیله هیات مدیره بورس تعیین خواهد شد ولی به صورت معمول قرارهای آتی بورس در یک جلسه معاملاتی در روزهای شنبه تا پنجشنبه از ساعت 10 الی 15 می باشد.

جرائم عدم اعلام آمادگی تحویل و نکول

• یک درصد ارزش قرارداد بر مبنای قیمت تسویه روز پایانی
• کارمزد طرفی که به تعهد خود عمل کرده از طرفی که نکول کرده دریافت می شود
• دریافت ما به التفاوت قیمت نقدی دارای پایه و قیمت تسویه آخرین روز به نفع مشتری مقابل که نکول نکرده است.

مزایاب قرارداد آتی پسته چیست؟

از طرفی قراردادهای بازار آتی از مزایای معافیت مالیاتی و معامله بدون محدودیت در روزهای معاملاتی و امکان برداشت وجه از حساب خود برخوردار است. همچنین بازار آتی کالا پسته از  پوشش ریسک نیز برخوردار می باشد که یعنی گرفتن موقعیتی که ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت می باشد که هدف آن از بین بردن یا به حداقل رساندن ریسک است و سرمایه‌ گذار می‌ تواند با گذاشتن قیمت در نظر گرفته‌ شده کالا را بفروشد و نوسانات بازار اثری بر روی قیمت دارایی نخواهد داشت.

اهرم مالی در آتی پسته چیست؟

در بازار آتی پسته اهرم مالی یکی از حائز اهمیت ترین ویژگی‌ های قرارداد آتی به حساب می آید که به شخص معامله‌ گر امکان کسب سود بیشتر را می دهد و با یک سرمایه کم می‌ تواند وارد یک قرارداد آتی شود و پول زیادی کسب کند. با ورود به قرارداد آتی، قادرید دارایی خود را به قیمتی معین در آینده به فروش برسانید.

حتما برایتان جالب است : تشخیص صنعت برتر در بورس

برای مثال کشاورز قادر است در بازار آتی پسته با استفاده از اهرم مالی ریسک نوسانی و تغییرات قیمت را کم کند و یا به صفر برساند؛ در این صورت کشاورز قادر است در بازار آتی پسته محصول خود را پرورش دهد و قیمت پسته را به قیمتی که در نظر دارد محصول خود را به فروش برساند، با این وجود کشاورز با ورود به بازار آتی پسته ریسک کاهش قیمت محصول را به صفر خواهد رساند.

نکته : این نکته را در نظر داشته باشید که اگر قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه روزانه آخرین روز معاملاتی بیشتر باشد، تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری خریدار از فروشنده اخذ خواهد شد. همچنین اگر قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه روزانه آخرین روز معاملاتی کم تر باشد، تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ خواهد شد.

نکته : در تمامی موارد فوق، کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

باغداران و صادرکنندگان پسته قادرند برای بهینه‌ سازی و کاهش ریسک نوسانات قیمت، از قراردادهای بازار آتی پسته بهره بگیرند. با توجه به این‌ موضوع که هدف اصلی صادرکنندگان و مصرف‌ کنندگان از قرارداد آتی پسته پوشش و بهینه کردن نوسانات ریسک می باشد، ولی سهمی که از معاملات بازار آتی پسته به آن‌ ها تعلق می‌ گیرد، کم خواهد بود. بیشترین کارمزد معاملات آتی پسته به نوسان گیران تعلق خواهد گرفت.

از آنجایی که معامله محصول و پول مابین طرفین قرارداد در آینده انجام می پذیرد، نیاز نیست که طرفین معامله وقتی که قرارداد را می بندند، پول معامله را نقد داشته باشند یا محصول آماده داشته باشند. در حقیقت این قرارداد تضمینی بر این نیست که در آینده دو طرف به تعهدات خود عمل کنند.

از همین روی هنگام عقد قرارداد به توافق طرفین مبلغی برای تضمین انجام تعهد به بورس کالا اختصاص می دهند. به این مبلغ وجه تضمین گفته می شود که به صورت معمول 20 درصد از ارزش کل معامله است که توضیحات مربوط به آن و سایر موارد را به صورت کامل در مقاله مورد بررسی قرار دادیم و امیدواریم استفاده برده باشید.

همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مطلب همه چیز درباره بازار آتی پسته را به زبان ساده توضیح دادیم.

همچنین اگر دوست دارید استراتژی های معاملاتی پرایس اکشن را هم به زبان ساده یاد بگیرید، این مقاله را از دست ندهید.

حال که دیگر اطلاعاتتان در مورد بازار آتی پسته در بورس افزایش یافته است، فکر می کنید بازار مناسبی برای سرمایه گذاری شما به حساب می آید یا خیر؟ به چه دلیل؟