افزایش سرمایه از محل صرف سهام چگونه است؟

ارسال شده در توسط احسان رباط جزی
افزایش سرمایه از محل صرف سهام

افزایش سرمایه از محل صرف سهام یکی از جذاب ترین محل ها برای افزایش سرمایه شرکت ها به حساب می آید که به آن افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم نیز گفته می شود. افزایش سرمایه از طریق صرف سهام هم مثل دیگر انواع افزایش سرمایه در بورس مزایا و معایب مخصوص به خودش را دارد که اشاره خواهیم داشت. سوال اینجاست که صرف سهام چیست و زمان بازگشایی سهم بعد از افزایش سرمایه به این روش به چه صورت است و مزایای افزایش سرمایه از محل صرف سهام به چه صورت است. آیا در افزایش سرمایه شرکت ها از محل صرف سهام شرکت کنیم یا نکنیم و سوالاتی از این دست که در این مقاله آموزشی رایگان با عنوان افزایش سرمایه از محل صرف سهام به تمامی عزیزان توضیح خواهیم داد.

افزایش سرمایه از محل صرف سهام

افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم یکی از انواع افزایش سرمایه به حساب می آید که در ایران زیاد مورد استقبال قرار نگرفته، ولی این روش جزو بهترین انواع افزایش سرمایه است و با افزایش سرمایه از محل صرف سهام از رقیق شدن قیمت سهم جلوگیرى به عمل می آورد و با وجود منابع قابل توجه صرف سهام در اختیار شرکت، سودآورى و سود تقسیمی شرکت چند برابر مى شود و به احتمال خیلی زیاد در ادامه افزایش قیمت قابل توجه سهم و کاهش ریسک سهم در بازار را به دنبال خواهد داشت.

پیشنهاد مطالعه : افزایش سرمایه های جدید – کدام شرکتها در سال 99 افزایش سرمایه دارند

در افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم یا صرف سهام ، شرکت تصمیم میگیرد سهام خود را به قیمتی بیش از قیمت اسمی و به واسطه پذیره نویسی بفروشد و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حسابی تحت عنوان حساب انباشته شرکت انتقال دهد یا در ازای آن سهام جدید به سهامداران قبلی بدهد. در افزایش سرمایه به روش صرف سهام پذیره نویسی سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازاری سهم صورت خواهد پذیرفت.

صرف سهام به چه معناست ؟

افزایش سرمایه از محل صرف سهام یعنی چه ؟ در پاسخ باید گفت که صرف سهام نشان دهنده مبلغی است که علاوه بر ارزش اسمی باید برای هر سهم پرداخت می شود. فرض کنید یک شرکت سهامی اقدام به افزایش سرمایه میکند و از همه سهامداران خود می خواهد که مبلغی را به ازای هر سهم برای خرید سهام جدید وارد شرکت کنند. همانطور که میدانید در ایران اغلب از سهامداران خواسته می شود تا مبلغ ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم به حساب شرکت واریز شود. حال چنانچه شرکت از سهامداران بخواهد مبلغی مازاد بر ۱۰۰ تومان برای هر سهم واریز کنند مبلغ مازاد بر ارزش اسمی تحت عنوان صرف سهام در ترازنامه شرکت ثبت می گردد.

البته این را هم در خاطر داشته باشید که روش صرف سهام هنوز در ایران رایج نشده و بیشتر از افزایش سرمایه به روش سنتی و با ایجاد سهام حق تقدم مورد استقبال قرار می گیرد. قیمت عرضه سهام بر اساس وضعیت بازار و تقاضا برای سهم جدید تعیین شده و بعد از فروش سهام جدید، معادل با ارزش اسمی سهام جدید، تا پایان مراحل قانونی ثبت افزایش سرمایه در حسابی سپرده‌گذاری خواهد شد. همچنین مازاد مبلغ حاصل از فروش سهام جدید در حساب حقوق صاحبان سهام ثبت و سریعا در اختیار شرکت قرار می گیرد.

معنی صرف سهام در بورس

بر اساس ماده ۱۶۰ قانون تجارت، شرکت می ‌تواند سهام جدید خود را برابر با مبلغ اسمی، به فروش برساند و یا این که علاوه بر مبلغ اسمی سهم، مبلغی را به‌عنوان اضافه ارزش از خریدار دریافت نماید. شرکت عواید حاصل از اضافه ارزش سهام فروخته ‌شده را می‌ تواند به اندوخته ‌های شرکت انتقال داده یا به ‌صورت نقدی میان صاحبان سهام قبلی تقسیم کنید، همچنین میتواند در ازای آن سهام جدید به سهام‌ داران پیشین بدهد.

صرف سهام، مبلغی است مازاد بر ارزش اسمی سهام که شرکت در زمان فروش سهام عادی دریافت کرده است. گاها دیده ایم که شرکت سود زیادی را شناسایی کرده و ارزش سهام آن در بازار چیزی بیشتر از ارزش اسمی است. در این صورت شرکت می ‌تواند سهام جدید خود را با قیمتی بیشتر از ارزش اسمی انتشار دهد که به علت وجود تقاضا برای سهام شرکت، امکان دارد سهام به ارزشی بالاتر از ارزش اسمی آن در بازار خرید و فروش شود.

پیشنهاد مطالعه : مراحل افزایش سرمایه در بورس | نکات جادویی افزایش سرمایه

در نظر داشته باشید که به مابه ‌التفاوت ارزش اسمی و وجوه دریافتی بابت سهام، صرف سهام می گویند. به عبارتی صرف سهام مبلغ مازاد ارزش بازار نسبت به ارزش اسمی سهام است. صرف سهام تحت همین عنوان در حساب حقوق صاحبان سهام در ترازنامه لحاظ شده و باعث افزایش آن می ‌شود. اصطلاح صرف سهام به معنی مبلغی است که اضافه بر ارزش تعیین‌ شده یک سهم پرداخت می ‌گردد.

صرف سهام هم در پذیره ‌نویسی اولیه و هم در معاملات بورسی به وجود می آید. ازآنجایی که صرف سهام از محل افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید به قیمتی بیش از قیمت اسمی حاصل می ‌شود، جزو منابع تأمین مالی شرکت به حساب می آید.

افزایش سرمایه از محل صرف سهام چگونه است ؟

افزایش سرمایه از محل صرف سهام چیست؟ در واقع در هنگام افزایش سرمایه، شرکت از هر یک از سهامداران خود درخواست می کند تا درازای دریافت سهم، مبلغی را به شرکت پرداخت کنند. مبلغی که سهامداران در ازای دریافت سهام پرداخت می‌ کنند، می ‌تواند از مبلغ اسمی هر سهم شروع ‌شده تا به قیمت بازار برسد. در افزایش سرمایه از طریق صرف سهام به ‌جای انتشار سهام عادی باارزش اسمی، پذیره ‌نویسی سهام جدید به قیمت بازار انجام می شود.

در کشور ما اغلب از سهامداران درخواست می کنند به ازای هر سهم 100 تومان به‌ حساب شرکت واریز کنند. اگر شرکت از سهام‌ داران مبلغ 120 تومان بابت هر سهم دریافت کند، 20 تومان اضافی مازاد بر ارزش اسمی است که به‌ عنوان صرف سهام در قسمت حقوق صاحبان سهام در سمت چپ ترازنامه شرکت نشان داده می ‌شود. افزایش سرمایه با صرف سهام جزو منابع تأمین مالی به شمار می رود.

نکته : طبق قانون تجارت، حساب صرف سهام نمی ‌تواند به‌ عنوان سود بین سهامداران تقسیم گردد.

در صرف سهام شرکت سرمایه خود را به مبلغ بیشتری از قیمت اسمی و به وسیله پذیره ‌نویسی می فروشد. تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام، به‌ حساب اندوخته منتقل شده و یا در قالب سهام جدید به سهامداران قبلی اختصاص می یابد، به این خاطر که در این روش شرکت مبلغ موردنظر خود را در مدت کم تری، به وسیله پذیره ‌نویسی تأمین می‌ کند، این شیوه افزایش سرمایه بیشتر موردتوجه شرکت‌ ها قرار می گیرد.

افزایش سرمایه از طریق صرف سهام

افزایش سرمایه به ‌صرف می‌ تواند با صدور حق تقدم خرید سهام یا سلب حق تقدم از سهامدار موجود، به‌ شکل عرضه عمومی سهم انجام شود. اغلب به منظور ایجاد جذابیت در پذیره ‌نویسی، قیمت پذیره ‌نویسی تا حدی کم تر از قیمت بازار تعیین می ‌شود، ولی برای تحقق کامل برنامه افزایش سرمایه با صرف سهام، شرکت باید شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که قبلا متعهد شده ‌اند، باقی ‌مانده سهام پذیره‌ نویسی نشده را بخرند، معرفی نماید.

این طور فرض کنید یک شرکت ۱۰۰۰۰ میلیون ریال سرمایه در اختیار دارد و تعداد برگه‌ های سهام آن ۱۰ میلیون است. هر سهم این شرکت در بازار، ۹۰۰۰ ریال خرید و فروش می شود. این شرکت بنا دارد سرمایه خود را به میزان ۱۰۰ درصد و از طریق صرف سهم افزایش دهد. مبلغ لازم برای افزایش سرمایه ۱۰۰۰۰ میلیون ریال است که معادل ۱۰ میلیون برگه سهم جدید می‌ شود. چنانچه فرض کنیم شرکت سهام جدید را به مبلغ ۵۰۰۰ ریال پذیره ‌نویسی می‌ کند، با فروش ۲ میلیون سهم، مبلغ لازم برای افزایش سرمایه تأمین خواهد شد و شرکت مابقی سهام جدید را بین سهامداران پیشین خود توزیع می نماید.

چه زمانی افزایش سرمایه به روش صرف سهام خواهیم داشت؟

حائز اهمیت ترین معیار برای افزایش سرمایه به شیوه صرف سهام ، تمایل سهامدار اصلی شرکت است. در شرکت‌ هایی که درصد سهام مدیریتی متزلزل است، سهامدار اصلی نگران از دست دادن کنترل شرکت است. چنانچه سهامدار اصلی برنامه‌ ای برای مشارکت در افزایش سرمایه نداشته باشد، درصد سهام مدیریتی وی کاهش ‌یافته و احتمالا کنترل شرکت را از دست می دهد. وقتی افزایش سرمایه با صرف سهام موفق است که شرایط بازار، صنعت و شرکت از دیدگاه سرمایه ‌گذاران مثبت باشد و به عبارتی بازار پررونق و رو به رشد باشد.

پیشنهاد مطالعه : انواع افزایش سرمایه شرکت های بورسی کدام اند؟

چنانچه بازار دارای رکود یا روند نزولی بوده و دورنمای مثبتی برای آن متصور نباشد، برنامه افزایش سرمایه موفقیت چندانی کسب نخواهد کرد، لذا شرط موفقیت در این شیوه، وجود چشم ‌انداز مثبت برای بازار و سهام شرکت است. در واقع یک شرکت برای موفقیت در افزایش سرمایه به ‌صرف، باید پتانسیل رشد و سودآوری داشته باشد و مورد اقبال بازار و سرمایه ‌گذاران قرار گیرد و در کنار این عوامل، عامل نقد شوندگی سهم در بازار نیز اهمیت دارد.

مزایای افزایش سرمایه از محل صرف سهام
  • ** افزایش اعتبار شرکت سهامی
  • ** منبع تامین مالی با ثبات و بدون سررسید
  • ** تقسیم سهم جدید بین سهامداران قدیمی
  • ** اندوخته صرف سهام موجب کاهش ریسک ناشى از عدم توان بازپرداخت بدهى ها می شود و با این کار اعتبار شرکت در بازار و صنعت افزایش خواهد یافت.
  • ** از دیگر مزیت هاى صرف سهام، به کارگیرى آن براى اصلاح ساختار مالى شرکت ها می باشد. علی الخصوص در شرکت هاى غیر بورسی و شرکت هایی که داراى پروژه هاى سرمایه گذارى هستند افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم بسیار مفید خواهد بود و به شدت توصیه مى شود.
  • ** از مزایاى افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم میتوان به این موضوع اشاره کرد که با افزایش سرمایه از محل صرف سهام از رقیق شدن قیمت سهم جلوگیرى مى شود و با وجود منابع قابل توجه صرف سهام در اختیار شرکت، سودآورى و EPS شرکت چند برابر مى شود و به احتمال خیلی زیاد در ادامه افزایش قیمت قابل توجه سهم و کاهش ریسک سهم در بازار را به دنبال دارد.
معایب افزایش سرمایه از طریق صرف سهام
  • ** امکان دارد در مواردى هیچ شخصى حاضر به خرید سهام پذیره نویسى نشود!
  • ** در صورتی که سهام دار اصلى سهم تصمیم به مشارکت در افزایش سرمایه نداشته باشد و یا این که اینکار با منافع آن در تعارض باشد، به شکلی که کنترل شرکت از دستش خارج شود، افزایش سرمایه محقق نمی شود.
نکات مهم در مورد افزایش سرمایه از محل صرف
  1. ** قانون تجارت ایران، صدور سهام به کسر را مجاز نمی ‌داند.
  2. ** هیچ زیان یا هزینه‌ عملیاتی نمی ‌تواند به‌ حساب بدهکار صرف سهام منظور شود.
  3. ** ازآنجاکه صرف سهام بخشی از سهام به حساب نمی آید، نمی ‌توان آن را در حساب سرمایه منظور کرد. این مبلغ باید در حساب مجزایی در بخش حقوق صاحبان سهام نگهداری شود، به خاطر این که موجب افزایش این بخش در ترازنامه خواهد شد.

خلاطه مطلب و کلام پایانی

بعد از افزایش سرمایه شرکت، ممکن است پذیره‌نویسی سهام شرکت با مبلغی بیشتر از ارزش اسمی و با قیمت بازار اتفاق می‌افتد. به مبلغ مابه ‌التفاوت ارزش اسمی و ارزش مورد معامله صرف سهام گفته می شود. بعضی از شرکت ‌ها توان بازپرداخت تعهدات مالی دارای سررسید خود را ندارند، ولی از طرفی به منظور انجام طرح ‌های توسعه‌ ای خود به منابع مالی جدیدی احتیاج دارند که به افزایش سرمایه به شیوه صرف سهام می پردازند و در نتیجه تأمین مالی موردنیاز خود را بدون افزایش ریسک بدهی انجام می ‌دهند. علاوه بر این قدرت سودآوری آن‌ ها افزایش ‌پیدا می کند و همچنین ارزش سهام‌ شرکت در بازار بورس نیز با افزایش روبرو خواهد شد.

همانطور که ملاحظه کردید، در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و به وسیله پذیره نویسی می فروشد و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل کرده یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می دهد. در این روش به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی که اغلب 100 تومان است، پذیره نویسی سهام جدید به منظور افزایش سرمایه با قیمت بالاتر و حتی قیمت فعلی بازار انجام می شود. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی ما به التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهم است. شرکت در مورد صرف سهام سه کار می تواند انجام دهد که به شرح زیر می باشد :

  • ** توزیع سهام جدید میان سهامداران جدید به ازاى صرف سهام : در این مورد به میزان حساب صرف سهام، سهام جدید به قیمت اسمى انتشار یافته و به سهامداران فعلی اعطا خواهد شد. جالب است بدانید که بعد از توزیع سهام جدید، نتیجه این نوع افزایش براى شرکت برابر با افزایش سرمایه به قیمت اسمى است.
  • ** تقسیم نقدى صرف سهام بین سهامداران قبلى : در این مورد نیاز است شرکت به اطلاع صاحبان سهام برساند که سود نقدى توزیع‌ شده از محل صرف سهام یا بازده سرمایه است نه از محل فعالیت های عملیاتی و بازرگانی شرکت و در این مورد فقط افزایش سرمایه به قیمت اسمی سهم نصیب شرکت می شود.
  • ** انتقال صرف سهام به اندوخته شرکت : در این مورد صرف سهام مثل دیگر حساب های اندوخته شرکت، ذیل حقوق صاحبان سهام قرار می گیرد که با تامین مالی صرف سهام به عنوان پشتوانه و توانایی مالی شرکت برای انجام طرح ها و پروژه ها و سرمایه گذاری قوی می شود.

امیدوارم از این مقاله راهنما با عنوان افزایش سرمایه از محل صرف سهام نهایت استفاده رو برده باشید.

هر گونه سوال یا ابهامی درباره افزایش سرمایه از طریق صرف سهام داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید.

احسان رباط جزی
Ehsan.rj1998@gmail.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *